ETV Bharat / sukhibhava

ਇੱਕ ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ 'ਤੇ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇੰਨਾ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਅਧਿਐਨ - ਕੌਫੀ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤ

ਅਸੀਂ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਕੌਫੀ ਦੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਦੇ ਅਤੇ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਕੌਫੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕੱਪ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ (coffee effect on climate change) ਕਰਦਾ ਹੈ।

coffee effect on climate change
coffee effect on climate change
author img

By

Published : Jan 9, 2023, 3:34 PM IST

ਲਗਭਗ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੌਫੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਖਪਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਔਸਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 2.7 ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦੀ ਖਪਤ ਦੇ ਨਾਲ ਕੌਫੀ ਹੁਣ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ। ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਰੀਬ ਦੋ ਅਰਬ ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਆਈ ਹੈ। ਕੌਫੀ ਕੈਪਸੂਲ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਪਸੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ (coffee effect on climate change) ਹੈ। ਇਹ ਸਿੰਗਲ-ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀ 'ਪੈਕੇਜਿੰਗ' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ (coffee effect on climate change) ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਵਜੋਂ, ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਕੌਫੀ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਫੁੱਟਪ੍ਰਿੰਟ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੌਫੀ ਕੈਪਸੂਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਕੌਫੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ: ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ (coffee effect on climate change) ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈ ਸਕੋ, ਇਹ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਕੌਫੀ 'ਬੀਨਜ਼' ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ, 'ਬੀਨਜ਼' ਨੂੰ ਭੁੰਨਣਾ ਅਤੇ ਪੀਸਣਾ, ਕੌਫੀ ਲਈ ਪਾਣੀ ਗਰਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਡੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਕੱਪ ਧੋਣ ਸਮੇਤ। ਇਹ ਕਦਮ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ (GHG) ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੌਫੀ ਦੇ ਪੂਰੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕੌਫੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੱਕ, ਕੌਫੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਕੂੜੇ ਤੱਕ।

ਕੌਫੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਚਾਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ: ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਾਹਿਤ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ 280 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਚਾਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਕੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਮਾਪਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ: 1) ਰਵਾਇਤੀ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ (25 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), 2) ਇਨਕੈਪਸਲੇਟਿਡ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ (14 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), 3) ਬਰਿਊਡ ਕੌਫੀ (ਫ੍ਰੈਂਚ ਪ੍ਰੈਸ) (17 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), 4) ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਕੌਫੀ (12 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਤਕਾਲ ਕੌਫੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਕੌਫੀ ਦੀ ਉਸ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਗਰਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਛੁਪਾਓ ਨਾ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਰੋ ਬਵਾਸੀਰ ਦਾ ਇਲਾਜ

ਲਗਭਗ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕੌਫੀ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਖਪਤ ਲਗਾਤਾਰ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਔਸਤ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਅਕਤੀ ਰੋਜ਼ਾਨਾ 2.7 ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦੀ ਖਪਤ ਦੇ ਨਾਲ ਕੌਫੀ ਹੁਣ ਕੈਨੇਡਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਹੈ। ਇੱਕ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਮੁਤਾਬਕ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਕਰੀਬ ਦੋ ਅਰਬ ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮੰਗ ਕਾਰਨ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਆਈ ਹੈ। ਕੌਫੀ ਕੈਪਸੂਲ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੈਪਸੂਲ ਦੀ ਪ੍ਰਸਿੱਧੀ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਏ ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵਾਤਾਵਰਨ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ (coffee effect on climate change) ਹੈ। ਇਹ ਸਿੰਗਲ-ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੀ 'ਪੈਕੇਜਿੰਗ' ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਉਤਪਾਦਾਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ (coffee effect on climate change) ਦਾ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਰਨ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਵਜੋਂ, ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਕੌਫੀ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਫੁੱਟਪ੍ਰਿੰਟ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਤਕਨੀਕਾਂ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਪਤਾ ਚਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੌਫੀ ਕੈਪਸੂਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨਹੀਂ ਹਨ।

ਕੌਫੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ: ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ (coffee effect on climate change) ਇਸ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਕੱਪ ਕੌਫੀ ਦਾ ਅਨੰਦ ਲੈ ਸਕੋ, ਇਹ ਕਈ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਕੌਫੀ 'ਬੀਨਜ਼' ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜਾਈ, 'ਬੀਨਜ਼' ਨੂੰ ਭੁੰਨਣਾ ਅਤੇ ਪੀਸਣਾ, ਕੌਫੀ ਲਈ ਪਾਣੀ ਗਰਮ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕੌਫੀ ਡੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਕੱਪ ਧੋਣ ਸਮੇਤ। ਇਹ ਕਦਮ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਹਾਉਸ ਗੈਸਾਂ (GHG) ਦਾ ਨਿਕਾਸ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੌਫੀ ਦੇ ਪੂਰੇ ਜੀਵਨ ਚੱਕਰ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਕੌਫੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਪੈਕੇਜਿੰਗ ਅਤੇ ਨਿਰਮਾਣ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਤੱਕ, ਕੌਫੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਅਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਕੂੜੇ ਤੱਕ।

ਕੌਫੀ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਦੇ ਚਾਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ: ਅਸੀਂ ਇਸ ਦਾ ਹੋਰ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਸਾਹਿਤ ਸਮੀਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਅਸੀਂ 280 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਕੌਫੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਦੇ ਚਾਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਰਕੇ ਕੌਫੀ ਦੇ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਨੂੰ ਮਾਪਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕਿ: 1) ਰਵਾਇਤੀ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ (25 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), 2) ਇਨਕੈਪਸਲੇਟਿਡ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ (14 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), 3) ਬਰਿਊਡ ਕੌਫੀ (ਫ੍ਰੈਂਚ ਪ੍ਰੈਸ) (17 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), 4) ਘੁਲਣਸ਼ੀਲ ਕੌਫੀ (12 ਗ੍ਰਾਮ ਕੌਫੀ), ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਤਕਾਲ ਕੌਫੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਾਡੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਨੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਫਿਲਟਰ ਕੌਫੀ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਰਬਨ ਨਿਕਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਉਂਕਿ ਕੌਫੀ ਦੀ ਉਸ ਮਾਤਰਾ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਪਾਊਡਰ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ ਵਰਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗਰਮ ਕਰਨ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਗਰਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਖਪਤ ਵੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਛੁਪਾਓ ਨਾ, ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਕਰੋ ਬਵਾਸੀਰ ਦਾ ਇਲਾਜ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.