ETV Bharat / science-and-technology

Greenland glaciers Melting: 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ - ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ

ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਰਹੇ ਤਾਪਮਾਨ ਕਾਰਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਕਈ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਦਾ ਮਨੁੱਖਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਮੱਛੀਆਂ ਫੜਨ, ਮਾਈਨਿੰਗ ਅਤੇ ਪਣ-ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਆਰਥਿਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

Greenland glaciers Melting
Greenland glaciers Melting
author img

By

Published : May 31, 2023, 10:42 AM IST

ਲੰਡਨ: 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਟੋਏ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਖੋਜ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਚਲਦਿਆ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਮੈਪ: ਇਤਿਹਾਸਕ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 5,327 ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ ਨੂੰ ਮੈਪ ਕੀਤਾ ਜੋ 1900 ਵਿੱਚ ਲਿਟਲ ਆਇਸ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਠੰਢ ਹੋਈ ਅਤੇ ਔਸਤ ਵਿਸ਼ਵ ਤਾਪਮਾਨ 2 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ 2001 ਤੱਕ ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ 5,467 ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਗਏ ਸਨ। ਜੀਓਫਿਜ਼ੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਲੈਟਰਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 587 ਕਿਊਬਿਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਬਰਫ਼ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ 1.38 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।

ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਲਗਾਇਆ ਇਹ ਅੰਜਾਜ਼ਾਂ: ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 4.34 GT ਦੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦਰ 'ਤੇ 499 ਗੀਗਾਟੋਨਸ (GT) ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 43,400 ਅਮਰੀਕੀ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੈ। ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2000 ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਸ ਗਤੀ ਨਾਲ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ।

ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ: ਡਾ. ਕਲੇਰ ਬੋਸਟਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਪਿਘਲੀ ਹੋਈ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮਾਤਰਾ ਸਾਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋ।

ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ 'ਤੇ ਦਿੰਦਾ ਜ਼ੋਰ: ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਗਲੋਬਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਟੋਏ ਪਿਘਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਲਾਸਕਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਘਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਲੀਡਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਲੇਖਕ ਡਾਕਟਰ ਜੋਨਾਥਨ ਐਲ ਕੈਰੀਵਿਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਵਿੱਚ ਪਿਘਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗਲੋਬਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਉਪਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਦੇ ਗੇੜ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਜਲਵਾਯੂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਲੰਡਨ: 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਟੋਏ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਿਘਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਅਧਿਐਨ ਦੁਆਰਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ। ਇਹ ਖੋਜ ਜਲਵਾਯੂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦੇ ਚਲਦਿਆ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ ਵਿੱਚ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਦਲਾਅ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ।

ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ ਨੂੰ ਕੀਤਾ ਮੈਪ: ਇਤਿਹਾਸਕ ਡੇਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ 5,327 ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ ਨੂੰ ਮੈਪ ਕੀਤਾ ਜੋ 1900 ਵਿੱਚ ਲਿਟਲ ਆਇਸ ਯੁੱਗ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸੀ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਠੰਢ ਹੋਈ ਅਤੇ ਔਸਤ ਵਿਸ਼ਵ ਤਾਪਮਾਨ 2 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਕਿ 2001 ਤੱਕ ਇਹ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਆਇਸ ਕੈਪ 5,467 ਟੁਕੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੇ ਗਏ ਸਨ। ਜੀਓਫਿਜ਼ੀਕਲ ਰਿਸਰਚ ਲੈਟਰਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਨੇ ਪਿਛਲੀ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 587 ਕਿਊਬਿਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਬਰਫ਼ ਗੁਆ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ 1.38 ਮਿਲੀਮੀਟਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ।

ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਲਗਾਇਆ ਇਹ ਅੰਜਾਜ਼ਾਂ: ਇਹ ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ 4.34 GT ਦੀ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਦਰ 'ਤੇ 499 ਗੀਗਾਟੋਨਸ (GT) ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 43,400 ਅਮਰੀਕੀ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਕੈਰੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹੈ। ਖੋਜਕਾਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 2000 ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜਿਸ ਗਤੀ ਨਾਲ ਬਰਫ਼ ਪਿਘਲਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਔਸਤ ਨਾਲੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਵੱਧ ਹੈ।

ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ: ਡਾ. ਕਲੇਰ ਬੋਸਟਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਢੇਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਜੋ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ ਘੱਟ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਪਿਘਲੀ ਹੋਈ ਬਰਫ਼ ਦੀ ਕੁੱਲ ਮਾਤਰਾ ਸਾਡੀ ਭਵਿੱਖਬਾਣੀ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋ।

ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ 'ਤੇ ਦਿੰਦਾ ਜ਼ੋਰ: ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਗਲੋਬਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਦੇ ਟੋਏ ਪਿਘਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਹਾਅ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਅਲਾਸਕਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਘਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਰੋਤ ਹਨ। ਲੀਡਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਜੀਓਗ੍ਰਾਫੀ ਦੇ ਮੁਖੀ, ਲੇਖਕ ਡਾਕਟਰ ਜੋਨਾਥਨ ਐਲ ਕੈਰੀਵਿਕ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਤੋਂ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਵਿੱਚ ਪਿਘਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਗਲੋਬਲ ਸਮੁੰਦਰੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਉਪਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਉੱਤਰੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਦੇ ਗੇੜ, ਯੂਰਪੀਅਨ ਜਲਵਾਯੂ ਦੇ ਨਮੂਨੇ ਅਤੇ ਗ੍ਰੀਨਲੈਂਡ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਅਤੇ ਸਮੁੰਦਰੀ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.