ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਜਦੋਂ ਵੀ ਰਾਮ ਮੰਦਰ-ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਿਵਾਦ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ। ਇਸ ਵਿਵਾਦ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਰਕਾਰ ਗੁਆਉਣੀ ਪਈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਤਿਹਾੜ ਜੇਲ੍ਹ ਵੀ ਜਾਣਾ ਪਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਹੀ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਹੁੰਦਿਆਂ 6 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਉੱਤੇ ਗੋਲੀ ਚਲਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਨਤੀਜਾ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਵਿਵਾਦਤ ਬਾਬਰੀ ਢਾਂਡੇ ਨੂੰ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ।
ਅਕਤੂਬਰ 1994: ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਦਰਅਸਲ, ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਹਲਫ਼ਨਾਮਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਬਾਬਰੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇਣਗੇ। ਇਸਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, 6 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ, ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਢਾਂਚਾ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਤੋਹੀਨ ਦਾ ਕੇਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਪਟੀਸ਼ਨ ਮੁਹੰਮਦ ਅਸਲਮ ਨਾਂ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। 24 ਅਕਤੂਬਰ 1994 ਨੂੰ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ, ਅਦਾਲਤ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਧਰਮ ਨਿਰਪੱਖ ਤਾਣੇ ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਲਈ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ 20,000 ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਗੁਆਉਣ ਦਾ ਕਦੇ ਪਛਤਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ
ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਲਗਾਤਾਰ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋਏ ਰਹੇ। 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ, ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਹੋਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਸੀ ਜਿਸਨੂੰ ਵੇਖਣ ਅਤੇ ਸੁਣਨ ਲਈ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਕ੍ਰੇਜ਼ ਸੀ। ਆਪਣੀਆਂ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ, ਉਹ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਰਾਮ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀ ਸਜ਼ਾ 'ਤੇ ਕਦੇ ਪਛਤਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਨੇ 30 ਜੁਲਾਈ 2020 ਨੂੰ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਾਬਰੀ ਢਾਂਚਾ ਢਾਹੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਡੇਗ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੁਰਮਾਨਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਕੋਈ ਪਛਤਾਵਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਜੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੱਤ ਵਿੱਚ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਲਗਾਈ ਸ਼ਾਖਾ
ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਗਿਆ ਹਨ। ਘਟਨਾ 1990 ਦੀ ਹੈ। ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਨੇ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮੁਲਾਇਮ ਸਿੰਘ ਯਾਦਵ ਨੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਵੀ ਛੇ ਹਜ਼ਾਰ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਸਮੇਤ ਇਲਾਹਾਬਾਦ ਦੀ ਨੈਨੀ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਖਾ ਲਗਾਈ ਸੀ।
ਆਖਿਰਕਾਰ 6 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਕੀ ਹੋਇਆ
ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਸੱਦੇ 'ਤੇ 6 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ, ਲਗਭਗ ਡੇਢ ਲੱਖ ਕਾਰ ਸੇਵਕ ਸੰਕੇਤਕ ਕਾਰਸੇਵਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਯੁੱਧਿਆ ਪਹੁੰਚੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਵ 5 ਦਸੰਬਰ ਦੁਪਹਿਰ ਨੂੰ, ਵਿਸ਼ਵ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਮਾਰਗ ਦਰਸ਼ਕ ਮੰਡਲ ਨੇ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ ਸੰਕੇਤਕ ਕਾਰਸੇਵਾ ਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਚਾਨਕ ਭੀੜ ਗੁੱਸੇ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਨੇ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲਿਬਰਹਾਨ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੋਚੀ ਸਮਝੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਜਦੋਂ ਭੀੜ ਗੁੰਬਦ ਨੂੰ ਢਾਹ ਰਹੀ ਸੀ ਉਦੋ ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਕਾਲੀਦਾਸ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਲਾਲਜੀ ਟੰਡਨ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਅਯੁੱਧਿਆ ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਸੇਵਕਾਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਲਖਨਊ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਐਸ ਐਮ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਪਹੁੰਚੇ। ਉਸ ਨੇ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮੰਗੀ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਨੂੰ ਹੰਝੂ ਗੈਸ ਅਤੇ ਲਾਠੀਚਾਰਜ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ। ਸ਼ਾਮ ਤੱਕ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਢਾਹੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਕਲਿਆਣ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਪਰ ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਸਿਮਹਾ ਰਾਓ ਦੀ ਸਲਾਹ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨੇ ਕਲਿਆਣ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਬਰਖਾਸਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸ਼ਾਸਨ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਫਾਇਦਾ
ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਵੇਂ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਚਲੀ ਗਈ, ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵੱਡਾ ਸਿਆਸੀ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ। ਗੁਜਰਾਤ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਹਿੰਦੀ ਪੱਟੀ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਈ। ਆਗਾਮੀ ਚੋਣਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ, ਹਿਮਾਚਲ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਭਰੀਆਂ ਹਨ। ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਅੰਦੋਲਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ 1996 ਦੀ ਗਿਆਰਵੀਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪਾਰਟੀ ਵਜੋਂ ਉੱਭਰੀ। ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ 161 ਵਿੱਚੋਂ 52 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੋਂ 27 ਸੀਟਾਂ ਮਿਲੀਆਂ।ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 18 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ 16 ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤੀਆਂ। ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਤੋਂ 12 ਸੀਟਾਂ 'ਤੇ ਸਫਲਤਾ ਮਿਲੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:ਯੂ.ਪੀ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਲਿਆਣ ਸਿੰਘ ਦਾ ਹੋਇਆ ਦਿਹਾਂਤ
