ਜੈਪੁਰ: ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਜੈਪੁਰ ਦੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰੇ ਕੁਆਰਟ ਮੋਦੀਖਾਨਾ ( Jaipur heritage Site Chokdi Modikhana) ਪਹੁੰਚੀ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮਨਿਹਾਰੋਂ ਕਾ ਰਾਹ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਨੇ ਇੱਥੇ ਦਿਗੰਬਰ ਜੈਨ ਹੋਸਟਲ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲਿਆ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਨਿਹਾਰ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਲ ਦੇ ਗੋਟੇ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਚੂੜੀਆਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ। ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੀ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਤਹਿਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਆ ਰਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਰੋਸ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸਮੱਸਿਆ ਟੀਮ ਨੂੰ ਦੱਸੀ।
ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਚੌਰਾ ਰਸਤਾ ਸਥਿਤ ਵਿਰਾਸਤੀ ਇਮਾਰਤ ਨਾਨਾਜੀ ਕੀ ਹਵੇਲੀ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੀ ਉਸਾਰੀ, ਵਿਰਾਸਤੀ ਸਥਾਨਾਂ ਅਤੇ ਡੀ.ਪੀ ਜੰਕਸ਼ਨ 'ਤੇ ਲਾਈਟਾਂ ਦੀਆਂ ਖ਼ਾਲੀ ਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ।ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਨਿਰੀਖਣ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵਾਂ ਕਮੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਤਸਵੀਰਾਂ ਵੀ ਲਈਆਂ। ਕੈਮਰੇ ਵਿਚ ਕੈਦ ਹੋ ਗਏ। ਟੂਰ ਦੌਰਾਨ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਿਗਮ ਦੇ ਹੌਪਰ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸਫਾਈ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਹੋਏ ਸਨ।
6 ਜੁਲਾਈ 2019 ਨੂੰ, ਪਾਰਕੋਟ ਨੂੰ ਯੂਨੈਸਕੋ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਦੋਂ ਯੂਨੈਸਕੋ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ 50 ਚੌਕਾਂ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਦਿਸ਼ਾ-ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਦਾ ਮੁਆਇਨਾ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਫਰਾਂਸ ਦੀ ਪੋਲ ਅਤੇ ਜਾਪਾਨ ਦੀ ਮਿੰਜ਼ਾ ਯਾਂਗ ਨੇ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈੱਲ ਦੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਫੀਲਡ ਵਿਜਿਟ ਕੀਤਾ।
ਇਸ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਮਨਿਹਾਰੋਂ ਕਾ ਰਸਤਾ, ਲੋਹਾ ਮੰਡੀ, ਦਾਮੋਦਰਜੀ ਗਲੀ, ਨਟਨੀ ਕਾ ਰਸਤਾ, ਲਾਲਜੀ ਸਾਂਦ ਕਾ ਰਸਤਾ ਅਤੇ ਕੁਆਰਟ ਮੋਦੀਖਾਨਾ ਸਥਿਤ ਹੈਰੀਟੇਜ ਵਾਕਵੇਅ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਟੀਮ ਨੇ ਇੱਥੋਂ ਦੇ ਦਿਗੰਬਰ ਜੈਨ ਮੰਦਰ, ਹਵੇਲੀਆਂ, ਡਰੇਨੇਜ ਸਿਸਟਮ ਅਤੇ ਕਾਰੀਗਰਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕੀਤੀ।
ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜਾਰੀ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਟੀਮ ਕਰੀਬ 9 ਦਿਨ ਜੈਪੁਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸੰਭਾਲ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਵੀ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈੱਲ ਦੀ ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਧਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਫੀਲਡ ਵਿਜ਼ਿਟ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੁਆਰਟ ਮੋਦੀਖਾਨਾ ਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ।
ਜਿਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਮਨਿਹਾਰਾਂ ਦੇ ਮਾਰਗ ਤੋਂ ਹੋਈ। ਪਹਿਲਾਂ ਹਰੇਕ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਸੂਚੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਕੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਦੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ, ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ ਆਦਿ ਦਾ ਨਿਰਯਾਤ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਖੇਤਰ ਜਾਂ ਇਮਾਰਤ ਦੇ ਨਾਂ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਦਾ ਡਾਟਾਬੇਸ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਕੂਲਾਂ, ਹਸਪਤਾਲਾਂ, ਮੈਡੀਕਲ ਸਹੂਲਤਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਯੂਨੈਸਕੋ ਟੀਮ ਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਅਤੇ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈੱਲ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਫਿਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਖੇਤਰ ਯੋਜਨਾ ਵੱਲ ਵਿਸਤਾਰ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਪਾਇਲਟ ਖੇਤਰ ਦੇ ਅਧੀਨ ਕੁਆਰਟ ਮੋਦੀਖਾਨਾ ਅਤੇ ਚੌਂਕ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਦੇ ਵੇਰਵਿਆਂ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਭੌਤਿਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋਵੇਗੀ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਰਕੀਟੈਕਚਰਲ ਹੈਰੀਟੇਜ 'ਤੇ ਫੋਕਸ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਮਾਰਟ ਸਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ, ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਨਾਲ ਇਸ 9 ਦਿਨਾਂ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕੰਜ਼ਰਵੇਸ਼ਨ ਆਰਕੀਟੈਕਟ ਮੁਤਾਬਕ ਫੀਡਬੈਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਟੀਮ ਤੋਂ ਫੀਡਬੈਕ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੈਰੀਟੇਜ ਸੈੱਲ ਦਾ ਕੰਮ ਹੋਰ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਪੈਸ਼ਲ ਏਰੀਆ ਹੈਰੀਟੇਜ ਪਲਾਨ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਚੌਂਕਾਂ ਦਾ ਮਾਡਲ ਪਲਾਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸੇ ਤਰਜ਼ ’ਤੇ ਹੋਰ ਚੌਕਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਕਾਰ ਛੋਟਾ ਹੈ, ਵਿਚਕਾਰ ਸਥਿਤ ਹੈ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਕੰਮ ਜਲਦੀ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
ਫਰਵਰੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਰਿਪੋਰਟ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਆਮ ਲੋਕ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਰਿਪੋਰਟ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਰਿਹਾਇਸ਼ੀ ਵੈਲਫੇਅਰ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ, ਵਪਾਰ ਮੰਡਲ, ਟੂਰ ਗਾਈਡ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਕੌਂਸਲਰਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
6 ਜੁਲਾਈ 2019 ਨੂੰ, ਪਾਰਕੋਟ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਦਰਜਾ ਮਿਲਿਆ। ਅਤੇ ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫਰਵਰੀ 2020 ਵਿੱਚ, ਯੂਨੈਸਕੋ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਔਡਰੇ ਅਜ਼ੋਲੇ ਜੈਪੁਰ ਆਏ ਅਤੇ ਪਾਰਕਕੋਟ ਦੇ ਖੇਤਰ ਦਾ ਨਿਰੀਖਣ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੈਪੁਰ ਨੂੰ ਅਲਬਰਟ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਇੱਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਰਾਸਤੀ ਸ਼ਹਿਰ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਪੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ:- PM ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਬੰਬ ਨਾਲ ਉਡਾਉਣ ਦੀ ਧਮਕੀ, NIA ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਈ-ਮੇਲ
