ETV Bharat / bharat

ਰਾਂਚੀ 'ਚ ਡਾਕਟਰ-ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਐਂਟੀ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਯੰਤਰ, ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਵੱਜੇਗਾ ਅਲਾਰਮ

ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ (Anti Depression Device) ਵਿੱਚ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੰਬੀ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦਾ ਕੁਝ ਮਿੰਟਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਡਿਵਾਇਸ ਰਾਹੀਂ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਰਾਂਚੀ ਦੇ ਤਿੰਨ ਡਾਕਟਰ-ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਿਰੋਧੀ ਯੰਤਰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦਾ ਨਾਂ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।

'ਹਰ ਘਰ ਤਿਰੰਗਾ' ਨਾਲ ਫਲੈਗ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੁਲਾਰਾ
'ਹਰ ਘਰ ਤਿਰੰਗਾ' ਨਾਲ ਫਲੈਗ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੁਲਾਰਾ
author img

By

Published : Aug 6, 2022, 5:46 PM IST

ਰਾਂਚੀ: ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ (Anti Depression Device) ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਸੂਚਨਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੰਤਰ ਨਾਲ ਹੈੱਡਬੈਂਡ ਜਾਂ ਕੈਪ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਅਨੋਖਾ ਯੰਤਰ ਰਾਂਚੀ ਸਥਿਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਾਨਸਿਕ ਹਸਪਤਾਲ, ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਈਕਿਆਟਰੀ ਦੇ ਡਾ: ਨਿਸ਼ਾਂਤ ਗੋਇਲ, ਬੀਆਈਟੀ ਦੇ ਡਾ: ਰਾਕੇਸ਼ ਸਿਨਹਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰਿਪਲ ਆਈਟੀ, ਰਾਂਚੀ ਦੀ ਲੈਕਚਰਾਰ ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਮਹਤੋ ਦੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ MSME ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਲਈ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ MSME ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਝਾਰਖੰਡ ਟੂਲ ਰੂਮ ਤੋਂ ਇਸ ਸਾਲ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ 19 ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਐਂਟੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਡਿਵਾਈਸ ਦਾ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਹੈ। ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਨੂੰ ਹੈੱਡਬੈਂਡ ਜਾਂ ਕੈਪ 'ਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਸਿਗਨਲ ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਰਵਰ ਰਾਹੀਂ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਦੇਣਗੇ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਜਾਂ ਡਰ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਰਗੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਡਿਵਾਈਸ ਐਪ ਨੂੰ ਸਿਗਨਲ ਭੇਜ ਕੇ ਅਲਰਟ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣ ਸਕਣਗੇ।

ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ (Hybrid Depression Detection System) ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੰਬੀ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਹ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਲੰਬੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ 'ਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਉਤਪਾਦ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤਕਨੀਕੀ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਫੰਡਿੰਗ ਇਸਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਘੁਟਾਲਾ ਮਾਮਲਾ: ਮੁਹਾਲੀ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ’ਚ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਬਿਊਰੋ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਨ ਪੇਸ਼

ਰਾਂਚੀ: ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ (Anti Depression Device) ਦੇ ਲੱਛਣ ਹਨ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਸਦੀ ਸੂਚਨਾ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਯੰਤਰ ਨਾਲ ਹੈੱਡਬੈਂਡ ਜਾਂ ਕੈਪ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਅਨੋਖਾ ਯੰਤਰ ਰਾਂਚੀ ਸਥਿਤ ਮਸ਼ਹੂਰ ਮਾਨਸਿਕ ਹਸਪਤਾਲ, ਸੈਂਟਰਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਸਾਈਕਿਆਟਰੀ ਦੇ ਡਾ: ਨਿਸ਼ਾਂਤ ਗੋਇਲ, ਬੀਆਈਟੀ ਦੇ ਡਾ: ਰਾਕੇਸ਼ ਸਿਨਹਾ ਅਤੇ ਟ੍ਰਿਪਲ ਆਈਟੀ, ਰਾਂਚੀ ਦੀ ਲੈਕਚਰਾਰ ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਮਹਤੋ ਦੀ ਟੀਮ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ MSME ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਲਈ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਟਾਰਟਅੱਪ ਦੇ ਨਵੇਂ ਅਤੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ, ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ MSME ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਝਾਰਖੰਡ ਟੂਲ ਰੂਮ ਤੋਂ ਇਸ ਸਾਲ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ 19 ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੋ ਪ੍ਰਸਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਐਂਟੀ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਡਿਵਾਈਸ ਦਾ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ।

ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹਾਈਬ੍ਰਿਡ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਡਿਟੈਕਸ਼ਨ ਸਿਸਟਮ ਹੈ। ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਨੂੰ ਹੈੱਡਬੈਂਡ ਜਾਂ ਕੈਪ 'ਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਨੂੰ ਪਹਿਨਣ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਤੋਂ ਸਿਗਨਲ ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸਰਵਰ ਰਾਹੀਂ ਮੋਬਾਈਲ ਐਪ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੰਕੇਤ ਦੇਣਗੇ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਦੇ ਲੱਛਣ ਜਾਂ ਡਰ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਰਗੇ ਵਿਚਾਰ ਵੀ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਡਿਵਾਈਸ ਐਪ ਨੂੰ ਸਿਗਨਲ ਭੇਜ ਕੇ ਅਲਰਟ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਉਸ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਵੀ ਜਾਣ ਸਕਣਗੇ।

ਸ਼ਾਲਿਨੀ ਮੁਤਾਬਕ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ (Hybrid Depression Detection System) ਅੱਜ ਦੇ ਦੌਰ ਦੀ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਕੀ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੰਬੀ ਕਾਉਂਸਲਿੰਗ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਹ ਕੰਮ ਆਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਅਤੇ ਸਹੀ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਲੰਬੀ ਖੋਜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਯੰਤਰ ਨੂੰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ 'ਚ ਸਫਲਤਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵਪਾਰਕ ਵਰਤੋਂ ਲਈ ਉਤਪਾਦ ਵਜੋਂ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ 15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਤਕਨੀਕੀ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰੇਗੀ। ਇਸ ਡਿਵਾਈਸ ਦੀ ਕੀਮਤ 30 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਫੰਡਿੰਗ ਇਸਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਘਟਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:- ਜੰਗਲਾਤ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਘੁਟਾਲਾ ਮਾਮਲਾ: ਮੁਹਾਲੀ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ’ਚ ਵਿਜੀਲੈਂਸ ਬਿਊਰੋ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਨ ਪੇਸ਼

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.