ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਦਿੱਲੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਡੀਯੂ) ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਲਏ ਗਏ ਕੁਝ ਫੈਸਲਿਆਂ ਕਾਰਨ ਚਰਚਾ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਹੁਣ ਨਵੀਂ ਚਰਚਾ ਅੰਬੇਡਕਰ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵਜੋਂ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੀ ਹੈ। ਡੀਯੂ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਯੋਗੇਸ਼ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬੀਆਰ ਅੰਬੇਡਕਰ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਸਨ। ਉਹ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵੀ ਸੀ ਅਤੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਬਾਰੇ ਉਸ ਦੇ ਕੁਝ ਵਿਚਾਰ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਇਕ ਪੇਪਰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦੇ ਵੀ ਅਰਥਚਾਰੇ 'ਤੇ ਕੁਝ ਵਿਚਾਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਜੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਮਹਾਪੁਰਖਾਂ ਨੂੰ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਡੀਯੂ ਦੀ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਆਖ਼ਰਕਾਰ, ਇਸ ਵਿਚਾਰ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਤਰਕ ਹੈ ?
ਤਿੰਨ ਪੇਪਰਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣ ਦਾ ਵਿਰੋਧ: ਵੀਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ (ਏ. ਸੀ.) ਦੀ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਿਕਲਪਿਕ ਪੇਪਰਾਂ ਨੂੰ ਕੱਢਣ ਦਾ ਵਿਚਾਰ- ‘ਇਕਨਾਮੀ, ਸਟੇਟ ਐਂਡ ਸੁਸਾਇਟੀ’, ‘ਪ੍ਰੋਡਕਸ਼ਨ ਰਿਲੇਸ਼ਨਜ਼ ਐਂਡ ਗਲੋਬਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ’, ਅਤੇ ‘ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ 'ਤੇ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਕਈਆਂ ਨੇ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੇਪਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਮਾਨਤਾਵਾਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕੁਝ ਇਸ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨ ਪੇਪਰਾਂ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ 'ਤੇ ਅਡੋਲ ਸੀ। ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਕਾਲਜਾਂ ਦੀ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੀ ਫੈਕਲਟੀ ਤੋਂ ਪੱਤਰ ਮਿਲੇ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਹਟਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਲਈ ਆਇਆ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਦੇ 110 ਮੈਂਬਰ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਪੂਰੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਹਰ ਕਮੇਟੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਮੈਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਇਹ ਤਿੰਨ ਪੇਪਰ ਸੱਚਮੁੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਕਮੇਟੀ ਸਾਰੇ ਵਿਸ਼ੇ ਦੀ ਘੋਖ ਕਰੇਗੀ। ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਰਿਪੋਰਟ ਨੂੰ 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਅਕਾਦਮਿਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਨਵੀਂ ਸੋਚ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ: ਵੀਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ 75 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਸਾਨੂੰ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਸੋਚ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਨੂੰ 2047 ਤੱਕ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ ਬਣਨ ਲਈ ਅਗਲੇ 20-25 ਸਾਲਾਂ ਲਈ 8-9 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਪੰਜਵੀਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਹਾਂ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਚਾਰ ਚੰਗੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ, ਚੀਨ, ਜਾਪਾਨ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ ਵਰਗੀਆਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਚੰਗੇ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾਵਾਂ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਵੀ ਅਸੀਂ ਉੱਥੋਂ ਤੁਲਨਾ ਕਰ ਸਕਾਂਗੇ ਅਤੇ ਚੰਗੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਲੱਭ ਸਕਾਂਗੇ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨਗੇ।
DU ਦੁਆਰਾ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਤਾਜ਼ਾ ਕਦਮ:
- 26 ਮਈ ਨੂੰ 110 ਮੈਂਬਰਾਂ ਵਾਲੀ ਅਕਾਦਮਿਕ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਹੋਈ।
- ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਵੀਰ ਸਾਵਰਕਰ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਕੋਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
- 9ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਜੂਨ ਨੂੰ ਹੋਈ।
- ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸ਼ਾਇਰ ਮੁਹੰਮਦ ਇਕਬਾਲ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਸ਼ਾਸਤਰ ਦੇ ਚੈਪਟਰ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
- 14 ਜੂਨ ਨੂੰ ਡੀਯੂ ਦੀ ਸਥਾਈ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅੰਬੇਡਕਰ ਅਤੇ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਵਜੋਂ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਬਾਰੇ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
