ETV Bharat / bharat

ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਗੌਰੀ-ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲਾ: ਪੁਰਾਣੇ ਮੁਦਈ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜ ਬਿੰਦੂਆਂ 'ਤੇ ਮੰਦਰ ਹੋਣ ਦਾ ਕੀਤਾ ਦਾਅਵਾ

ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਗੌਰੀ-ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲੇ (Srinagar Gauri-Gyanwapi case) 'ਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਅਦਾਲਤ 'ਚ ਸੌਂਪ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਰਵੇ ਰਿਪੋਰਟ ਪੇਸ਼ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਕੀਤੇ ਕਈ ਅਹਿਮ ਖੁਲਾਸੇ, ਪੜ੍ਹੋ ਰਿਪੋਰਟ...

ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਗੌਰੀ-ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲਾ
ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਗੌਰੀ-ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲਾ
author img

By

Published : May 20, 2022, 11:05 AM IST

ਵਾਰਾਣਸੀ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਪੈਸ਼ਲ ਕੌਂਸਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (Special Council Commissioner) ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਸਿਵਲ ਜੱਜ ਸੀਨੀਅਰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੀ ਅਦਾਲਤ (Civil Judge Senior Division Court) ਵਿੱਚ 10:15 ਵਜੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦਰਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋਈ। ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਸਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ 23 ਮਈ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।

ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਨਾਤਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਕਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਸਰਵੇ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਨਾਤਨ ਕਲਚਰ ਦੇ ਸੁਰਾਗ ਮਿਲਣ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਮੁਦਈ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਲਕਸ਼ਮੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਵਕੀਲ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕੀਤੀਆਂ।

ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਨੁਕਤਿਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ:

1- ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੇਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੁਦਈ ਅਤੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ, ਪੂਰਬੀ, ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

2- ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਨੀਂਹ ਨਹੀਂ ਹੈ: ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਰਘਨ ਆਕਾਰ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ 100 ਫੁੱਟ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਉਚਾਈ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਰਘਨ ਆਕਾਰ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ 100 ਫੁੱਟ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਉਚਾਈ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਸੀ।

ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਗੌਰੀ-ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲਾ

3- ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਘੰਟੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: ਸੋਹਨਲਾਲ ਆਰੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਥੰਮ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸਨਾਤਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਬੂਤ ਇਹ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੂਜਾ ਸਬੂਤ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਦੇ ਲੋਕ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ 10 ਤੋਂ 12 ਫੁੱਟ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਘੰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ, ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।

4- ਬੇਸਮੈਂਟ 'ਚ ਮਿਲਿਆ ਚਿੱਟਾ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦਾ ਮਗਰਮੱਛ: ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਜੂਖਾਨਾ 'ਚ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ 'ਚ ਢਾਈ ਫੁੱਟ ਦਾ ਚਿੱਟਾ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦਾ ਮਗਰਮੱਛ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅੱਜ ਵੀ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।

5-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ: ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਗੌਰੀ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਕਈ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਮੰਦਰ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਭੋਪਾਲ ਦੀ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ

ਵਾਰਾਣਸੀ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਪੂਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸਪੈਸ਼ਲ ਕੌਂਸਲ ਕਮਿਸ਼ਨਰ (Special Council Commissioner) ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਸਿਵਲ ਜੱਜ ਸੀਨੀਅਰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੀ ਅਦਾਲਤ (Civil Judge Senior Division Court) ਵਿੱਚ 10:15 ਵਜੇ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਰਿਪੋਰਟ ਦਰਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੁਪਹਿਰ 2 ਵਜੇ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ ਹੋਈ। ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਇਸ ਸਾਰੀ ਰਿਪੋਰਟ 'ਤੇ ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ 23 ਮਈ ਨੂੰ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।

ਅਗਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੰਦਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਸਨਾਤਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਕਈ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਸਰਵੇ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਸਨਾਤਨ ਕਲਚਰ ਦੇ ਸੁਰਾਗ ਮਿਲਣ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਟੀਵੀ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਟੀਮ ਨੇ ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੇਸ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਮੁਦਈ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਲਕਸ਼ਮੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਵਕੀਲ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕੀਤੀਆਂ।

ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਪੰਜ ਨੁਕਤਿਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ:

1- ਬੇਸਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ: ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਕੇਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮੁਦਈ ਅਤੇ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਅੰਦਰ ਚਲਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਮਸਜਿਦ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਪਰਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੱਕ ਪੱਛਮੀ, ਪੂਰਬੀ, ਉੱਤਰੀ ਅਤੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਪਾਸੇ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

2- ਜਿੱਥੇ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਸਥਾਨ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਨੀਂਹ ਨਹੀਂ ਹੈ: ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਰਘਨ ਆਕਾਰ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ 100 ਫੁੱਟ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਉਚਾਈ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਸੀ। ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਅਰਘਨ ਆਕਾਰ ਵਾਲਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਕੋਈ ਆਧਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿਚ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਵੇਸ਼ਵਰ ਦਾ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇੱਕ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ 100 ਫੁੱਟ ਵੱਡਾ ਹੈ। ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਦੇਖ ਕੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਉਚਾਈ ਸਾਫ਼ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਸੀ।

ਸ਼ਿੰਗਾਰ ਗੌਰੀ-ਗਿਆਨਵਾਪੀ ਮਾਮਲਾ

3- ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਘੰਟੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: ਸੋਹਨਲਾਲ ਆਰੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਥੰਮ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਸਨਾਤਨ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਿਸ਼ਾਨ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਜੇਕਰ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਬੂਤ ਇਹ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੂਜਾ ਸਬੂਤ ਉਹ ਥਾਂ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮੁਸਲਿਮ ਪੱਖ ਦੇ ਲੋਕ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਸਥਾਨ 'ਤੇ 10 ਤੋਂ 12 ਫੁੱਟ ਦੇ ਥੰਮ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਘੰਟੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ, ਕਮਲ ਦੇ ਫੁੱਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਸਨਾਤਨ ਧਰਮ ਦੇ ਮੰਦਰਾਂ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।

4- ਬੇਸਮੈਂਟ 'ਚ ਮਿਲਿਆ ਚਿੱਟਾ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦਾ ਮਗਰਮੱਛ: ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਵਜੂਖਾਨਾ 'ਚ ਸ਼ਿਵਲਿੰਗ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵਿਆਸ ਜੀ ਦੇ ਬੇਸਮੈਂਟ 'ਚ ਢਾਈ ਫੁੱਟ ਦਾ ਚਿੱਟਾ ਸੰਗਮਰਮਰ ਦਾ ਮਗਰਮੱਛ ਮਿਲਿਆ ਸੀ। ਇੱਥੇ ਕੁਝ ਅਜਿਹੇ ਤੱਥ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਹਨ, ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਨਾਤਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀਆਂ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਅੱਜ ਵੀ ਉੱਥੇ ਮੌਜੂਦ ਹਨ।

5-ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ: ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਗੌਰੀ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਕੰਧ ਉੱਤੇ ਕਈ ਕਲਾਕ੍ਰਿਤੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ। ਜੋ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੰਦਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਸੋਹਨ ਲਾਲ ਆਰੀਆ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇਖ ਕੇ ਦੇਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਮੰਦਰ ਦਾ ਹੀ ਹਿੱਸਾ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਭੋਪਾਲ ਦੀ ਜਾਮਾ ਮਸਜਿਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵਿਵਾਦ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.