ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਮਹਿੰਗਾਈ ਦਿਨੋਂ ਦਿਨ ਵੱਧਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਐਲਪੀਜੀ (LPG) ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰਾਂ (Gas cylinder) ਦੀਆਂ ਕਮੀਤਾਂ ਵਿਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਪਿਛਲੇ 15 ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ 50 ਰੁਪਏ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। 18 ਅਗਸਤ ਨੂੰ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਵਿਚ 25 ਰੁਪਏ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਫਿਰ 1 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ 25 ਰੁਪਏ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ: ਵਿਵਾਦਾਂ ’ਚ ਘਿਰੇ ਹਰੀਸ਼ ਰਾਵਤ ਨੇ ਮੰਗੀ ਮੁਆਫੀ
ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਬਿਨਾਂ ਸਬਸਿਡੀ ਵਾਲੇ 14.2 ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 884.50 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਕੀਮਤ 25 ਰੁਪਏ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।19 ਕਿਲੋ ਦਾ ਕਮਰਸ਼ੀਅਲ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿਚ 75 ਰੁਪਏ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਜਿਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ 1693 ਰੁਪਏ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਘੱਟ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਸਬਸਿਡੀ
ਕੋਰੋਨਾ ਦੇ ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਬਸਿਡੀ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਮਾਰਚ ਵਿੱਚ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਨਿਰਮਲਾ ਸੀਤਾਰਮਨ ਨੇ ਵੀ 2021-22 ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਅਤੇ ਕੇਰੋਸਿਨ ਲਈ 14 ਹਜਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਰਕਮ 2020-2021 ਦੇ ਬਜਟ ਦੀ ਤੁਲਣਾ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਘੱਟ ਹੈ। ਵਿੱਤ ਸਾਲ 2020-21 ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਨੇ 40 ਹਜਾਰ 915 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਸਨ। ਪੂਰੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਰੀਬ 39 ਹਜਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।
ਕਿਵੇਂ ਤੈਅ ਹੁੰਦੀ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਦੀ ਕੀਮਤ
ਸਰਕਾਰੀ ਅੰਕੜਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪਿਛਲੇ ਵਿੱਤੀ ਸਾਲ 2020 - 2021 ਵਿੱਚ ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਦੀ ਖਪਤ 276 ਲੱਖ ਟਨ ਰਹੀ। 2021 ਦੇ ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਦੀ ਖਪਤ 7.3 ਫ਼ੀਸਦੀ ਵਧੀ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਆਪਣੀ ਖਪਤ ਦਾ 50 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਿਦੇਸ਼ ਤੋਂ ਆਯਾਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਾਇਸ ਰਿਵਾਇਜਿੰਗ ਪੈਟਰਨ ਦੇ ਚਲਦੇ ਰੋਜ ਸਵੇਰੇ 6 ਵਜੇ ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਰੇਟ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਬਦਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਦੇ ਰੇਟ ਇੰਪੋਰਟ ਪੈਰਿਟੀ ਪ੍ਰਾਇਸ (IPP)ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਤੈਅ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਆਈਪੀਪੀ ਦਾ ਨਿਰਧਾਰਣ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਪ੍ਰੋਡਕਟ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਲੈਂਦੀ ਹੈ ਸਿਰਫ 5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜੀ ਐਸ ਟੀ
ਜਦੋਂ ਗੈਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬਾਟਲਿੰਗ, ਸਥਾਨਕ ਢੁਲਾਈ, ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਕਾਸਟ, ਓ ਐਮ ਸੀ ਲਈ ਮਾਰਜਿਨ, ਡੀਲਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਜੀ ਐਸ ਟੀ ਆਦਿ ਜੋੜ ਕੇ ਗੈਸ ਦੀ ਕੀਮਤ ਤੈਅ ਕਰਦੀ ਹੈ। 14.2 ਕਿੱਲੋ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਲੰਡਰ ਉੱਤੇ ਕੁਲ ਡੀਲਰ ਡਿਸਟਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਕਮਿਸ਼ਨ 61.84 ਰੁਪਏ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਸਟੈਬਲਿਸ਼ਮੇਂਟ ਚਾਰਜ 34.24 ਰੁਪਏ ਅਤੇ ਡਿਲਵਰੀ ਚਾਰਜ 27.60 ਰੁਪਏ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਐਲ ਪੀ ਜੀ ( LPG) ਸਿਲੰਡਰ ਉੱਤੇ ਕੁਲ 5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਜੀ ਐਸ ਟੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। 2.5 ਪਰਸੈਂਟ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ 2.5 ਪਰਸੈਟ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਵਸੂਲਦੀ ਹੈ।
ਆਪਣੇ ਬਿਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਵੇਖੋ। ਬੇਸ ਪ੍ਰਾਈਸ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਸੀਜੀਐਸਟੀ ਅਤੇ ਐਸਜੀਐਸਟੀ ਦੇ ਰੇਟ ਲਿਖੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਮਤ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਹਰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਐਲ ਪੀ ਜੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੀਮਤ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਕੇਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗੈਸ ਦੇ ਇੱਕ ਸਿਲੰਡਰ ਉੱਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਨੂੰ 291.48 ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੀਐਮ ਉੱਜਵਲਾ ਯੋਜਨਾ ਦੇ ਲਾਭਾਰਥੀਆਂ ਨੂੰ 312.48 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਸਿਲੰਡਰ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕੀ ਹੈ ਸਬਸਿਡੀ ਦੇ ਨਿਯਮ
ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਮੰਤਰਾਲਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਇਨਕਮ 10 ਲੱਖ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀ ਰਸੋਈ ਗੈਸ ਦੀ ਸਬਸਿਡੀ ਲੈਣ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਗੈਸ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ, ਬੈਂਕ ਅਕਾਉਂਟ ਅਤੇ ਆਧਾਰ ਨਾਲ ਲਿੰਕ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ KYC ਦੇ ਜਰੀਏ ਇਸਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਪਤੀ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਮਿਲ ਕੇ ਵੀ 10 ਲੱਖ ਕਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ LPG ਸਬਸਿਡੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਡੀ ਇਨਕਮ 10 ਲੱਖ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਹੈ ਫਿਰ ਵੀ LPG ਉੱਤੇ ਮਿਲਣ ਵਾਲੀ ਸਬਸਿਡੀ ਨਹੀਂ ਆ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਅਜਿਹਾ ਆਧਾਰ ਲਿੰਕ (LPG Aadhaar Linking) ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਗੈਸ ਸਬਸਿਡੀ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ Gas Agency ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਆਵੇਦਨ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਆਵੇਦਨ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲਿਖਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਬਸਿਡੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀ ਇਸਦੇ ਪਾਤਰ ਹੋ। ਇਸਦਾ ਪਰੂਫ਼ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
