ਬਿਹਾਰ/ਪਟਨਾ: ਨੋਇਡਾ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ (NMRC) ਨੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਪਿੰਕ ਸਟੇਸ਼ਨ ( Pink Station) ਤੋਂ ਬਾਅਦ NMRC ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਸਟੇਸ਼ਨ (Noida Sector 50 Metro station) ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਨੋਇਡਾ ਸੈਕਟਰ 50 ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਟਿਹਾਰ ਦੀ ਮਾਹੀ ਗੁਪਤਾ ਇਸ ਨੋਇਡਾ ਸੈਕਟਰ ਦੇ 50 ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਲੀਡਰ ਹੈ।
ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਟੀਮ ਲੀਡਰ ਹੈ ਮਾਹੀ: ਮਾਹੀ, ਜੋ ਕਿ ਕਟਿਹਾਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਕੜਾਗੋਲਾ ਬਲਾਕ ਦੇ ਸੇਮਾਪੁਰ ਪਿੰਡ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਹੈ, ਨੋਇਡਾ ਸੈਕਟਰ 50 ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੀ ਟੀਮ ਲੀਡਰ ਹੈ (Mahi Gupta is team leader of Pride Station)। ਉਹ ਛੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਾਹੀ ਨੇ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਇਹ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਿਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਹੈ। ਈਟੀਵੀ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਮਾਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਾਂ ਵੱਖਰਾ ਸੀ। ਉਹ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਕੁਝ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਉਹ ਚਾਰ ਭੈਣਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਸਰੀ ਸੀ। ਬਾਕੀ ਸਾਰੀਆਂ ਭੈਣਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਸਨ ਪਰ ਕੁਦਰਤ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੱਖਰਾ ਹੀ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਸਾਲ 2007 'ਚ ਮਾਹੀ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 2017 ਵਿੱਚ, ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਿਆ।
ਟਿਊਸ਼ਨ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸਫਰ : ਮਾਹੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ 2008 'ਚ ਉਸ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਟਿਊਸ਼ਨ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵੀ ਜਾਰੀ ਰੱਖੀ। ਕੇਬੀ ਝਾਅ ਕਾਲਜ, ਕਟਿਹਾਰ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਕੀਤੀ। 2019 ਵਿੱਚ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਸੀ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀਆਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਨੇ ਤਿਆਰੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ। 2013 ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਲਿੰਗ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰਵਾਈ। ਮਰਦ ਤੋਂ ਔਰਤ ਤੱਕ ਫਿਰ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਈ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਤਾਂ ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਓ ਜਾਂ ਪਿੰਡੋਂ ਬਾਹਰ ਸੁੱਟ ਦਿਓ, ਇਹ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜ ਦੇਵੇਗਾ। ਕੁਝ ਟਰਾਂਸ ਵੂਮੈਨ ਵੀ ਸਨ, ਉਹ ਵੀ ਮਾਹੀ ਨਾਲ ਲੜਦੀਆਂ ਸਨ। ਮਾਹੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਫਿਰ ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਸਕਦੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਐਨਜੀਓ, ਮੀਡੀਆ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ।
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਟੁੱਟਣ ਨਾ ਦਿਓ: ਮਾਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹਾਂ ਕਿ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਦੇ ਟੁੱਟਣ ਨਾ ਦਿਓ, ਜਿਵੇਂ ਚੰਗਾ ਸਮਾਂ ਲੰਘਦਾ ਹੈ, ਬੁਰਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਲੰਘ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਹਿਣਗੇ। ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਸੁਪਨੇ ਨਾ ਤੋੜੋ। ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕਾਲ ਅਤੇ ਸੁਨੇਹੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਸਟੇਸ਼ਨ 'ਤੇ ਕਈ ਲੋਕ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ 'ਤੇ ਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਮਾਹੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਖੁਦ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖੋ, ਫਿਰ ਦੁਨੀਆ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗੀ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਇਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹਾਂ ਪਰ ਮੈਂ ਹੋਰ ਅਤੇ ਬਿਹਤਰ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਯਕੀਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਾਰੇ ਟਰਾਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਭੈਣਾਂ ਲਈ ਇਹ ਕਰਨਾ ਚਾਹਾਂਗੀ ਕਿ ਉਹ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਣ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਆਉਣਗੀਆਂ।
ਬਦਲਿਆਲੋਕਾਂ ਦਾ ਰਵੱਈਆ: ਮਾਹੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਕੰਮ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਬਦਲ ਗਿਆ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਬਦੀਲੀ ਆਈ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸਮਝਾਉਣਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਔਖਾ ਸੀ। ਬਿਹਾਰ ਵਰਗੇ ਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਤੋਂ ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਿਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਦਾ ਹੱਥ ਰੱਖੇ ਬਿਨਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਂ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ, ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਗਲਤ ਕਹਿਣ, ਮੈਂ ਉਹੀ ਸ਼ਬਦ ਫੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧਦਾ ਰਿਹਾ। ਮਾਹੀ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਮੇਰਾ ਕੰਮ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੋਲਦਾ ਹੈ। ਜਿੰਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਗਲਤ ਦੱਸਦੇ ਹਨ, ਓਨਾ ਹੀ ਬਿਹਤਰ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਦੀ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮੈਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਬਦਲਾਂਗਾ ਅਤੇ ਮੈਂ ਕੀਤਾ। ਅੱਜ ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਮੈਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੈਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ।
ਮਾਹੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ: ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤਾ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕੌਂਸਲ ਫਾਰ ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਪਰਸਨਜ਼ ਦੀ ਮਾਹਰ ਮੈਂਬਰ ਰੇਸ਼ਮਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਾਹੀ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 12 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣਦੀ ਹੈ। ਮਾਹੀ ਬਿਹਾਰ ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਵੈਲਫੇਅਰ ਬੋਰਡ ਦੀ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਦੁਨੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਕੇ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤੇ ਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਹੀ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਹੀ ਬਹੁਤ ਦਿਮਾਗੀ ਵਿਅਕਤੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਦੋਂ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਪੜ੍ਹਾਈ ਹੋਵੇਗੀ। ਉਸ ਨੇ ਵਿੱਦਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਇਹ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ।
ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ: ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਾਹੀ ਮਿਸ ਟਰਾਂਸ ਸਕਰੀਨ ਵੀ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਸੁੰਦਰਤਾ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਚੱਲਦੀ ਹੈ। ਮਾਹੀ ਨੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਮੁਕਾਮ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਿਹਾਰ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਸਾਥੀਆਂ ਲਈ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਪਹਿਲ ਦਿੱਲੀ ਮੈਟਰੋ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਉਹੀ ਪਹਿਲ ਪਟਨਾ ਮੈਟਰੋ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਸਾਥੀਆਂ ਲਈ ਸੂਚਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਵੀ ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਚੰਗਾ ਰਹੇਗਾ। ਰੇਸ਼ਮਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 2011 ਦੀ ਮਰਦਮਸ਼ੁਮਾਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਪੰਜ ਲੱਖ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਿਹਾਰ ਵਿੱਚ 40,986 ਟ੍ਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਹਨ।
ਮੈਡ ਪ੍ਰਾਈਡ ਸਟੇਸ਼ਨ: ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ 28 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ, ਨੋਇਡਾ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਕਾਰਪੋਰੇਸ਼ਨ ਨੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨੋਇਡਾ ਦੇ ਸੈਕਟਰ 50 ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪ੍ਰਾਈਡ ਸਟੇਸ਼ਨ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ। ਇਹ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਸ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੇ ਲੋਕ ਹੀ ਸੰਚਾਲਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਰਲ ਵਿੱਚ ਕੋਚੀ ਮੈਟਰੋ ਰੇਲ ਲਿਮਟਿਡ ਨੇ ਵੀ 23 ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਦੀ ਭਰਤੀ ਲਈ 2017 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਫੈਸਲਾ ਲਿਆ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਲਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਪਰਾਲਾ, ਟਰਾਂਸਜੈਂਡਰਾਂ ਲਈ ਬਣਾਏ ਗਏ ਵੱਖਰੇ ਪਖਾਨੇ
