ਹੈਦਰਾਬਾਦ (ਡੈਸਕ): ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ 22 ਮਾਰਚ 2023 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦਾ ਨਾਮ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੇ ਸ਼ਬਦ 'ਸ਼ੈਲ' ਤੋਂ ਆਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪਹਾੜ ਅਤੇ ਪੁਤਰੀ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਧੀ। ਪਰਵਤਰਾਜ ਦੀ ਧੀ ਨੂੰ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਨੂੰ ਮਾਤਾ ਸਤੀ, ਦੇਵੀ ਪਾਰਵਤੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਹੇਮਾਵਤੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ 'ਪਹਿਲੀ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ' ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਦੇਵੀ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਇਸ ਸ਼ੁਭ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਮਾਤਾ ਦਾ ਜਨਮ ਪਹਾੜਾਂ ਦੇ ਰਾਜੇ "ਪਰਵਤ ਰਾਜ ਹਿਮਾਲਿਆ" ਦੀ ਧੀ ਵਜੋਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਦੇਵੀ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਨੂੰ ਪਾਰਵਤੀ, ਹੇਮਵਤੀ, ਸਤੀ ਭਵਾਨੀ, ਜਾਂ ਹਿਮਵਤ ਦੀ ਇਸਤਰੀ - ਹਿਮਾਲਿਆ ਦੀ ਸ਼ਾਸਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ: ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਪੂਜਾ 'ਘਟਸਥਾਪਨ' ਦੀ ਰਸਮ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪਾਈ ਗਈ ਸੰਪੂਰਨਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕ੍ਰਿਤੀ ਮਾਤਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਦੀ ਇਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਸੱਤ ਕਿਸਮ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਪਤਮਾਤ੍ਰਿਕਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਇਸ ਘੜੇ ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਕਿਸਮ ਦੇ ਅਨਾਜ ਅਤੇ ਜੌਂ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੀਜਾਂ ਉੱਤੇ ਪਾਣੀ ਛਿੜਕਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਹੁਣ ਇੱਕ ਕਲਸ਼ ਲੈ ਕੇ ਪਵਿੱਤਰ ਜਲ (ਗੰਗਾਜਲ) ਨਾਲ ਭਰੋ, ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਕਸ਼ਤ ਰੱਖੋ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਦੁਰਵਾ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਪੰਜ ਨਕਦ ਸਿੱਕੇ ਰੱਖੋ। ਹੁਣ 5 ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਕਲਸ਼ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ 'ਤੇ ਗੋਲ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ ਉਲਟਾ ਰੱਖੋ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਨਾਰੀਅਲ ਰੱਖੋ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂ ਤਾਂ ਨਾਰੀਅਲ ਨੂੰ ਲਾਲ ਕੱਪੜੇ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟ ਸਕਦੇ ਹੋ (ਵਿਕਲਪਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਪਲਬਧ) ਜਾਂ ਇਸ ਉੱਤੇ ਮੋਲੀ ਬੰਨ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਹੁਣ ਇਸ ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਮਿੱਟੀ ਦੇ ਉਸ ਘੜੇ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਲਗਾਓ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਦਾਣੇ ਬੀਜੇ ਹਨ। ਪਹਿਲਾ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਮੰਤਰ, ਓਮ ਦੇਵੀ ਸ਼ੈਲਪੁਤ੍ਰਯੈ ਨਮਹ ਦਾ 108 ਵਾਰ ਜਾਪ ਕਰਕੇ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਨੂੰ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਓ। ਹੁਣ ਮੰਤਰ ਉਚਾਰਨ ਕਰੋ-
ਵਨ੍ਦੇ ਵਂਚਿਤ੍ਲਭਯ ਚਨ੍ਦ੍ਰਾਰ੍ਧਕ੍ਰਿਤ ਸ਼ੇਖਰਮ੍ । ਵ੍ਰਿਸ਼ਾਰੁਧਾ ਸ਼ੁਲਧਰਮ ਸ਼ੈਲਪੁਤ੍ਰੀ ਯਸ਼ਸ੍ਵਿਨੀਮ੍ ॥
ਹੇ ਦੇਵੀ ਸਰ੍ਵਭੂਤੇਸ਼ੁ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤ੍ਰੀ ਰੂਪੇਣ ਸਂਸ੍ਥਿਤਾ, ਨਮਸ੍ਤਸ੍ਯੈ ਨਮਸ੍ਤਸ੍ਯੈ ਨਮਸ੍ਤਸ੍ਯੈ ਨਮੋ ਨਮਃ ॥
ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਆਰਤੀ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰੋ। ਹੁਣ ਪੰਚੋਪਚਾਰ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਜਿਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 5 ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਕਲਸ਼ ਨੂੰ ਨਵੇਦਯਮ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਇਸ ਪੂਜਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਘਿਓ ਦਾ ਦੀਵਾ ਜਗਾਉਣਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਧੂਪ ਜਲਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸੁਗੰਧੀ ਧੂਣੀ ਨੂੰ ਕਲਸ਼ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਓ, ਫੁੱਲ, ਸੁਗੰਧੀ, ਨਾਰੀਅਲ, ਫਲ ਅਤੇ ਮਠਿਆਈਆਂ ਆਦਿ ਚੜ੍ਹਾਓ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਮਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਗਾਂ ਦਾ ਘਿਓ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮਾਂ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ ਦੀ ਕਿਰਪਾ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ ਰਹਿਣ ਦਾ ਵਰਦਾਨ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ: Chaitra Navratri 2023: ਇਹ ਘਟਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਪੂਜਾ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਅਤੇ ਵਿਧੀ
