ETV Bharat / sports

ICC ਨੇ ODI-T20 'ਚ 'ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ' ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਸਥਾਈ, T20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ ਲਈ 'ਰਿਜ਼ਰਵ ਡੇ' ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ

ICC T20 World Cup 2024:ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਵਨਡੇ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਵਿੱਚ 'ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ' ਨਿਯਮ ਨੂੰ ਸਥਾਈ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਯੋਜਿਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਗਾਮੀ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ ਲਈ ਰਿਜ਼ਰਵ ਡੇਅ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

icc t20 world cup 2024
icc t20 world cup 2024
author img

By ETV Bharat Sports Team

Published : Mar 15, 2024, 7:11 PM IST

Updated : Mar 15, 2024, 7:41 PM IST

ਦੁਬਈ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪਰਿਸ਼ਦ (ਆਈਸੀਸੀ) ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2024 ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਵਨਡੇ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ 'ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ' ਨਿਯਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ। ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2023 ਵਿੱਚ 'ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ' ਨਿਯਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ 1 ਜੂਨ, 2024 ਤੋਂ ਸਥਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਲਾਨਾ ਬੋਰਡ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ‘ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ ਨਿਯਮ ਜੂਨ 2024 ਤੋਂ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਈਸੀਸੀ ਪੁਰਸ਼ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2024 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਵਨਡੇ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਬਿਆਨ ਮੁਤਾਬਕ, 'ਇਹ ਟ੍ਰਾਇਲ ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਤੱਕ ਚੱਲਣਾ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਟ੍ਰਾਇਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਚ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖਤਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰੇਕ ਵਨਡੇ ਮੈਚ 'ਚ ਲਗਭਗ 20 ਮਿੰਟ ਬਚੇ ਹਨ।' ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਫੀਲਡਿੰਗ ਟੀਮ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਓਵਰ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੇ 60 ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਵਾਂ ਓਵਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ 'ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ' ਘੜੀ 60 ਤੋਂ ਜ਼ੀਰੋ 'ਤੇ ਕਾਊਂਟ ਡਾਊਨ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਥਰਡ ਅੰਪਾਇਰ ਘੜੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਤੈਅ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਫੀਲਡਿੰਗ ਟੀਮ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਦੋ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹਰੇਕ ਘਟਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਦੌੜਾਂ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਪਵਾਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੜੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਸ 'ਚ ਜੇਕਰ ਓਵਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨਵਾਂ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਤ 'ਡਰਿੰਕਸ ਬ੍ਰੇਕ' ਅਤੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਜਾਂ ਫੀਲਡਰ ਦੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਇਲਾਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਇਹ ਨਿਯਮ ਵੀ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਫੀਲਡਿੰਗ ਟੀਮ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸਮਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਈਸੀਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ (27 ਜੂਨ) ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ (29 ਜੂਨ) ਲਈ ‘ਰਿਜ਼ਰਵ’ (ਸੁਰੱਖਿਅਤ) ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਲੀਗ ਜਾਂ ਸੁਪਰ ਅੱਠ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰੇ ਮੈਚ ਲਈ, ਦੂਜੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਓਵਰ ਕਰਨੇ ਹੋਣਗੇ। ਪਰ 'ਨਾਕਆਊਟ' ਮੈਚ 'ਚ ਪੂਰੇ ਮੈਚ ਲਈ ਦੂਜੀ ਪਾਰੀ 'ਚ 10 ਓਵਰ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਗਲੋਬਲ ਗਵਰਨਿੰਗ ਬਾਡੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿ-ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2026 ਲਈ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ 20 ਟੀਮਾਂ ਭਾਗ ਲੈਣਗੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 12 ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰ ਲੈਣਗੀਆਂ।

ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਟੀਮਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਨਾਲ 2024 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰ ਲੈਣਗੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੋ ਸਥਾਨ 30 ਜੂਨ, 2024 ਤੱਕ ਆਈਸੀਸੀ ਟੀ-20 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅਗਲੀ ਸਰਵੋਤਮ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਅੱਠ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਆਈਸੀਸੀ ਖੇਤਰੀ ਕੁਆਲੀਫਾਇਰ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

ਦੁਬਈ: ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਪਰਿਸ਼ਦ (ਆਈਸੀਸੀ) ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2024 ਤੋਂ ਸਾਰੇ ਫੁੱਲ-ਟਾਈਮ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੇ ਵਨਡੇ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ 'ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ' ਨਿਯਮ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੇਗਾ। ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2023 ਵਿੱਚ 'ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ' ਨਿਯਮ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ 1 ਜੂਨ, 2024 ਤੋਂ ਸਥਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਲਾਨਾ ਬੋਰਡ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, ‘ਸਟਾਪ ਕਲਾਕ ਨਿਯਮ ਜੂਨ 2024 ਤੋਂ ਵੈਸਟਇੰਡੀਜ਼ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਆਈਸੀਸੀ ਪੁਰਸ਼ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2024 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਾਰੇ ਵਨਡੇ ਅਤੇ ਟੀ-20 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਮੈਚਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਬਿਆਨ ਮੁਤਾਬਕ, 'ਇਹ ਟ੍ਰਾਇਲ ਅਪ੍ਰੈਲ 2024 ਤੱਕ ਚੱਲਣਾ ਸੀ ਪਰ ਇਸ ਟ੍ਰਾਇਲ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਫ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੈਚ ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਖਤਮ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਹਰੇਕ ਵਨਡੇ ਮੈਚ 'ਚ ਲਗਭਗ 20 ਮਿੰਟ ਬਚੇ ਹਨ।' ਨਿਯਮਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਫੀਲਡਿੰਗ ਟੀਮ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਓਵਰ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਦੇ 60 ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਨਵਾਂ ਓਵਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਮੈਦਾਨ 'ਤੇ ਲਗਾਈ ਗਈ 'ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ' ਘੜੀ 60 ਤੋਂ ਜ਼ੀਰੋ 'ਤੇ ਕਾਊਂਟ ਡਾਊਨ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਥਰਡ ਅੰਪਾਇਰ ਘੜੀ ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦਾ ਸਮਾਂ ਤੈਅ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਫੀਲਡਿੰਗ ਟੀਮ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਦੋ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ 'ਤੇ ਹਰੇਕ ਘਟਨਾ ਲਈ ਪੰਜ ਦੌੜਾਂ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ।

ਹਾਲਾਂਕਿ, ਆਈਸੀਸੀ ਨੇ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਅਪਵਾਦ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਵਿੱਚ ਘੜੀ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਿਸ 'ਚ ਜੇਕਰ ਓਵਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨਵਾਂ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਅਧਿਕਾਰਤ 'ਡਰਿੰਕਸ ਬ੍ਰੇਕ' ਅਤੇ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ ਜਾਂ ਫੀਲਡਰ ਦੇ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮੈਦਾਨ 'ਚ ਇਲਾਜ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਇਹ ਨਿਯਮ ਵੀ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ ਜੇਕਰ ਫੀਲਡਿੰਗ ਟੀਮ ਦੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸਮਾਂ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਆਈਸੀਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਦੇ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ (27 ਜੂਨ) ਅਤੇ ਫਾਈਨਲ (29 ਜੂਨ) ਲਈ ‘ਰਿਜ਼ਰਵ’ (ਸੁਰੱਖਿਅਤ) ਦਿਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।

ਲੀਗ ਜਾਂ ਸੁਪਰ ਅੱਠ ਪੜਾਅ ਦੌਰਾਨ ਪੂਰੇ ਮੈਚ ਲਈ, ਦੂਜੀ ਪਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੱਲੇਬਾਜ਼ੀ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਨੂੰ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਪੰਜ ਓਵਰ ਕਰਨੇ ਹੋਣਗੇ। ਪਰ 'ਨਾਕਆਊਟ' ਮੈਚ 'ਚ ਪੂਰੇ ਮੈਚ ਲਈ ਦੂਜੀ ਪਾਰੀ 'ਚ 10 ਓਵਰ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਗਲੋਬਲ ਗਵਰਨਿੰਗ ਬਾਡੀ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੁਆਰਾ ਸਹਿ-ਮੇਜ਼ਬਾਨੀ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੀ-20 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ 2026 ਲਈ ਯੋਗਤਾ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਵੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਟੂਰਨਾਮੈਂਟ ਵਿੱਚ 20 ਟੀਮਾਂ ਭਾਗ ਲੈਣਗੀਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 12 ਆਪਣੇ ਆਪ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰ ਲੈਣਗੀਆਂ।

ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ ਅੱਠ ਟੀਮਾਂ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਦੇ ਨਾਲ 2024 ਵਿਸ਼ਵ ਕੱਪ ਲਈ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਕੁਆਲੀਫਾਈ ਕਰ ਲੈਣਗੀਆਂ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਕੀ ਦੋ ਸਥਾਨ 30 ਜੂਨ, 2024 ਤੱਕ ਆਈਸੀਸੀ ਟੀ-20 ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਅਗਲੀ ਸਰਵੋਤਮ ਰੈਂਕਿੰਗ ਵਾਲੀ ਟੀਮ ਵਿੱਚ ਜਾਣਗੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਾਕੀ ਅੱਠ ਸਥਾਨਾਂ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਆਈਸੀਸੀ ਖੇਤਰੀ ਕੁਆਲੀਫਾਇਰ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।

Last Updated : Mar 15, 2024, 7:41 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.