ETV Bharat / opinion

ਮੇਜਰ ਰਾਧਿਕਾ ਸੇਨ ਅਤੇ ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਬਣੀਆਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੀ ਹੈ ਸਬਕ - Narishakti of New India

author img

By Milind Kumar Sharma

Published : Jul 16, 2024, 8:26 AM IST

Celebrating The Narishakti: ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵਧਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਮੇਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲੇਖ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੋ ਕਿ ਲੇਖਕ ਨੇ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਕੀ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ।

Major Radhika Sen and Ruchira Kamboj became symbols of celebration of India's women power, read what is the lesson for us
ਮੇਜਰ ਰਾਧਿਕਾ ਸੇਨ ਅਤੇ ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਬਣੀਆਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਜਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ, ਪੜ੍ਹੋ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕੀ ਹੈ ਸਬਕ ((ANI))

ਚੁਣਾਵੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਕਾਂਗੋ (ਡੀਆਰਸੀ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤੈਨਾਤ ਮੇਜਰ ਰਾਧਿਕਾ ਸੇਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਰਾਧਿਕਾ ਸੇਨ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਿਲਟਰੀ ਜੈਂਡਰ ਐਡਵੋਕੇਸੀ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ: ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਨੇ ਕਾਂਗੋ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਲਈ ਅਸਾਧਾਰਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਐਵਾਰਡ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਨੇ ਕਈ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਰਦੀ ਪਾ ਕੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਅਤੇ ਪਿਤਾ-ਪੁਰਖੀ ਪੱਖਪਾਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਉਭਰੇ। ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾਵਾਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਮਾਣ: ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਦੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 35 ਸਾਲ ਤੱਕ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਰੀਅਰ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ, ਜੋ UPSC ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (MEA) ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚੀਫ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਯੂਐਨ) ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸੰਭਾਲੀ ਅਤੇ ਕੁਰਸੀ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਚਾਂ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਅਖੰਡਤਾ ਅਤੇ 'ਵਸੁਧੈਵ ਕੁਟੁੰਬਕਮ' ਦੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸਾਹਮਣਾ: ਰੁਚਿਰਾ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਕਈ ਸੰਕਟ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸੂਡਾਨ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਤਬਾਹੀਆਂ ਦੇਖੀਆਂ। ਗਲੋਬਲ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਖੰਡਨ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਦੱਖਣ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਰੁਚਿਰਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ।

ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਸਥਿਤੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੱਖਣ ਦੇ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਪਾਕ ਇਰਾਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਤਿੱਖੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨਾਲ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਦੀਵਾਲੀਏਪਨ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕੀਤਾ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ : ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਗੱਲ ਜੋ ਸੱਚਮੁੱਚ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਸਮੇਤ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਯਤਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਨਾਲ ਹੀ G4 ਦੇਸ਼ਾਂ (ਭਾਰਤ, ਜਰਮਨੀ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਜਾਪਾਨ) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੁਧਾਰਾਂ ਲਈ ਢਾਂਚਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।

ਉਪਰੋਕਤ ਦੋ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਔਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਅਣਗਿਣਤ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਸੱਚਮੁੱਚ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਦੀ ਕਿਰਨ ਹਨ। 2047 ਤੱਕ 'ਵਿਕਸਿਤ' ਬਣਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਪਹਿਲ : ਇਹ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮਾਜਿਕ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਸਮਾਨਤਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਇਕਨਾਮਿਕ ਫੋਰਮ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ 'ਗਲੋਬਲ ਜੈਂਡਰ ਗੈਪ ਰਿਪੋਰਟ 2023' ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 146 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 127ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ, ਦਾਜ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ, ਬਿਨਾਂ ਤਨਖਾਹ ਵਾਲੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਬੋਝ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਕਮਾਲ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਨਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰੀਏ। ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਾਕਾਰ ਕਰੀਏ। ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਪਾਸ ਹੋਣ ਵਾਲਾ 'ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੰਦਨ ਬਿੱਲ' ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ਚੁਣਾਵੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਰੀਪਬਲਿਕ ਆਫ ਕਾਂਗੋ (ਡੀਆਰਸੀ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਤੈਨਾਤ ਮੇਜਰ ਰਾਧਿਕਾ ਸੇਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਰਾਧਿਕਾ ਸੇਨ ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਮਿਲਟਰੀ ਜੈਂਡਰ ਐਡਵੋਕੇਸੀ ਆਫ ਦਿ ਈਅਰ ਅਵਾਰਡ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ: ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਨੇ ਕਾਂਗੋ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਗਣਰਾਜ ਵਿੱਚ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਨੌਜਵਾਨ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਲਈ ਅਸਾਧਾਰਨ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਜਿਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਐਵਾਰਡ ਮਿਲ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਨੇ ਕਈ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਰਦੀ ਪਾ ਕੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕੀਤੀ। ਸ਼ਾਂਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਾਂਗੋ ਵਿੱਚ ਸਦੀਆਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਅਤੇ ਪਿਤਾ-ਪੁਰਖੀ ਪੱਖਪਾਤ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਹਮਦਰਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਉਭਰੇ। ਮੇਜਰ ਸੇਨ ਵਰਗੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਇੱਕ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਨਤਾਵਾਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਪੈਰਾਡਾਈਮ ਸਥਾਪਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਨੇ ਵਧਾਇਆ ਮਾਣ: ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਦੀ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਕਾਸ ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 35 ਸਾਲ ਤੱਕ ਡਿਪਲੋਮੈਟ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ ਹੈ। ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਦਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕਰੀਅਰ ਚਾਰ ਦਹਾਕਿਆਂ ਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ, ਜੋ UPSC ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀਆਂ ਮਹਿਲਾ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ, ਵਿੱਚ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ (MEA) ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚੀਫ ਪ੍ਰੋਟੋਕੋਲ ਅਫਸਰ ਬਣਨ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ (ਯੂਐਨ) ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਵਜੋਂ ਵੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਨੇ ਕਈ ਹੋਰ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2022 ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸੰਭਾਲੀ ਅਤੇ ਕੁਰਸੀ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਜਨਰਲ ਅਸੈਂਬਲੀ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮੇਟੀਆਂ ਵਰਗੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੰਚਾਂ 'ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਅਖੰਡਤਾ ਅਤੇ 'ਵਸੁਧੈਵ ਕੁਟੁੰਬਕਮ' ਦੇ ਮਾਨਵਤਾਵਾਦੀ ਸਿਧਾਂਤ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਸਾਹਮਣਾ: ਰੁਚਿਰਾ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਦੁਨੀਆ ਨੇ ਕਈ ਸੰਕਟ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਘਰਸ਼, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸੂਡਾਨ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਤਬਾਹੀਆਂ ਦੇਖੀਆਂ। ਗਲੋਬਲ ਸਿਸਟਮ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਧਰੁਵੀਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਖੰਡਨ ਨੇ ਗਲੋਬਲ ਦੱਖਣ ਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਨੂੰ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਨਾਲ ਚਲਾਇਆ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਖੁਦ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਪੁਲ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਸੰਜਮ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ। ਇਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਰੁਚਿਰਾ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇਸ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਵਾਜ਼ ਦਿੱਤੀ।

ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਜਦੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਦੀ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਥਿਰ ਸਥਿਤੀ ਅਪਣਾਉਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਦੱਖਣ ਦੇ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਿਆਨ ਕੀਤਾ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਪਾਕ ਇਰਾਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਤਿੱਖੀਆਂ ਟਿੱਪਣੀਆਂ ਨਾਲ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੈਤਿਕ ਦੀਵਾਲੀਏਪਨ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕੀਤਾ।

ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਪਹਿਲਕਦਮੀ : ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਰੁਚਿਰਾ ਕੰਬੋਜ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਲ ਦੌਰਾਨ, ਇੱਕ ਗੱਲ ਜੋ ਸੱਚਮੁੱਚ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ, ਉਹ ਹੈ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਸਮੇਤ ਬਹੁਪੱਖੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਨਵੇਂ ਯਤਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਤਰ-ਸਰਕਾਰੀ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਨਾਲ ਹੀ G4 ਦੇਸ਼ਾਂ (ਭਾਰਤ, ਜਰਮਨੀ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਜਾਪਾਨ) ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਸੁਧਾਰਾਂ ਲਈ ਢਾਂਚਾ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।

ਉਪਰੋਕਤ ਦੋ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਔਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ-ਬਾਣੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਜਿਹੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਅਣਗਿਣਤ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਸੱਚਮੁੱਚ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਅਭਿਲਾਸ਼ਾ ਦੀ ਕਿਰਨ ਹਨ। 2047 ਤੱਕ 'ਵਿਕਸਿਤ' ਬਣਨ ਦੀ ਆਪਣੀ ਖੋਜ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਹਿਲਾ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਵਰਤਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸਮਾਜਿਕ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਪਹਿਲ : ਇਹ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤਬਦੀਲੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮਾਜਿਕ-ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਜੜ੍ਹੋਂ ਪੁੱਟਣ ਲਈ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕਰਨਾ ਬਾਕੀ ਹੈ। ਜੋ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਲ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਰਤ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ, ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਸਮਾਨਤਾ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉੱਚੀ ਹੈ। ਵਰਲਡ ਇਕਨਾਮਿਕ ਫੋਰਮ ਦੁਆਰਾ ਜਾਰੀ 'ਗਲੋਬਲ ਜੈਂਡਰ ਗੈਪ ਰਿਪੋਰਟ 2023' ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਲਿੰਗ ਸਮਾਨਤਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ 146 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 127ਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਘਰੇਲੂ ਹਿੰਸਾ, ਦਾਜ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ, ਬਿਨਾਂ ਤਨਖਾਹ ਵਾਲੇ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦਾ ਬੋਝ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਅਪਰਾਧ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋ ਕਮਾਲ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸੱਚੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਹੋਰ ਵੀ ਨਾਇਕਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰੀਏ। ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁਣੌਤੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਿਆਂਪੂਰਨ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸਾਕਾਰ ਕਰੀਏ। ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੇ ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਸਰਬਸੰਮਤੀ ਨਾਲ ਪਾਸ ਹੋਣ ਵਾਲਾ 'ਨਾਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵੰਦਨ ਬਿੱਲ' ਇਨ੍ਹਾਂ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਵੇਗਾ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.