ETV Bharat / lifestyle

ਸਰੀਰ 'ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਗੀਆਂ ਇਹ 6 ਚੀਜ਼ਾਂ, ਅੱਜ ਹੀ ਕਰ ਲਓ ਖੁਰਾਕ 'ਚ ਸ਼ਾਮਲ - VITAMIN B12 FOODS

ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।

VITAMIN B12 FOODS
VITAMIN B12 FOODS (Getty Images)
author img

By ETV Bharat Health Team

Published : Jan 27, 2025, 12:27 PM IST

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ-12 ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਮੇਗਾਲੋਬਲਾਸਟਿਕ ਅਨੀਮੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਡਾਕਟਰ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਟਾਮਿਨ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਉਮਰ 'ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ 'ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਕਸਰ ਸਰੀਰ 'ਚ B12 ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ 2018 ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਾਨਵਰਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਭੋਜਨ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਵਿੱਚ ਅਮੀਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ

ਮੀਟ: ਮੀਟ ਉਤਪਾਦ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਮਾਹਿਰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੀਟ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮੀਟ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਘੱਟ ਚਰਬੀ ਵਾਲੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣ ਦੀ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਦੁੱਧ: ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੱਪ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ 20 ਫੀਸਦੀ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦਹੀ: ਇਹ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੱਪ ਦਹੀਂ ਵਿੱਚ 28 ਫੀਸਦੀ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ 'ਚ ਦਹੀਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅੰਡੇ: ਅੰਡੇ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅੰਡੇ ਦੀ ਜ਼ਰਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅੰਡੇ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਫ਼ੈਦ ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਅੰਡੇ ਤੋਂ 1.1 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਨਾਜ: ਅਨਾਜ ਸਰੀਰ ਲਈ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਾਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੱਪ ਅਨਾਜ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਟੋਫੂ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਇਆ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਟੋਫੂ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੂਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਤੋਂ ਪੀੜਿਤ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕਈ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ-12 ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਕਮੀ ਮੇਗਾਲੋਬਲਾਸਟਿਕ ਅਨੀਮੀਆ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਡਾਕਟਰ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਟਾਮਿਨ ਲੈਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।

ਇਸ ਉਮਰ 'ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਖਤਰਾ

ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰੀਰ 'ਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਘੱਟਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਦੀ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਅਕਸਰ ਸਰੀਰ 'ਚ B12 ਨੂੰ ਜਜ਼ਬ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜਰਨਲ ਆਫ਼ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ 2018 ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਜਾਨਵਰਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਭੋਜਨ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ 12 ਵਿੱਚ ਅਮੀਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਕਮੀ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਭੋਜਨ

ਮੀਟ: ਮੀਟ ਉਤਪਾਦ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਮਾਹਿਰ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਵਾਰ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਮੀਟ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਮੀਟ ਖਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਘੱਟ ਚਰਬੀ ਵਾਲੀ ਖੁਰਾਕ ਲੈਣ ਦੀ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਦੁੱਧ: ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੱਪ ਦੁੱਧ ਵਿੱਚ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਦੀ ਲੋੜ ਦਾ 20 ਫੀਸਦੀ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਮਿਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਦੁੱਧ ਪੀਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਦਹੀ: ਇਹ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕੱਪ ਦਹੀਂ ਵਿੱਚ 28 ਫੀਸਦੀ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਵਿਟਾਮਿਨ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਜੂਝ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਖੁਰਾਕ 'ਚ ਦਹੀਂ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਅੰਡੇ: ਅੰਡੇ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅੰਡੇ ਦੀ ਜ਼ਰਦੀ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅੰਡੇ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਫ਼ੈਦ ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਅੰਡੇ ਤੋਂ 1.1 ਮਾਈਕ੍ਰੋਗ੍ਰਾਮ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਨਾਜ: ਅਨਾਜ ਸਰੀਰ ਲਈ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਨਾਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੱਪ ਅਨਾਜ ਖਾਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਦੀ ਭਰਪੂਰ ਮਾਤਰਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ।

ਟੋਫੂ: ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸੋਇਆ ਦੁੱਧ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਟੋਫੂ ਵਿਟਾਮਿਨ-12 ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਟਾਮਿਨ ਬੀ12 ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦੂਰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.