ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਿਹਤਮੰਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਖਾਸ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ੍ਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਸ਼ੂਗਰ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮੋਤੀਆਬਿੰਦ, ਗਲਾਕੋਮਾ, ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਅਤੇ ਮੈਕੁਲਰ ਐਡੀਮਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਕੀ ਹੈ?: ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ ਜੋ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਪਤਲੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਖੂਨ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਸਥਿਤੀ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਰੈਟੀਨਾ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਲਾਜ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਅੰਨ੍ਹੇਪਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੂਗਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਵਾਉਣੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਛੇਤੀ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਸ਼ੂਗਰ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨਾ, ਸਰੀਰਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਰਿਆਸ਼ੀਲ ਰਹਿਣਾ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਖਾਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਲੈਣਾ ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?: ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਲੱਛਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਦੇਖਦੇ ਹਨ। ਇਸਦੇ ਲੱਛਣ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
- ਦੂਰ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਂ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਆਉਂਦੇ ਅਤੇ ਜਾਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।
- ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਪੜਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਰੈਟੀਨਾ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਵਗਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਹਨੇਰੇ, ਤੈਰਦੇ ਧੱਬੇ ਜਾਂ ਲਕੜੀਆਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਜੋ ਮੱਕੜੀ ਦੇ ਜਾਲਾਂ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਉਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਇਲਾਜ ਦੇ ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਅੱਖ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਪਾਸੇ ਦਾਗ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਖੂਨ ਨਿਕਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਹੋਰ ਕਿੰਨ੍ਹਾਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ?: ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਵੀ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ:-
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਮੈਕੁਲਰ ਐਡੀਮਾ: ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ੂਗਰ ਵਾਲੇ 15 ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 1 ਵਿਅਕਤੀ DME ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। DME ਉਦੋਂ ਵਾਪਰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਰੈਟੀਨਾ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਮੈਕੁਲਾ ਵਿੱਚ ਤਰਲ ਲੀਕ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਨਜ਼ਰ ਧੁੰਦਲੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਨਿਓਵੈਸਕੁਲਰ ਗਲਾਕੋਮਾ: ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਰੈਟੀਨਾ ਤੋਂ ਅਸਧਾਰਨ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਦੇ ਵਧਣ ਅਤੇ ਤਰਲ ਨੂੰ ਅੱਖ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਗਲਾਕੋਮਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
ਰੈਟਿਨਲ ਡਿਟੈਚਮੈਂਟ: ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਖ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਦਾਗ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦਾਗ ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਖ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ਤੋਂ ਤੁਹਾਡੀ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਟ੍ਰੈਕਸ਼ਨਲ ਰੈਟਿਨਲ ਡਿਟੈਚਮੈਂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੈ?: ਡਾਇਬਟੀਜ਼ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੋਣਾ ਤੁਹਾਡੀ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੀ ਉਪਾਅ ਹਨ?: ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੈ ਸ਼ੂਗਰ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕਰਨਾ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਬਲੱਡ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਸੀਮਾ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੱਖਣਾ। ਤੁਸੀਂ ਨਿਯਮਿਤ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਕਰਵਾ ਕੇ, ਸਿਹਤਮੰਦ ਭੋਜਨ ਖਾ ਕੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਇਨਸੁਲਿਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦੀ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪਾਲਣਾ ਕਰਕੇ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਜਾਂ ਉੱਚ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਹੋਣ ਨਾਲ ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਤੁਹਾਡੇ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਖਤਰੇ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕੀ ਹੈ?:
- ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼, ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਅਤੇ ਕੋਲੈਸਟ੍ਰੋਲ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।
- ਐਂਟੀ-ਵੀਈਜੀਐਫ ਦਵਾਈਆਂ ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਨੂੰ ਹੌਲੀ ਜਾਂ ਉਲਟਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੋਰਟੀਕੋਸਟੀਰੋਇਡ ਨਾਮਕ ਹੋਰ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਤੁਹਾਡੀ ਰੈਟੀਨਾ ਵਿੱਚ ਸੋਜ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਡਾਕਟਰ ਖੂਨ ਦੀਆਂ ਨਾੜੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁੰਗੜਨ ਅਤੇ ਲੀਕੇਜ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਲੇਜ਼ਰ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਰੈਟੀਨਾ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੂਨ ਵਗ ਰਿਹਾ ਹੈ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਅੱਖ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦਾਗ ਹਨ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਡਾਕਟਰ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਵਿਟਰੈਕਟੋਮੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ 'ਤੇ ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਕੀ ਹੈ?: ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ, ਇਲਾਜ ਕਰਨ ਅਤੇ ਰੋਕਣ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇੱਕ NIH ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਪ੍ਰਾਪਤ ਖੋਜ ਟੀਮ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਫੇਨੋਫਾਈਬ੍ਰੇਟ ਨਾਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕੋਲੇਸਟ੍ਰੋਲ ਦਵਾਈ ਡਾਇਬੀਟਿਕ ਰੈਟੀਨੋਪੈਥੀ ਨੂੰ ਵਿਗੜਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ:-
