ਹੈਦਰਾਬਾਦ: ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਜਾਂ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਬੱਚੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਬਾਲਗ, ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਘਟਣਾ ਜਾਂ ਧੁੰਦਲਾ ਹੋਣਾ, ਕੋਰਨੀਆ ਜਾਂ ਲੈਂਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਆਮ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਮੁਤਾਬਕ, ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਕੁਝ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ, ਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਕਮੀ ਅਤੇ ਨੀਂਦ ਦੀ ਕਮੀ ਵਰਗੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਸਟੀਗਮੈਟਿਜ਼ਮ ਵੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਧੁੰਦਲੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਡਾ: ਨੂਪੁਰ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਟੀਗਮੈਟਿਜ਼ਮ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਲੈਂਸ ਅਤੇ ਕੋਰਨੀਆ ਗੋਲ ਆਕਾਰ ਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਕਈ ਵਾਰ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਨਾਂ ਕਰਕੇ, ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਕਿਸੇ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ, ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਰਜਰੀ ਜਾਂ ਸੱਟ ਕਾਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸਕ੍ਰੀਨ (ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੋਬਾਈਲ) ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕਾਰਨ ਪੜ੍ਹਨ ਵਰਗੇ ਕੰਮ ਕਾਰਨ ਲੈਂਸ ਅਤੇ ਕੋਰਨੀਆ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਬਦਲਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਅਸਟੀਗਮੈਟਿਜ਼ਮ ਹੋਣ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਂਸ ਜਾਂ ਕੋਰਨੀਆ ਫੈਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਅਸਲ ਆਕਾਰ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸੁੰਗੜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ 'ਚ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਰੈਟਿਨਾ 'ਤੇ ਫੋਕਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦੀ ਅਤੇ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਰਿਫ੍ਰੈਕਟਿਵ ਐਰਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਮਾਇਓਪਿਆ (ਦੂਰ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਧੁੰਦਲੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ) ਜਾਂ ਹਾਈਪਰੋਪੀਆ (ਨੇੜਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਧੁੰਦਲੀਆਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ) ਦੋਵਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਸ ਦੇ ਕੇਸ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਅਸਟੀਗਮੈਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਲੱਛਣ: ਡਾ: ਨੂਪੁਰ ਜੋਸ਼ੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸਟੀਗਮੈਟਿਜ਼ਮ ਦੇ ਲੱਛਣ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
- ਸਿਰ ਦਰਦ।
- ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਵਸਤੂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ।
- ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤੰਗ ਕਰਨਾ।
- ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਬਾਅ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨਾ ਆਦਿ।
ਨਿਦਾਨ: ਅਸਟੀਗਮੈਟਿਜ਼ਮ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਾਰਨ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ, ਮਰੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਦਿੱਖ ਦੇ ਨੁਕਸ ਦੀ ਕਿਸਮ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਡਾਕਟਰ ਐਨਕਾਂ ਜਾਂ ਕਾਂਟੈਕਟ ਲੈਂਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਵਰਤਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕਈ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਈ ਵਾਰ ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਿਆਂ ਡਾਕਟਰ ਰੀਫ੍ਰੈਕਟਿਵ ਸਰਜਰੀ ਦੀ ਸਲਾਹ ਵੀ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਰਿਫ੍ਰੈਕਟਿਵ ਸਰਜਰੀ ਵਿੱਚ ਸਰਜਨ ਲੇਜ਼ਰ ਬੀਮ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਕੋਰਨੀਆ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸ਼ਕਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਸਾਵਧਾਨੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ: ਡਾ: ਨੂਪੁਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵੱਧ ਰਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਚੈਕਅੱਪ ਕਰਵਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਝ ਜੈਨੇਟਿਕ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅੱਜ-ਕੱਲ੍ਹ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੋਬਾਈਲ ਵਿੱਚ ਕਾਰਟੂਨ ਦੇਖਣ ਜਾਂ ਗੇਮਾਂ ਖੇਡਣ ਦੀ ਆਦਤ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਦੀ ਕਮੀ ਦੇ ਕਾਰਨ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਕਮੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣ ਲੱਗੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਐਨਕਾਂ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਾਵਧਾਨੀਆਂ ਅਪਣਾਉਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਵੱਡਿਆਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹਨ।
- ਆਪਣੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੀ ਗੈਜੇਟਸ ਜਾਂ ਟੀਵੀ ਆਦਿ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ।
- ਜੋ ਵੀ ਗੈਜੇਟ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਓ ਕਿ ਉਹ ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਹੋਵੇ।
- ਲੇਟਦੇ ਹੋਏ ਮੋਬਾਈਲ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਘੱਟ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਟੀਵੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਦੇਖਣ, ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਲਿਖਣ ਤੋਂ ਬਚੋ।
- ਪੌਸ਼ਟਿਕ ਤੱਤਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਖੁਰਾਕ ਲਓ।
- ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡ੍ਰੇਟ ਰੱਖਣ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਪੀਓ।
- ਸੌਣ ਅਤੇ ਜਾਗਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰੋ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਲਦੀ ਸੌਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਸੌਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨ ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 8 ਘੰਟੇ ਦੀ ਨੀਂਦ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
- ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਜਾਂ ਕੰਮ ਦੇ ਕਾਰਨ ਮੋਬਾਈਲ, ਕੰਪਿਊਟਰ ਜਾਂ ਲੈਪਟਾਪ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਲੰਬਾ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਕਸਰਤ ਨਿਯਮਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸਕ੍ਰੀਨ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਰਾਮ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਠੰਡੇ ਅਤੇ ਸਾਫ਼ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਧੋਵੋ।
- ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੱਖਾਂ 'ਚ ਪਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਬੂੰਦਾਂ ਵੀ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
- ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਸਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਵਾਓ।
ਨਿਯਮਤ ਜਾਂਚ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ, ਦੋਹਰੀ ਨਜ਼ਰ, ਵਸਤੂਆਂ ਦੇ ਆਕਾਰ ਅਤੇ ਰੰਗ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਵਿੱਚ ਸਮੱਸਿਆ, ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਦ, ਦਬਾਅ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ਕੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ, ਖੁਜਲੀ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿਰ ਦਰਦ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਡਾਕਟਰ ਦੀ ਸਲਾਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਾਂਚ ਅਤੇ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਸਥਾਈ ਇਲਾਜ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
