ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଯଦି ଫ୍ୟାଟି ଲିଭର ରୋଗ କିମ୍ବା ଯକୃତ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କୌଣସି ସମସ୍ୟାରେ ପୀଡିତ, ତେବେ ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥି କିମ୍ବା HE(Hepatic Encephalopathy) ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ମସ୍ତିଷ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ(brain function) ନଷ୍ଟ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସମସ୍ୟା ହଠାତ୍ ଘଟିଥାଏ ଯେତେବେଳେ ଯକୃତ, ରକ୍ତରୁ ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ ବାହାର କରିବାରେ ଅସମର୍ଥ ହୁଏ । ତେବେ ଯକୃତର ବିଷାକ୍ତ କଣିକା ମସ୍ତିଷ୍କକୁ ଯିବା ଏବଂ ମସ୍ତିଷ୍କର କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବା ସମୟରେ HE ଏକ ସ୍ନାୟୁ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟାଧି ।
ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥି ରୋଗୀମାନେ କ୍ରନିକ୍, ଜଟିଳ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ(severe confusion) ଏବଂ ଜ୍ଞାନଗତ ଦୁର୍ବଳତାର ଶିକାର ହୁଅନ୍ତି । ଯକୃତ ରୋଗ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସମୟରେ ଅବସ୍ଥା ଆହୁରି ଖରାପ ହୋଇପାରେ ଏବଂ ଏହା କମ୍ ଚିକିତ୍ସା ଯୋଗ୍ୟ ହୋଇପାରେ । ଥରେ ଯକୃତ ନଷ୍ଟ ହୋଇଗଲେ, ମସ୍ତିଷ୍କ ଖରାପ ହେବାର କେତେକ ଏପିସୋଡ୍ ଏହିସବୁ କାରଣରୁ ହୋଇପାରେ...
- ଡିହାଇଡ୍ରେସନ୍
- ଅତ୍ୟଧିକ ପ୍ରୋଟିନ୍ ଖାଇବା
- କମ୍ ପୋଟାସିୟମ୍ ଏବଂ ସୋଡିୟମ୍ ସ୍ତର
- ଅନ୍ତନଳୀ ଏବଂ ପେଟରେ ରକ୍ତସ୍ରାବ
- ସଂକ୍ରମଣ
- କିଡନୀ ସମସ୍ୟା
- କମ୍ ଅମ୍ଳଜାନ ସ୍ତର
- ଅସ୍ତ୍ରୋପଚାର
- ନାର୍କୋଟିକ୍ ଯନ୍ତ୍ରଣା କିମ୍ବା ସେଡିଟିଭ୍ ଔଷଧ
କେଉଁ ମାନଙ୍କର HE(Hepatic Encephalopathy) ବିପଦ ଅଧିକ ?
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଲିଭର ସିରୋସିସ୍ ରୋଗରେ ପୀଡିତ ପ୍ରାୟ 50% ଲୋକ ଶେଷରେ ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥିର ଲକ୍ଷଣ ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି । ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ ଯକୃତ ରୋଗରେ ଆକ୍ରାନ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି, ଯେଉଁମାନଙ୍କର ଚିକିତ୍ସା ହୋଇନଥାଏ କିମ୍ବା ଅଣଦେଖା କରାଯାଇଥାଏ, ସେମାନେ ମଧ୍ୟ HE ରେ ସଂକ୍ରମିତ ହୁଅନ୍ତି ।
ଯକୃତରେ ସ୍କାର୍ ଟିସୁର ନିର୍ମାଣ ହେଉଛି ସିରୋସିସ୍ । ଏହି ସ୍କାର୍ ଟିସୁ ରକ୍ତ ପ୍ରବାହକୁ ଅବରୋଧ କରିଥାଏ ଏବଂ ଯକୃତର ବିଷାକ୍ତ ପଦାର୍ଥ, ହରମୋନ୍ ଏବଂ ପୋଷକ ତତ୍ତ୍ୱକୁ ଫିଲ୍ଟର୍ କରିବାର କ୍ଷମତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ ।
ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥିର ପ୍ରକାର:-
ତିନି ପ୍ରକାରର ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥି ରହିଛି...
ଟାଇପ୍ ଏ କିମ୍ବା ଆକ୍ୟୁଟ୍ ଫୁଲ୍ମିନାଣ୍ଟ ଭାଇରାଲ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍:- ଏହା ଏକ ପ୍ରକାର ଭାଇରାଲ୍ ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଯାହା ଲିଭର ଫେଲୱେରର କାରଣ ହୋଇଥାଏ ।
ଟାଇପ୍ ବି କିମ୍ବା ବିଷାକ୍ତ ହେପାଟାଇଟିସ୍:- ଯେଉଁମାନେ ବହୁ ପରିମାଣର ମଦ୍ୟପାନ, ରାସାୟନିକ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଡ୍ରଗ୍ସ ଖାଇଥାନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଇଥାଏ ।
ଟାଇପ୍ ସି କିମ୍ବା ରେଇ ସିଣ୍ଡ୍ରୋମ(Type C or Reye’s syndrome): ଏହା ଏକ ବିରଳ ଅବସ୍ଥା ଯାହା କ୍ରନିକ୍ ଯକୃତ ରୋଗ ଏବଂ ଦାଗରେ ପୀଡିତ ରୋଗୀଙ୍କଠାରେ ଦେଖାଯାଏ ।
ଚିହ୍ନ ଏବଂ ଲକ୍ଷଣ:-
ଡାକ୍ତରମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥି ରୋଗୀମାନେ ମସ୍ତିଷ୍କର କାର୍ଯ୍ୟରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରନ୍ତି, ଯାହାର ନିମ୍ନଲିଖିତ ଲକ୍ଷଣ ରହିଛି...
- ଚିନ୍ତା ଏବଂ ବିରକ୍ତିଭାବ
- ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଚିନ୍ତାଧାରା ଏବଂ ଜ୍ଞାନଗତ ଦୁର୍ବଳତା
- ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ସନ୍ତୁଳନ ସମସ୍ୟା
- ଏକାଗ୍ରତା କରିବାରେ ଅସୁବିଧା
- ମୁଡ୍ ସୁଇଙ୍ଗ୍
- ମାଂସପେଶୀ ଯନ୍ତ୍ରଣା
- ଅନିଦ୍ରା ଏବଂ ଶୋଇବା ସମସ୍ୟା
ଏହା ମଧ୍ୟ ପଢନ୍ତୁ:- କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାପଗ୍ରସ୍ତ ହେଉଛନ୍ତି କି ? ଆପଣାନ୍ତୁ ଏହି 5 ନିୟମ
ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥିକୁ କିପରି ରୋକାଯାଇପାରିବ ?
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯକୃତ ରୋଗ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ସଫଳ ଚିକିତ୍ସା ଅଛି ଯାହା ଶେଷରେ ହେପାଟିକ୍ ଏନସେଫାଲୋପାଥି ହେବାର ସମ୍ଭାବନାକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରେ । ତଥାପି ଏହାକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ରୋଗୀମାନେ ନିମ୍ନଲିଖିତ କେତେକ ଉପଚାର ଉପରେ ବିଶେଷ ଧ୍ୟାନଦେବା ଉଚିତ୍ୟ...
- ମଦ୍ୟପାନଠାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ।
- ଏକ ସନ୍ତୁଳିତ ଏବଂ ପୁଷ୍ଟିକର ଖାଦ୍ୟ ଖାଆନ୍ତୁ ଏବଂ ଏକ ସୁସ୍ଥ ଓଜନ ବଜାୟ ରଖନ୍ତୁ ।
- ଠିକ୍ ସମୟରେ ନିଅ ଔଷଧ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତୁ ।
- ନିୟମିତ ଭାବେ ଲିଭର ଫକ୍ସନ ପରୀକ୍ଷା କରାଇନିଅନ୍ତୁ ।
- ଯଦି ଚର୍ବିଯୁକ୍ତ ଯକୃତ ରୋଗରେ ପୀଡିତ ତେବେ ଅଧିକ ମସଲାଯୁକ୍ତ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୃତ ଖାଦ୍ୟ ଖାଇବା ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ ।
- ଲିଭର ଡିଟକ୍ସ ନିୟମିତ କରନ୍ତୁ ।
- ଦୂଷିତ ଛୁଞ୍ଚି ସେୟାର କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
- ହେପାଟାଇଟିସ୍ ଏ ଏବଂ ବି ପାଇଁ ଟୀକାକରଣ କରାଇନିଅନ୍ତୁ ।
- କୁକୁଡ଼ା, ଅଣ୍ଡା, ନାଲି ମାଂସ, ମାଛ ଇତ୍ୟାଦି ଉଚ୍ଚ ପ୍ରୋଟିନ୍ଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ ।
