ହାଇଦ୍ରାବାଦ: ସାଧାରଣତଃ ମୋଟାପଣ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ଲୋକେ ବିଭିନ୍ନ ଉପାୟ ଆପଣାଇଥାନ୍ତି । କିଏ ଜିମ୍ ଯାଇଥାନ୍ତି ତ ଆଉ କିଏ ଖାଦ୍ୟ ପରିମାଣ କମାଇ ଦେଇଥାନ୍ତି । ମାତ୍ର କମ୍ ଖାଇବା ଦ୍ବାରା ଯେ, ମୋଟାପଣ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ ଏହା ଭୁଲ୍ ଧାରଣା । ନୂତନ ଷ୍ଟଡି ଅନୁସାରେ ଖାଦ୍ୟ କମ୍ ଖାଇବା ଓଜନ ହ୍ରାସର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଉପାୟ ନୁହେଁ । ପେନ୍ନସିଲଭାନିଆ ଷ୍ଟେଟ୍ ୟୁନିଭର୍ସିଟି(Department of Nutritional Sciences at Pennsylvania State University)ର ପୁଷ୍ଟିକର ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗର ସ୍ନାତକୋତ୍ତର ଛାତ୍ର ଫାରିସ୍ ଜୁରାଇକଟ୍ ଏହି ନୂତନ ଅଧ୍ୟୟନର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ, ଯାହାକି ପୂର୍ବ 1 ବର୍ଷର ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ପରୀକ୍ଷଣରୁ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରାଯାଇଥିଲା ଯାହା ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟ ଓଜନ ହ୍ରାସ ଉପରେ କିପରି ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥିଲା ତାହାର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିଥିଲା ।
ତଥାକଥିତ "portion size effect" ଅର୍ଥାତ୍ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ଖାଦ୍ୟ ଅଂଶର ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଏହି ଅଧ୍ୟୟନ ହୋଇଥିଲା । ପୂର୍ବ ପରୀକ୍ଷଣ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟର ପ୍ରକୃତ ଅଂଶ(portion size) ଉପରେ ଅଧିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ହାସଲ କରିବାକୁ ତାଲିମ ଦେଇଥିଲା, ସେମାନଙ୍କୁ portion size ଆକାର ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ଉପଯୋଗୀ କୌଶଳ ସହିତ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲା । ଏହି ନୂତନ ପରୀକ୍ଷଣ ଅଧ୍ୟୟନରେ, ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀମାନେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଥିଲେ ଯେ, ଯଦି ଯେଉଁମାନେ ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କ portion size ପରିଚାଳନା ପାଇଁ ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ସେମାନେ ତାଲିମ ନେଇନଥିବା ଲୋକଙ୍କ ତୁଳନାରେ portion size ଆକାର ବୃଦ୍ଧିରେ ଭିନ୍ନ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦେଖାଯାଉଛନ୍ତି କି ।
କ୍ୟାଲୋରୀ ଗ୍ରହଣ ବନାମ ଖାଦ୍ୟ ଅଂଶ ଆକାର ପ୍ରଭାବ:-
ଏହା ଜାଣିବା ପାଇଁ, ଗବେଷକମାନେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ତିନି ଗୋଷ୍ଠୀକୁ ଏକାଠି କରିଥିଲେ । ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ 34 ଜଣ ମହିଳା, ଯେଉଁମାନେ ଅଧିକ ଓଜନ ଥିଲେ ଏବଂ ପୂର୍ବ ପରୀକ୍ଷାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ, 29 ସୁସ୍ଥ “ନିୟନ୍ତ୍ରଣ” ମହିଳା, ଯେଉଁମାନଙ୍କର ନିୟମିତ ଓଜନ ଥିଲା, ଏମାନେ ମଧ୍ୟ ପରୀକ୍ଷାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ ଏବଂ ଶେଷରେ, 39 ଜଣ ମହିଳା ଅଧିକ ଓଜନ ଏବଂ ମେଦ ବହୁଳତା, ଯେଉଁମାନେ ଅଂଶ-ନିୟନ୍ତ୍ରଣ(portion-controlling) ପରୀକ୍ଷଣରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ।
ଅଧ୍ୟୟନ ସମୟରେ, ସମସ୍ତ ମହିଳାଙ୍କୁ ସପ୍ତାହରେ ଥରେ 4 ସପ୍ତାହ ପାଇଁ ସମାନ ଖାଦ୍ୟ ପରିବେଷଣ କରାଯାଉଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ଖାଦ୍ୟର ଆକାର ଅନିୟମିତ କ୍ରମରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା । ଅତିରିକ୍ତ ଭାବରେ-ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିବେଷିତ ଖାଦ୍ୟର କ୍ୟାଲୋରୀ ପରିମାଣ ମଧ୍ୟ ଭିନ୍ନ ଥିଲା । ଖାଦ୍ୟଗୁଡିକ ଉଚ୍ଚ-କ୍ୟାଲୋରୀଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରସୁଣ, ରୁଟି, ସାଲାଡ ପରି କମ୍ କ୍ୟାଲୋରୀଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ସାମିଲ ଥିଲା ।
ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଯେତେବେଳେ ବଡ଼ portions ଦିଆଯାଏ, ସମସ୍ତ ତିନୋଟି ଗୋଷ୍ଠୀର ମହିଳାମାନେ ଅଧିକ ଖାଦ୍ୟ ଖାଉଥିଲେ । ଅବଶ୍ୟ, ଯେଉଁ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ପୂର୍ବ ପରୀକ୍ଷଣରେ ଅଂଶ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲେ, ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ତୁଳନାରେ କମ୍ କ୍ୟାଲୋରୀ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଲେଖକମାନେ ଲେଖିଛନ୍ତି, “ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ନିମ୍ନ ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଅପେକ୍ଷା ନିମ୍ନ-ଶକ୍ତି ସାନ୍ଦ୍ରତା ଖାଦ୍ୟର ଅଧିକ ଅଂଶ ସହିତ ଖାଦ୍ୟ କଣ୍ଟ୍ରୋଲ କରିଥିଲେ । ଅଧ୍ୟୟନର ମୁଖ୍ୟ ଲେଖକ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରନ୍ତି, "ସମସ୍ତ ଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ସମାନ ଭୋଜନ ପରିବେଷଣ କରାଯାଇଥିଲା, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ପସନ୍ଦ ଭିନ୍ନ ଥିଲା । ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦେଇ ଯାଇଥିବା ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ତାଲିମପ୍ରାପ୍ତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଅପେକ୍ଷା କମ୍ calorie-dense ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ଅଧିକ calorie-dense ଖାଦ୍ୟ ଖାଇଥିଲେ ।"
"ଫଳସ୍ୱରୂପ, ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ କ୍ୟାଲୋରୀ ଗ୍ରହଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଗୋଷ୍ଠୀ ତୁଳନାରେ କମ୍ ଥିଲା, ଯାହାର ଗ୍ରହଣ ଓଜନ ସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ ଭିନ୍ନ ହୋଇନଥିଲା ।" ଅପରପକ୍ଷେ, ନୂତନ ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ, ଖାଦ୍ୟ ହାର କମ୍ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ପୁଷ୍ଟିକର, କମ୍ କ୍ୟାଲୋରୀଯୁକ୍ତ ଖାଦ୍ୟ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ।
