ଭୁବନେଶ୍ୱର: ବାୟୁ ଗୁଣାବତ୍ତା ଅନୁସାରେ ଓଡିଶାର 7 ସହରର ସ୍ଥିତି ଗମ୍ଭୀର । ସବୁଜ ଘଞ୍ଚ ବନାନୀ ସତ୍ତ୍ବେ ବାୟୁ ଗୁଣାବତ୍ତା ହ୍ରାସ ପାଇବ ଚିନ୍ତାଜନକ । ଯାନବାହନ ଚଳାଚଳ, ଶିଳ୍ପ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରଦୂଷଣର ଉତ୍ସ କାରଣରୁ ସାତୋଟି ସହରର ସ୍ଥିତି ଉଦ୍ବେଗଜନକ ରହିଛି । ଏହି ସହରଗୁଡ଼ିକ ତାଲିକାରେ ରାଜ୍ୟ ରାଜଧାନୀ ଭୁବନେଶ୍ୱର, କଟକ, ବାଲେଶ୍ବର, ଅନୁଗୋଳ, ରାଉରକେଲା, କଳିଙ୍ଗନଗର ଏବଂ ତାଲଚର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ଯେହେତୁ ଏହି ସହରାଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତର କ୍ରମାଗତ ଭାବରେ ବଢୁଛି, ଏଗୁଡିକ 'ଅଣ-ପ୍ରାପ୍ତ ସହର'(Non-attainment cities) ଭାବରେ ବର୍ଗୀକୃତ ହୋଇଛି । ଏହି ସାତୋଟି ସହରର PM(Particulate Matter)10 ଏବଂ PM2.5 ପରି ବିପଜ୍ଜନକ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ଅଧିକ ସ୍ତରରେ ରହିଛି । 2020 ରେ, ବାର୍ଷିକ ହାରାହାରି ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା (PM10 ଉପାଦାନ) ରାଉରକେଲାରେ 86, କଳିଙ୍ଗନଗରରେ 108, ତାଳଚରରେ 92, ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ 82, ଅନୁଗୋଳରେ 86, କଟକ 101 ଏବଂ ବାଲେଶ୍ବରରେ 78 ଥିଲା । 2021 ମସିହାରେ, ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ସହରରେ ବାୟୁ ପ୍ରଦୂଷଣ ସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଇ, PM10 କଳିଙ୍ଗନଗରରେ 116, ରାଉରକେଲାରେ 117, ତାଳଚରରେ 105, ଅନୁଗୋଳରେ 95, ବାଲେଶ୍ବରରେ 76, ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ 103 ଏବଂ କଟକ 90 ରେ ଥିଲା ।
AQI (ଏୟାର କ୍ୱାଲିଟି ଇଣ୍ଡେକ୍ସ) ଅନୁଯାୟୀ, 10 ରୁ 50 ମାଇକ୍ରୋମିଟରରୁ (PM10) କମ୍ ବ୍ୟାସ ବିଶିଷ୍ଟ ପାର୍ଟିକ୍ୟୁଲେଟ୍ ମ୍ୟାଟରକୁ (PM) ଉତ୍ତମ ବୋଲି କୁହାଯାଏ, 50-100 ସନ୍ତୋଷଜନକ ଏବଂ 100 ରୁ ଅଧିକକୁ ମଧ୍ୟମ ଧରାଯାଏ । ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଏଜେନ୍ସି (Environmental Protection Agency, EPA) ଅନୁଯାୟୀ, PM10 inhalable particles(ବାୟୁ ଗୁଣବତ୍ତା ନିୟାମକ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପାଇଁ କଣିକାଗୁଡିକ ସେମାନଙ୍କର ବ୍ୟାସ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରାଯାଏ), ସାଧାରଣତଃ 10 ମାଇକ୍ରୋମିଟର କିମ୍ବା ଏଥିରୁ ଛୋଟ ହୋଇଥାଏ । ସେହି କଣିକାଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ଜୈବ ଧୂଳି, ବାୟୁବାହୀ ଜୀବାଣୁ, ନିର୍ମାଣଧୀନ କୋଠାର ଧୂଳି ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନରୁ କୋଇଲା କାରାଖାନାରୁ ନିର୍ଗତ ଧୂଳି । ତଥାପି, ଏହି ସହର ଏବଂ ସହରଗୁଡ଼ିକର ବାୟୁରେ SO2 (ସଲଫର ଡାଇଅକ୍ସାଇଡ୍) ଏବଂ NOxର(ନାଇଟ୍ରୋଜେନ ଅକ୍ସାଇଡ୍ସ) ସ୍ତର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ।
ପରିବେଶବିତ୍ ଜୟକୃଷ୍ଣ ପାଣିଗ୍ରାହୀ କହିଛନ୍ତି, "ପରିବେଶ, ପ୍ରଦୂଷଣ ଏବଂ ଆମ ସମାଜ ଉପରେ ଏହାର ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ସମସ୍ତେ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବହୁତ କମ୍ ଲୋକ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରକୃତରେ ଏହା ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତିତ ଥାଆନ୍ତି । ପ୍ରଥମେ, ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆମର ମାନସିକତାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାକୁ ପଡିବ ଏବଂ ପରିବେଶ କ୍ଷତିକାରକ ସମସ୍ତ ଉତ୍ପାଦର ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ କରିବାକୁ ପଡିବ ।"
ପ୍ଲାଷ୍ଟିକ ପରି କଠିନ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣରୂପେ ବର୍ଜନ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ଥାନୀୟ ପ୍ରଶାସନ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଥିବାବେଳେ ଶିଳ୍ପଗୁଡିକ ପାଇଁ ରହିଥିବା ସବୁଜ ନିୟମକୁ ସରକାର କଡାକଡି ଭାବେ ପାଳନ କରିବା ଉଚିତ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି ।
