ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର: ପଶ୍ଚିମ ଓଡିଶାର ମହାନ ଲୋକପର୍ବ ନୂଆଖାଇରେ ସୋନପୁର ଗଡଜାତର ଇଷ୍ଟଦେବୀ ମା' ସୁରେସ୍ବରୀଙ୍କ ସ୍ଥାନ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର । କାହିଁ କେତେ ଦିନରୁ ମା ଖମ୍ବେଶ୍ବରୀ, ସମଲେଇ,ଦଶମତୀ, ଭଗବତୀ ଆଦି ଦେବୀ ଅଷ୍ଟଚଣ୍ଡୀଙ୍କ ଭିତରେ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀ ସର୍ବାଗ୍ରେ ପୂଜା ପାଇ ଆସୁଛନ୍ତି । ରାଜା ରାଜୁଡା ଅମଳରୁ ଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କ ନାଁରେ ନବାର୍ଣ୍ଣ ଲଗ୍ନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ହୋଇ ଆସୁଥିବା ବେଳେ ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଓ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ପଂଚରା ଅଂଚଳର ଲୋକେ ପ୍ରଥମେ ମା'ଙ୍କୁ ନବାର୍ନ୍ନ ସମର୍ପଣ କରି ଆସୁଛନ୍ତି ।
ପୂର୍ବରୁ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ଲଗ୍ନରେ ମା' ଙ୍କ ପାଖରେ ପାହୁର ଭୋଗ ଯାଇ ସମର୍ପଣ ହେବା ପରେ ଜନସାଧାରଣ ନବାର୍ଣ୍ଣ ଗ୍ରହଣ କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଏହି ଗୋଟିଏ ଦିନ ଦେବୀଙ୍କ ପୀଠରେ ନିରାମିଷ ଭୋଗ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରିବାର ପରଂପରା ଆଜିଯାଏଁ ଅତୁଟ ରହିଛି । ସହରର ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗରେ ଉତ୍ତର ମୁହାଁ ହୋଇ ଅଧିଷ୍ଟାତ୍ରୀ ଦେବୀ ସୋନପୁର ଗଡଜାତର ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହ ସୁଖରେ ଦୁଃଖରେ ରହିଆସିଛନ୍ତି ରାଜା ରାଜୁଡା ଅମଳରୁ ।
ସହରର ଐତିହାସିକ ବଳୀଯାତ୍ରା ହେଉ ଅବା ଲୋକ ପର୍ବ ନୂଆଁଖାଇ । ଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କୁ ହିଁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ସୋନପୁର ଗଡଜାତରେ ସବୁ ପର୍ବ ପର୍ବାଣୀ ପାଳନ କରାଯାଏ । ବିଶେଷକରି ନୂଆଁଖାଇରେ ସୋମବଂଶୀ ଶାସନ ଅମଳରୁ ଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କ ନାଁରେ ପାରଂପାରିକ ରୀତି ନୀତିରେ ଲଗ୍ନ ନିର୍ଣ୍ଣୟ ପରଂପରା ରହି ଆସିଛି । ଏପରିକି ପରୁହାଁ ଦେବୀ ଭାବେ ପୂଜିତା ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କ ପାଖରେ ନବାର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ପଣ ପରେ ହିଁ ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁର ଓ ବୌଦ୍ଧ ଜିଲ୍ଲାର ପଂଚରା ଅଂଚଳର ଲୋକେ ନବାର୍ନ୍ନ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରଂପରା ଆଜି ବି ଅତୁଟ ରହିଛି । ପ୍ରାୟ ନବମ ଶତକରେ ଚୌହାନ ରାଜତ୍ବ ଅମଳରେ ସୋନପୁର ଗଡଜାତରେ ଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀ ଲୋକ ଦେବୀ ଭାବେ ବେଶ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଲାଭ କରିଥିଲେ ।
ସୋମବଂଶୀ ଶାସନ ଅମଳରୁ ରାଜ ପ୍ରାସାଦରୁ ଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କ ପାଖକୁ ନବାର୍ନ୍ନ ପାହୁର ଖଂଜା ଯିବାର ପରଂପରା ରହିଥିଲା । ଏବେ ମା ସମଲେଶ୍ବରୀ ମନ୍ଦିରରୁ ଇଷ୍ଟଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କ ପାଖକୁ ପାହୁର ଯାଇ ସର୍ବାଗ୍ରେ ସମର୍ପଣ ହେବାର ପରଂପରା ଆଜି ବି ରହିଛି । ପୂର୍ବ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାହେନ୍ଦ୍ର ବେଳାରେ ପାରଂପାରିକ ବିଧି ବିଧାନ ସହ ମାଙ୍କ ପାଖରେ ପାହୁର ସମର୍ପଣ ପରେ ଜନସାଧାରଣ ନବାର୍ନ୍ନ ଗ୍ରହଣ କରି ମାଙ୍କ ପାଖରୁ ଆଶିଷ ଭିକ୍ଷା କରିବା ପରଂପରା ଆଜିଯାଏଁ ଚାଲି ଆସିଛି ସୋନପୁର ଗଡଜାତରେ ।
ହଜାର ବର୍ଷ ଆଗରୁ ସୋନପୁର ଗଡଜାତରେ ଐତିହାସୀକ ବଳୀଯାତ୍ରାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଲୋକପର୍ବ ନୂଆଁଖାଇ ଯାଏଁ ଦେବୀ ମା ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କ ଏକ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସ୍ଥାନ ରହିଆସିଛି । କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ଏଇ ନୂଆଁଖାଇ ପର୍ବରେ ଲୋକେ ମା ମାଟି ଓ ପରୁହାଁ ଦେବୀ ସୁରେଶ୍ବରୀଙ୍କୁ ବର୍ଷର ପହିଲି ଶସ୍ୟକୁ ଅର୍ପଣ କରି ନିଜେ ଗ୍ରହଣ କରିବାର ପରଂପରା ଆଜି ବି ମଳିନ ପଡିନାହିଁ ।
ସୁବର୍ଣ୍ଣପୁରରୁ ତୀର୍ଥବାସୀ ପଣ୍ଡା, ଇଟିଭି ଭାରତ
