ETV Bharat / science-and-technology

ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଖର କିରଣରେ ସାଟେଲାଇଟ ସିଷ୍ଟମ ପ୍ରଭାବିତ ସମ୍ଭାବନା: CESSI - ସାଟେଲାଇଟ ସିଷ୍ଟମକୁ ନେଇ ସ୍ପେସ ସାଇନ୍ସ ଇଣ୍ଡିଆର ମତ

ମଣିଷ ଜଗତ ପାଇଁ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ କିରଣର ରହିଛି ମହତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା । ଏହା ବିନା ପ୍ରାଣୀ ଜଗତ ବଞ୍ଚିବା ଏକ ପ୍ରକାର ଅସମ୍ଭବ । ହେଲେ ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଖର ରଶ୍ମିର କୁପ୍ରଭାବ ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ବିଜ୍ଞାନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଦେଖିଲେ ଏହି ପ୍ରଖର କିରଣ ସାଟେଲାଇଟ ଯୋଗାଯୋଗକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ । ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ

ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଖର କିରଣରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ ସାଟେଲାଇଟ ସିଷ୍ଟମ: CESSI
ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ପ୍ରଖର କିରଣରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ ସାଟେଲାଇଟ ସିଷ୍ଟମ: CESSI
author img

By

Published : Apr 21, 2022, 3:35 PM IST

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଠାରୁ କିଛି ନିଆଁ ଖଣ୍ଡ ନିର୍ଗତ ହୋଇଛି । ଏନେଇ ସେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଏକ୍ସିଲେନ୍ସ ଇନ୍ ସ୍ପେସ୍ ସାଇନ୍ସେସ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (CESSI) ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଯାହାକି ଉପଗ୍ରହ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । କୋଲକାତାର ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସ ଏଜୁକେସନ୍ ଆଣ୍ଡ ରିସର୍ଚ୍ଚର ଆସୋସିଏଟ୍ ପ୍ରଫେସର ତଥା CESSI ର ସଂଯୋଜକ ଦିବେନ୍ଦୁ ନନ୍ଦି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚୁମ୍ବକୀୟ ସକ୍ରିୟ କ୍ଷେତ୍ର AR12992 ରୁ X2.2 ଶ୍ରେଣୀ ସୌର ବିସ୍ଫୋରଣ ଭାରତୀୟ ସମୟ ଅନୁସାରେ ସକାଳ 9:27 ସମୟରେ ଘଟିଛି ।

ସୌର ଶକ୍ତିର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବିସ୍ଫୋରଣ ରହିଥାଏ ଯାହା ରେଡିଓ ଯୋଗାଯୋଗ, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଗ୍ରୀଡ୍, ନାଭିଗେସନ୍ ସିଗନାଲ୍ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ଏବଂ ମହାକାଶଯାନ ଓ ମହାକାଶଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଏହି ଫ୍ଲେୟାରର ଏକ୍ସ-କ୍ଲାସକୁ ଏକ ଅଲଗା ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ଅତି ତୀବ୍ର ଫ୍ଲେୟାର ଦର୍ଶାଇଥାଏ । ଭାରତ, ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଓ ଏସିଆ-ପ୍ରଶାନ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଜବୁତ ଆୟନ ମଣ୍ଡଳୀୟ କ୍ଷେତ୍ର(ionospheric perturbation) ଅଶାନ୍ତ ରହିଛି ।

CESSI ଟ୍ବିଟରରେ ଦେଇଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ଏହାଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ଲାକଆଉଟ୍(high frequency communication blackouts), ସାଟେଲାଇଟ୍ ଆନୋମାଲିଜ(satellite anomalies), ଜିପିଏସ୍ ସ୍କିଣ୍ଟିଲେସନ୍(GPS scintillations), ବିମାନ ଯୋଗାଯୋଗ (airline communication) ପ୍ରଭାବିତ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ଏକ୍ସ-କ୍ଲାସ ଫ୍ଲେୟାର ବିସ୍ଫୋରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଗତ ଏପ୍ରିଲ ୧୮ ତାରିଖରେ CESSI ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିଥିଲା ।

ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ CESSIର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଛନ୍ତି । ନାସା ଅନୁସାରେ ବର୍ଗୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଫ୍ଲେୟାରକୁ 'ଏକ୍ସ-କ୍ସାସ ଫ୍ଲେୟାର' ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଯାହାକି ସୌର ଜ୍ବାଳାକୁ ନିଜ ଶକ୍ତି ଅନୁସାରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥାଏ । ସବୁଠୁ ଛୋଟ ଫ୍ଲେୟାର ହେଉଛି ଏ-କ୍ଲାସ । ଏହାପରେ ବି, ସି, ଏମ ଓ ଏକ୍ସ ଆଦି ରହିଛି ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଠାରୁ କିଛି ନିଆଁ ଖଣ୍ଡ ନିର୍ଗତ ହୋଇଛି । ଏନେଇ ସେଣ୍ଟର ଅଫ୍ ଏକ୍ସିଲେନ୍ସ ଇନ୍ ସ୍ପେସ୍ ସାଇନ୍ସେସ୍ ଇଣ୍ଡିଆ (CESSI) ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ମିଳିଛି । ଯାହାକି ଉପଗ୍ରହ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ବିଶ୍ବସ୍ତରୀୟ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । କୋଲକାତାର ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇନଷ୍ଟିଚ୍ୟୁଟ୍ ଅଫ୍ ସାଇନ୍ସ ଏଜୁକେସନ୍ ଆଣ୍ଡ ରିସର୍ଚ୍ଚର ଆସୋସିଏଟ୍ ପ୍ରଫେସର ତଥା CESSI ର ସଂଯୋଜକ ଦିବେନ୍ଦୁ ନନ୍ଦି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କ ଚୁମ୍ବକୀୟ ସକ୍ରିୟ କ୍ଷେତ୍ର AR12992 ରୁ X2.2 ଶ୍ରେଣୀ ସୌର ବିସ୍ଫୋରଣ ଭାରତୀୟ ସମୟ ଅନୁସାରେ ସକାଳ 9:27 ସମୟରେ ଘଟିଛି ।

ସୌର ଶକ୍ତିର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବିସ୍ଫୋରଣ ରହିଥାଏ ଯାହା ରେଡିଓ ଯୋଗାଯୋଗ, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଗ୍ରୀଡ୍, ନାଭିଗେସନ୍ ସିଗନାଲ୍ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ ଏବଂ ମହାକାଶଯାନ ଓ ମହାକାଶଚାରୀଙ୍କ ପାଇଁ ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ । ଏହି ଫ୍ଲେୟାରର ଏକ୍ସ-କ୍ଲାସକୁ ଏକ ଅଲଗା ଶ୍ରେଣୀଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଯେଉଁଥିରେ ଅତି ତୀବ୍ର ଫ୍ଲେୟାର ଦର୍ଶାଇଥାଏ । ଭାରତ, ଦକ୍ଷିଣ ପୂର୍ବ ଏସିଆ ଓ ଏସିଆ-ପ୍ରଶାନ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଜବୁତ ଆୟନ ମଣ୍ଡଳୀୟ କ୍ଷେତ୍ର(ionospheric perturbation) ଅଶାନ୍ତ ରହିଛି ।

CESSI ଟ୍ବିଟରରେ ଦେଇଥିବା ସୂଚନା ଅନୁସାରେ ଏହାଦ୍ବାରା ଉଚ୍ଚ ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ଯୋଗାଯୋଗ ବ୍ଲାକଆଉଟ୍(high frequency communication blackouts), ସାଟେଲାଇଟ୍ ଆନୋମାଲିଜ(satellite anomalies), ଜିପିଏସ୍ ସ୍କିଣ୍ଟିଲେସନ୍(GPS scintillations), ବିମାନ ଯୋଗାଯୋଗ (airline communication) ପ୍ରଭାବିତ ହେବାର ଆଶଙ୍କା ରହିଛି । ଏକ୍ସ-କ୍ଲାସ ଫ୍ଲେୟାର ବିସ୍ଫୋରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଗତ ଏପ୍ରିଲ ୧୮ ତାରିଖରେ CESSI ଭବିଷ୍ୟବାଣୀ କରିଥିଲା ।

ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଅଧିକ ତଥ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ CESSIର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଅଧ୍ୟୟନ କରୁଛନ୍ତି । ନାସା ଅନୁସାରେ ବର୍ଗୀକରଣ ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ସବୁଠୁ ବଡ଼ ଫ୍ଲେୟାରକୁ 'ଏକ୍ସ-କ୍ସାସ ଫ୍ଲେୟାର' ବୋଲି କୁହାଯାଏ । ଯାହାକି ସୌର ଜ୍ବାଳାକୁ ନିଜ ଶକ୍ତି ଅନୁସାରେ ବିଭକ୍ତ କରିଥାଏ । ସବୁଠୁ ଛୋଟ ଫ୍ଲେୟାର ହେଉଛି ଏ-କ୍ଲାସ । ଏହାପରେ ବି, ସି, ଏମ ଓ ଏକ୍ସ ଆଦି ରହିଛି ।

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.