ଡକ୍ଟର ଏନଭିଆର ଜ୍ୟୋତି କୁମାର
(ପ୍ରଫେସର, ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗ, ମିଜୋରାମ ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ ୟୁନିଭର୍ସିଟି)
ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୨୫ ତାରିଖ ଆଜିର ଦିନରେ ବିଶ୍ବ ପାଳୁଛି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଦିବସ । ଆସନ୍ତା ୧୮ ତାରିଖ ସୋମବାରଠାରୁ ସଂସଦର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅଧିବେଶନ ଆରମ୍ଭ ହେବାକୁ ଯାଉଛି । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅମୃତ କାଳ ସମୟରେ ସଂସଦର ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅଧିବେଶନରେ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେବ । ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ସଭା ସମିତିରେ କହିଥିବା ଶୁଣିବାକୁ ମିଳିଛେ ଯେ 'ଗଣତନ୍ତ୍ର ଆମର ପ୍ରେରଣା ଓ ଏହା ଆମ ଶିରା ପ୍ରଶିରାରେ ପ୍ରବାହିତ ହେଉଛି' । ଭାରତ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଜନନୀ ବୋଲି ମଧ୍ୟ ସେ କୁହନ୍ତି । ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରୁଛନ୍ତି, ଏହା କେବଳ ଗଠନ ପ୍ରଣାଳୀ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ସମାନତାର ଝଲକକୁ ବି ଦର୍ଶାଏ । ଆମର ରାଜନେତାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବାରମ୍ବାର ଦୋହରାଯାଉଥିବା 'ସବକା ସାଥ୍, ସବକା ବିକାଶ' ପାଇଁ ଆମେ ପ୍ରକୃତରେ ଆମର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ସଠିକ ଉପଯୋଗ କରୁଛୁ କି ? ତେବେ ଅମୃତ କାଳର ଏହି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ଅଧିବେଶନରେ ବାସ୍ତବରେ ଭାରତରେ ଗଣତନ୍ତ୍ର ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲାଗୁ ହେଉଛି କି ନାହିଁ ସେ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ହ୍ରାସ ପାଉଛି ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ:- ରାଜନୈତିକ ଏବଂ ସାମ୍ବିଧାନିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ସ୍ବାଧୀନତା ପରଠାରୁ ୨ଟି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ହ୍ରାସର ସାକ୍ଷୀ ହୋଇଛି । ପ୍ରଥମେ ଜୁନ ୧୯୭୫ରୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୯୭୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୨୧ ମାସର ଜରୁରୀକାଳୀନ ପରିସ୍ଥିତି ଓ ଦ୍ବିତୀୟଟି ହେଉଛି ୨୦୧୪ଠାରୁ NDA ଶାସନ ଆରମ୍ଭରୁ ଏକ ସମସାମୟିକ ଅବନତି । ବିଶ୍ବର ଗଣତନ୍ତ୍ରର ସମୀକ୍ଷା କରୁଥିବା ସଂଗଠନଗୁଡିକ ମତରେ ଯେତେବେଳେ ଇନ୍ଦିରା ଗାନ୍ଧୀ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସଂସ୍ଥାକୁ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ରଦ୍ଦ କରିଦେଲେ । ଯେପରିକି ଦେଶରେ ନିର୍ବାଚନ ନିଷେଧ, ବିରୋଧୀଦଳର ନେତାଙ୍କୁ ଗିରଫ, ଗଣମାଧ୍ୟମ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇବା ଏବଂ ୩ଟି ସାମ୍ବିଧାନିକ ସଂଶୋଧିତ ବିଲ୍ ପାସ୍ କରିବା ଯାହା ଦେଶର ନ୍ୟାୟିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଥିଲା ।
'ନିର୍ବାଚନୀ ସ୍ବାଧୀନତା'ରେ ଭାରତର ଅବନତି:- ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିଶେଷଜ୍ଞ ଭାରତକୁ 'ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା' ଓ 'ସ୍ବାଧୀନତା'କୁ ନେଇ ନିମ୍ନ ସ୍ଥାନରେ ସ୍ଥାନିତ କରିଛି । ଉଦାହରଣ ସ୍ବରୂପ ଆମେରିକା ସରକାର ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ସଂଗଠନ 'ଫ୍ରିଡମ୍ ହାଉସ୍' ଗତ ୩ ବର୍ଷ ଧରି ଭାରତର ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ନକାରାତ୍ମକ ବୋଲି ଦର୍ଶାଇଛି । ଏପରିକି ଏହାକୁ ଏକ 'ଆଂଶିକ ମୁକ୍ତ' ଦେଶ ବୋଲି କହିଛି । ଏହା ସରକାରଙ୍କୁ ହିନ୍ଦୁ ଜାତୀୟତାବାଦୀ ସରକାର ବୋଲି କହିଛି । ତାଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ ସେମାନଙ୍କର ସହଯୋଗୀମାନେ ହିଂସା ଏବଂ ଭେଦଭାବ ନୀତି ମାଧ୍ୟମରେ ଅଳ୍ପ ସଂଖ୍ୟକ ମୁସଲିମ ସମ୍ପ୍ରଦାୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଛନ୍ତି ।
ଲଣ୍ଡନ ସ୍ଥିତ ଇକୋନୋମିଷ୍ଟ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ୟୁନିଟ୍ ଭାରତକୁ ୨୦୨୦ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ସୂଚକାଙ୍କରେ 'ମିଥ୍ୟା' ଗଣତନ୍ତ୍ରର ଦେଶ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛି । ୧୬୭ ଦେଶ ତାଲିକାରେ ଭାରତ ୫୩ତମ ସ୍ଥାନରେ ରହିଛି । ଏବେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠିଛି ଭାରତରେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ କିପରି ହ୍ରାସ ପାଉଛି ? ଏହାକୁ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ କି ? ବିଶ୍ବ ସ୍ତରରେ ଗଣତନ୍ତ୍ରର ବିଶ୍ବସନୀୟତା ଏବଂ ପ୍ରସାରକୁ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରାଯାଏ । ଯେପରିକି ନିର୍ବାଚନର ନିରପେକ୍ଷତା, ସୁସ୍ଥ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ନାଗରିକ ସ୍ବାଧୀନତା ଏବଂ ସଂସଦୀୟ କମିଟିର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଆଦି ।
ଜନତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବା:- ଆସୋସିଏସନ ଫର୍ ଡେମାକ୍ରାଟିକ ରିଫର୍ମସ (ADR)ର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ ନିର୍ବାଚିତ ଜନ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କ ପାଖରେ ଅର୍ଥର ଶକ୍ତି ରହିଥାଏ । ମୋଟ ୩୦ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ ସମ୍ପତ୍ତି ଥିବା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ହେଉଛନ୍ତି ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଜଗନମୋହନ ରେଡ୍ଡି । ତାଙ୍କର ସମ୍ପତ୍ତି ୫୧୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ । ତେବେ ତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅନେକ ଅପରାଧିକ ମାମଲା ମଧ୍ୟ ରହିଛି । ଏହା ପରେ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରେମ ଖନ୍ଦୁ (ବିଜେପି) ଏହି ତାଲିକାର ଦ୍ବିତୀୟ ସ୍ଥାନରେ ଅଛନ୍ତି । ତାଙ୍କର ସମ୍ପତ୍ତି ୧୬୩ କୋଟି ଟଙ୍କା । ଓଡ଼ିଶା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ୬୩ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଛି । ତେଲେଙ୍ଗାନା ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କେସିଆରଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ୨୩ କୋଟିରୁ ଅଧିକ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ସିଏମ ମମତା ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ୧ କୋଟିରୁ କମ ରହିଛି । ହାରାହାରି ଜଣେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସମ୍ପତ୍ତି ମୂଲ୍ୟ ୩୪ କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଛି । ସେପଟେ ଦେଶର ୧୩ଜଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଅପରାଧିକ ମାମଲା ଯେପରିକି ଡବଲ ମର୍ଡର, ଅପହରଣ ଓ ହତ୍ୟା ଉଦ୍ୟମ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ତାଲିକାରେ ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟର ତିନିଜଣ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନାମ ସାମିଲ ।
