ଗାନ୍ଧୀନଗର: ସ୍ବାଧୀନତା ପାଇଁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା ଓ ସଂଗ୍ରାମ କରିବା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କଠାରୁ ଥିଲା ଭିନ୍ନ । ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ସଦସର୍ବଦା ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବାକୁ ୧୯୧୯ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା ନବଜୀବନ ଟ୍ରଷ୍ଟ । ୧୯୩୦ ବେଳକୁ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ସ୍ଥାପିତ ଏହି ଟ୍ରଷ୍ଟ ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ବାଧୀତନା ଚେତନା ଆଣିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥିଲା । ଏହି ଟ୍ରଷ୍ଟ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ସାହିତ୍ୟ ଓ ଆଦର୍ଶର ଗନ୍ତାଘର ।
ଦେଶର ସ୍ବାଧୀନତା ଆନ୍ଦୋଳନ ବିଷୟରେ ଜାଣବାକୁ ରୁଚି ରଖୁଥିବା ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଏହା କୌଣସି ଜ୍ଞାନର ଭଣ୍ଡାରଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ । ସେବେ ଠାରୁ ଏହି ଟ୍ରଷ୍ଟର ନିରନ୍ତର ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରି ୧୮ଟି ଭାଷାରେ ଏକ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନ କରି ସାରିଛି । ୧୯୧୯ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୭ ତାରିଖରେ ନବଜୀବନ ସପ୍ତାହିକର ସମ୍ପାଦକ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ମହାତ୍ମାଗାନ୍ଧୀ । ଏହାପରେ ସେ ତୁରନ୍ତ ନବଜୀବନ ଟ୍ରଷ୍ଟର ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ । ଏଥିପାଇଁ ୪୦୦ ଟଙ୍କାରେ ଏକ ଘରଭଡ଼ା ନେଇଥିଲେ । ପାଠକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଅହିଂସା, ସ୍ବାଧୀନ ଭାବ ଓ ସାମ୍ପ୍ରଦାୟିକ ସଦ୍ଭାବ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଥିଲା ଏହି ଟ୍ରଷ୍ଟର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ।
ସାପ୍ତାହିକର ଲୋକପ୍ରିୟତା ବଢ଼ିବାରୁ ଏହାକୁ ଏକ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ପ୍ରେସ୍ରେ ପରିଣତ କରି ଦିଆଗଲା । ଏହିଭଳି ଭାବରେ ୧୯୨୨ ମସିହା ଫେବ୍ରୁଆରୀ ୧୧ ତାରିଖରେ ନବଜୀବନ ସାପ୍ତାହିକ ମୁଦ୍ରଣ ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ପରେ ୧୯୨୨ ମସିହା ନଭେମ୍ବର ୨୭ ତାରିଖରେ ଏହି ଲୋକପ୍ରିୟ ସାପ୍ତାହିକ ପଞ୍ଜୀକୃତ ହୋଇଥିଲା । ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ ଏହାର ପ୍ରଥମ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ।
୧୯୫୦ରେ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ ନବଜୀବନ ପ୍ରେସ୍ର ସ୍ଥାପନା କରିଥିଲେ । ଯେଉଁଠାରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଚିନ୍ତାଧାରା, ତାଙ୍କ ରଚିତ ପୁସ୍ତକ, ତାଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନିକୁ ପ୍ରକାଶନ କରିଥିଲା ନବଜୀବନ । ସେବେଠାରୁ ନିୟମିତ ଭାବେ ଏଠାରେ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ନେଇ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶ ହେଉଛି ।
ଗୁଜୁରାଟି, ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟନ ଭାଷାରେ ଏଠାରୁ ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶନ ହୋଇଛି । ନବଜୀବନ ଅର୍ଥାତ ନୂଆ ଜୀବନ । ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଢଙ୍ଗରେ ସାଧାରଣ ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ବରାଜ୍ୟ ଶିକ୍ଷା ଚେତନା ଆଣିବା ନବଜୀବନର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା । ଆଧୁନିକତାକୁ ଅଗ୍ରସର ସମାଜରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶକୁ ବଞ୍ଚାଇ ରଖିବା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ନବଜୀବନ ।
ଗାନ୍ଧିଜୀ ତାଙ୍କ ଜୀବନକାଳରେ ପ୍ରାୟତଃ ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ବିଷୟରେ ଅଳ୍ପବହୁତ ନଜର ମତ ପୋଷଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନୀତି ଆଦର୍ଶର ଆଜି ବି ମହତ୍ବ ରହିଛି । ପୁସ୍ତକ ଜରିଆରେ ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ନୀତିକୁ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ସହଜ ହୋଇଥିଲା । ଏହାହିଁ ଥିଲା ଟ୍ରଷ୍ଟର ଲକ୍ଷ୍ୟ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆତ୍ମଜୀବନି ଏଠାରେ ୧୮ଟି ଭାଷାରେ ଉପଲବ୍ଧ । ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଆଦର୍ଶକୁ ନେଇ ୧୦୦ରୁ ଅଧିକ ସମୟ ହେଲା ଏଠାରେ ଏକ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ପୁସ୍ତକ ରଚନା ହୋଇଛି ।
୧୯୨୦ ମସିହାରେ ଦିଲ୍ଲୀର କୋମରେଡ୍ ନାମକ ଖବରକାଗଜ ସଂସ୍ଥା ବନ୍ଦ ହୋଇଥିଲା । ପରେ ଏହି ସଂସ୍ଥାର ମାଲିକ ମୌଲାନା ମହମ୍ମଦ ଅଲ୍ଲୀ ସମସ୍ତ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ଉପକରଣ ନବଜୀବନ ଟ୍ରଷ୍ଟକୁ ଦାନ କରିଥିଲେ । ନବଜୀବନ ଓ ୟଙ୍ଗ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ୱିକ୍ଲିକୁ ବ୍ରିଟିଶ ଦାସତ୍ବରୁ ମୁକ୍ତି ପାଇଁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ହିଁ ପରିଚାଳନା କରୁଥିଲେ । ସେହି ସମୟର ଅନେକ ଟାଇପ୍ରାଇଟର୍, ମେସିନ ଆଜି ବି ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇ ରହିଛି ।
ଜର୍ମାନ ମେସିନକୁ ଗାନ୍ଧିଜୀ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଥିଲେ । ପୂର୍ବକାଳରେ କେଉଁଭଳି ଭାବରେ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ ହେଉଥିଲା ତାହା ଦେଖାଇବା ପାଇଁ ଏହା ସଂଗୃହିତ ହୋଇ ରହିଛି । ଲୋକ ଏହା ଜାଣିବା ଜରୁରୀ ଯେ ବାପୁ କିଭଳି ଭାବରେ ମେସିନ ଚଳାଇ ନିଜେ ପ୍ରିଣ୍ଟିଂ କରୁଥିଲେ ।
ଏହାଛଡ଼ା ଗାନ୍ଧିଜୀଙ୍କ ଧାର୍ମିକ, ସାମାଜିକ, ଅର୍ଥନୈତିକ ଓ ରାଜନୈତିକ ଅଭିଯାନ ସମ୍ପର୍କ ମଧ୍ୟ ସୂଚନା ଦେଉଛି ଏହି ଟ୍ରଷ୍ଟ । ଏହିସବୁ ଚିନ୍ତାଧାରକୁ ପୁସ୍ତକ ମାଧ୍ୟମରେ ପ୍ରକାଶ କରି ଲୋକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନୀତି ନୈତିକତାର ମୂଲ୍ୟବୋଧ ବୃଦ୍ଧି କରୁଛି ନବଜୀବନ ଟ୍ରଷ୍ଟ । ସେହି ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଆତ୍ମନିର୍ଭର ଭାରତ ମନ୍ତ୍ର ନେଇ ଗାନ୍ଧିଜୀ ଟ୍ରଷ୍ଟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ଆଜି ମଧ୍ୟ ଟ୍ରଷ୍ଟ କୌଣସି ସରାକାରୀ ଅନୁଦାନ ଗ୍ରହଣ କରୁନାହିଁ ।
ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ
