ଅଫେରା ରାଇଜରେ ପ୍ରଖ୍ୟାତ କଥକ ସମ୍ରାଟ ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ

ଆଉ ନାହାନ୍ତି ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ (Pandit Birju Maharaj passes away )। 83 ବର୍ଷ ବୟସରେ ରବିବାର ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଛି । ଅଧିକ ପଢନ୍ତୁ

ଲକ୍ଷ୍ନୌ: ଆଉ ନାହାନ୍ତି ପ୍ରସିଦ୍ଧ କଥକ ସମ୍ରାଟ ତଥା ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ (Pandit Birju Maharaj passes away ) । 83 ବର୍ଷ ବୟସରେ ରବିବାର ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଛି । ହୃଦଘାତ କାରଣରୁ ତାଙ୍କର ବିୟୋଗ ହୋଇଥିବା ଜଣାପଡିଛି । ଏ ନେଇ ପରିବାର ପକ୍ଷରୁ ସୂଚନା ମିଳିଛି । କଥକ ନୃତ୍ୟରେ ସେ ଥିଲେ ପାରଙ୍ଗମ । 1983 ରେ ପାଇଥିଲେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ସମ୍ମାନ ପଦ୍ମ ବିଭୂଷଣ । ୨୮ ବର୍ଷ ବୟସରେ ହାସଲ କରିଥିଲେ ସଙ୍ଗୀତ ନାଟକ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ଓ କାଳିଦାସ ସମ୍ମାନ ।

ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜଙ୍କ ବିଷୟରେ...

୧୯୮୩ ମସିହା ଫେବୃଆରୀ ୪ ତାରିଖରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ । ତାଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ନାମ ଥିଲା ବୃଜମୋହନ ମିଶ୍ର । କିଶୋରରୁ କଥକ ଗୁରୁ ଭାବରେ ଖ୍ୟାତି ଅର୍ଜନ କରିଥିଲେ ବିରଜୁ । ଜଣେ ଉଚ୍ଚକୋଟୀର କଥକ ନୃତ୍ୟ ଶିଳ୍ପୀ ସହିତ ଜଣେ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ସଙ୍ଗୀତ ଗାୟକ ମଧ୍ୟ ଥିଲେ । ତାଙ୍କ ପିତା, ଦାଦା ମଧ୍ୟ କଥକ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ଥିଲେ ।

ଦେବଦାସ, ବାଜିରାଓ ମସ୍ତାନୀ, ଦେଢ ଇସ୍କିୟା, ଉମରାଓ ଜାନ ଭଳି ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ କୋରିଓଗ୍ରାଫ କରିଛନ୍ତି ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ । ଏହାଛଡା ସତ୍ୟଜିତ ରାୟଙ୍କ ଫିଲ୍ମ ସତରଞ୍ଜ କେ ଖିଲାଡୀରେ ମ୍ୟୁଜିକ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି । ବନାରସ ହିନ୍ଦୁ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ଏବଂ ଖେରାଗଡ ବିଶ୍ବବିଦ୍ୟାଳୟ ମଧ୍ୟ ବିରଜୁ ମହାରାଜଙ୍କୁ ସମ୍ମାନଜନକ ଡକ୍ଟରେଟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜଙ୍କ କଳା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱ ଥିଲା ସର୍ବୋପରି । ସେ ଜଣେ ଗୁରୁ, ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ, କୋରିଓଗ୍ରାଫର, ଗାୟକ ଏବଂ ରଚୟିତା ଥିଲେ ।

2012ରେ, ତାଙ୍କୁ ବିଶ୍ବରୋପମ୍ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ରରେ ଡ୍ୟାନ୍ସ କୋରିଓଗ୍ରାଫି ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଚଳଚ୍ଚିତ୍ର ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ । 2016 ରେ ବାଜିରାଓ ମସ୍ତାନୀ ଫିଲ୍ମ ଗୀତ 'ମୋହେ ରଙ୍ଗ ଦୋ ଲାଲ'ରେ କୋରିଓଗ୍ରାଫି ପାଇଁ ଏକ ଫିଲ୍ମଫେୟାର ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ । ତାଙ୍କ ବିୟୋଗରେ ବହୁ ବିିଶିଷ୍ଟ ବ୍ୟକ୍ତି ଶୋକବ୍ୟକ୍ତ କରିଛନ୍ତି । ବିରଜୁ ମହାରାଜଙ୍କ ବିୟୋଗରେ ଶୋକ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନବୀନ ପଟ୍ଟନାୟକ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି । ଟ୍ବିଟ କରି ନବୀନ ଲେଖିଛନ୍ତି ତାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ବିଷୟରେ ଜାଣିବା ପରେ ମୁଁ ଦୁଃଖିତ | ସେ ନିଜ ଭିତରେ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଥିଲେ ଏବଂ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀଙ୍କ ବିୟୋଗ କଳା ପ୍ରଦର୍ଶନ ଜଗତ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ କ୍ଷତି ବୋଲି କହିଛନ୍ତି ନବୀନ ।

• Deeply saddened to learn about the passing away of Kathak maestro #BirjuMaharaj. He was an institution in himself and the demise of legendary dancer is a huge loss to the world of performing arts. My thoughts and prayers are with the bereaved families, disciples and followers.

  — Naveen Patnaik (@Naveen_Odisha) January 17, 2022 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="

  Deeply saddened to learn about the passing away of Kathak maestro #BirjuMaharaj. He was an institution in himself and the demise of legendary dancer is a huge loss to the world of performing arts. My thoughts and prayers are with the bereaved families, disciples and followers.

  — Naveen Patnaik (@Naveen_Odisha) January 17, 2022

  ">

  Deeply saddened to learn about the passing away of Kathak maestro #BirjuMaharaj. He was an institution in himself and the demise of legendary dancer is a huge loss to the world of performing arts. My thoughts and prayers are with the bereaved families, disciples and followers.

  — Naveen Patnaik (@Naveen_Odisha) January 17, 2022

ଏହାସହ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଟ୍ବିଟ କରି କହିଛନ୍ତି ଭାରତୀୟ ନୃତ୍ୟ କଳାକୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ମାନ୍ୟତା ଦେଇଥିବା ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ ଜୀଙ୍କର ଦେହାନ୍ତରେ ମୁଁ ଦୁଃଖିତ | ତାଙ୍କର ପରଲୋକ ସମଗ୍ର କଳା ଜଗତ ପାଇଁ ଏକ ଅପୂରଣୀୟ କ୍ଷତି । ତାଙ୍କ ପରିବାର ପ୍ରତି ମୋର ସମବେଦନା ।

• भारतीय नृत्य कला को विश्वभर में विशिष्ट पहचान दिलाने वाले पंडित बिरजू महाराज जी के निधन से अत्यंत दुख हुआ है। उनका जाना संपूर्ण कला जगत के लिए एक अपूरणीय क्षति है। शोक की इस घड़ी में मेरी संवेदनाएं उनके परिजनों और प्रशंसकों के साथ हैं। ओम शांति! pic.twitter.com/PtqDkoe8kd

  — Narendra Modi (@narendramodi) January 17, 2022 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="

  भारतीय नृत्य कला को विश्वभर में विशिष्ट पहचान दिलाने वाले पंडित बिरजू महाराज जी के निधन से अत्यंत दुख हुआ है। उनका जाना संपूर्ण कला जगत के लिए एक अपूरणीय क्षति है। शोक की इस घड़ी में मेरी संवेदनाएं उनके परिजनों और प्रशंसकों के साथ हैं। ओम शांति! pic.twitter.com/PtqDkoe8kd

  — Narendra Modi (@narendramodi) January 17, 2022

  ">

  भारतीय नृत्य कला को विश्वभर में विशिष्ट पहचान दिलाने वाले पंडित बिरजू महाराज जी के निधन से अत्यंत दुख हुआ है। उनका जाना संपूर्ण कला जगत के लिए एक अपूरणीय क्षति है। शोक की इस घड़ी में मेरी संवेदनाएं उनके परिजनों और प्रशंसकों के साथ हैं। ओम शांति! pic.twitter.com/PtqDkoe8kd

  — Narendra Modi (@narendramodi) January 17, 2022

ସେହିପରି ଗାୟକ ଅଦନାନ ସାମି କହିଛନ୍ତି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କଥକ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ପଣ୍ଡିତ ବିରଜୁ ମହାରାଜ ଦେହାନ୍ତ ଖବର ଜାଣି ମୁଁ ଦୁଃଖିତ । କଳା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆମେ ଏକ ଅନୁଷ୍ଠାନ ହରାଇଛୁ । ସେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତିଭା ମାଧ୍ୟମରେ ଅନେକ ପିଢି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣା ବୋଲି ଟ୍ବିଟ କରି କହିଛନ୍ତି ଅଦନାନ ।

• Extremely saddened by the news about the passing away of Legendary Kathak Dancer- Pandit Birju Maharaj ji.
  We have lost an unparalleled institution in the field of the performing arts. He has influenced many generations through his genius.
  May he rest in peace.🙏🖤#BirjuMaharaj pic.twitter.com/YpJZEeuFjH

  — Adnan Sami (@AdnanSamiLive) January 16, 2022 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="

  Extremely saddened by the news about the passing away of Legendary Kathak Dancer- Pandit Birju Maharaj ji.
  We have lost an unparalleled institution in the field of the performing arts. He has influenced many generations through his genius.
  May he rest in peace.🙏🖤#BirjuMaharaj pic.twitter.com/YpJZEeuFjH

  — Adnan Sami (@AdnanSamiLive) January 16, 2022

  ">

  Extremely saddened by the news about the passing away of Legendary Kathak Dancer- Pandit Birju Maharaj ji.
  We have lost an unparalleled institution in the field of the performing arts. He has influenced many generations through his genius.
  May he rest in peace.🙏🖤#BirjuMaharaj pic.twitter.com/YpJZEeuFjH

  — Adnan Sami (@AdnanSamiLive) January 16, 2022

ସେହପରି ଫିଲ୍ମ ନିର୍ମାତା ଅଶୋକ ପଣ୍ଡିତ କହିଛନ୍ତି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କଥକ ନୃତ୍ୟଶିଳ୍ପୀ ବିରଜୁ ମହାରାଜାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ଖବର ଶୁଣି ମୁଁ ଦୁଃଖିତ । ଆମେ ଜଣେ ଜୁଏଲଙ୍କୁ ହରାଇଛୁ । ତାଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ଏକ ଯୁଗର ସମାପ୍ତି ବୋଲି ଟ୍ବିଟ କରି କହିଛନ୍ତି ଅଶୋକ ପଣ୍ଡିତ ।

• Sad to know about the demise of kathak legend & vocalist Padma Vibhushan Pandit #birjumaharaj ji after suffering a heart attack in Delhi.
  Its an end of an era .
  My heartfelt condolences to his family & near ones .
  ॐ शान्ति !
  🙏 pic.twitter.com/4DJrPmXSaC

  — Ashoke Pandit (@ashokepandit) January 17, 2022 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="

  Sad to know about the demise of kathak legend & vocalist Padma Vibhushan Pandit #birjumaharaj ji after suffering a heart attack in Delhi.
  Its an end of an era .
  My heartfelt condolences to his family & near ones .
  ॐ शान्ति !
  🙏 pic.twitter.com/4DJrPmXSaC

  — Ashoke Pandit (@ashokepandit) January 17, 2022

  ">

  Sad to know about the demise of kathak legend & vocalist Padma Vibhushan Pandit #birjumaharaj ji after suffering a heart attack in Delhi.
  Its an end of an era .
  My heartfelt condolences to his family & near ones .
  ॐ शान्ति !
  🙏 pic.twitter.com/4DJrPmXSaC

  — Ashoke Pandit (@ashokepandit) January 17, 2022

ବ୍ୟୁରୋ ରିପୋର୍ଟ, ଇଟିଭି ଭାରତ