ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସଙ୍କଟରେ ପଡିଛନ୍ତି ବାଘ ମାମୁଁ। ଏହି ବଂଶର ସୁରକ୍ଷା ଓ ବିସ୍ତାର ପାଇଁ ଚାଲିଛି ଅହରହ ପ୍ରୟାସ। ତେବେ ପ୍ରତିବର୍ଷ ଜୁଲାଇ 29ରେ ସାରା ବିଶ୍ବରେ ବିଶ୍ବ ବ୍ୟାଘ୍ର ଦିବସ ପାଳନ କରାଯାଏ। ବାଘର ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଉଛି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କୁ ବିଲୁପ୍ତ ହେବାରୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଏହି ଦିବସର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ।
୨୦୧୦ ମସିହା ଜୁଲାଇ ୨୯ ତାରିଖରେ ସେଂଟପିଟରର୍ସବର୍ଗ ସମିଟରେ ପ୍ରସ୍ତାବ ଗୃହିତ ହେବା ପରେ ବିଶ୍ୱବାସୀ ବାଘ ଦିବସ ପାଳନ କରିଆସୁଛନ୍ତି । ଘୋଷଣାନାମା ସ୍ୱାକ୍ଷର କରି 2022 ସୁଦ୍ଧା ବିଶ୍ବର ସୀମା ମଧ୍ୟରେ ଟାଇଗର ସଂଖ୍ୟାକୁ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ।
ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି ଯେ ଗତ 100 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ବ 97 ର ପ୍ରାୟ 97% ବଣୁଆ ବାଘ ହରାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ କେବଳ 3000 ବାଘ ଜୀବନ୍ତ ଅଛନ୍ତି। ଏହାସହ 12 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟାଘ୍ର ସଂଖ୍ୟା 2 ଗୁଣା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ଏହି ସମୟରେ କେନ୍ଦ୍ର ପରିବେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରକାଶ ଜାଭଡେକର ମଙ୍ଗଳବାର ଚତୁର୍ଥ ଅଲ ଇଣ୍ଡିଆ ଟାଇଗର ଆକଳନ- 2018 ର ବିସ୍ତୃତ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। 2014-18 ରୁ ଚାରି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା 741 ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶରେ ପାଞ୍ଚଟି ଜୋନ୍ ଅଛି ଯାହା ବାଘର ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ କାମ କରେ - ଶିବଲିକ୍ ପାହାଡ ଏବଂ ଗାଙ୍ଗେଟିକ୍ ପ୍ଲେନ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍କେପ୍, ସେଣ୍ଟ୍ରାଲ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍କେପ୍ ଏବଂ ପୂର୍ବ ଘାଟ, ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଘାଟ ଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍କେପ୍, ଉତ୍ତର ପୂର୍ବ ପାହାଡ ଏବଂ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ସମତଳ ଲ୍ୟାଣ୍ଡସ୍କେପ୍ ଏବଂ ସୁନ୍ଦରବନ୍ । 2014 ରେ, ଏହି ପାଞ୍ଚଟି ଜୋନ୍ 2,226 ବାଘ ଥିଲା ଯାହା 2018 ରେ 2,967 କୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।
ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଆମର ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ପଦ ବୋଲି ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଜାଭଡେକର କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଶ୍ବରେ ବାଘ, ଜନସଂଖ୍ୟାର 70% ଭାରତରେ ରହିଥିବାରୁ ଏହା ପ୍ରଶଂସନୀୟ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ସମସ୍ତ 13 ଟି ଟାଇଗର ରେଞ୍ଜ ଦେଶ ସହିତ ଟାଇଗରର ପୋଷଣ ଦିଗରେ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରୁଛି ।
2019 ରେ ଗ୍ଲୋବାଲ ଟାଇଗର ଦିବସ ଅବସରରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଟାଇଗର ସଂଖ୍ୟାକୁ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବାର ସଂକଳ୍ପ ପୂରଣ କରିବାକୁ ବିଶ୍ୱ ଭାରତକୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ଯାହା ରଷରେ ବାଘ ସଂରକ୍ଷଣ ଉପରେ ସେଣ୍ଟ ପିଟର୍ସବର୍ଗ ଘୋଷଣାନାମା ଅନୁଯାୟୀ 2022 ମସିହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ ବର୍ଷକୁ ଚାରି ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଘୋଷଣା କରିଥିଲା।
ତେବେ ଓଡିଶାରେ ୧୯୬୦ରୁ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ନନ୍ଦନକାନନ ବାଘଙ୍କୁ ନେଇ ସବୁବେଳେ ଚର୍ଚ୍ଚାରେ। ୨୦୦୨ ମସିହାରେ ଓଡିଶାରେ ୬୦ଟି ବାଘ ଛୁଆକୁ ମିଶାଇ ମୋଟ ୧୯୨ଟି ବାଘ ଥିଲେ। ୧୩୨ଟି ବୟସ୍କ ବାଘ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ ପାଇ ଏବେ 2018ରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ୨୮ରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଗତ ୧୬ବର୍ଷ ଭିତରେ ରାଜ୍ୟରେ ୧୦୪ଟି ବାଘଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଘଟିଛି। ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ୨୦୦୬ ଓ ୨୦୧୬ ଗଣନା ଅନୁସାରେ ସାତକୋଶିଆରେ ୭୫ଟି ବାଘ ଥିଲେ।
୨୦୧୬ରେ ସାରା ଦେଶରେ ମୋଟ୍ ୫୦ଟି ବାଘ ଶିକାର କରାଯାଇଛି । ୱାଇଲ୍ଡ ଲାଇଫ ପ୍ରୋଟେକ୍ସନ ସୋସାଇଟି ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆ ଅନୁସାରେ, ଗତ ୧୫ ବର୍ଷ ତୁଳନାରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ । ତେବେ ଆଶ୍ୱସ୍ତିର କଥା ହେଉଛି, ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ଭିତରେ ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟାରେ ମଧ୍ୟ ଆଶାନୁରୂପକ ଭାବେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି ।
୨୦୦୬ରେ ଏନଟିସିଏ ଗଠନ କରାଗଲା । ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଭାବେ କମିବା ପରେ ଏହି ସଂସ୍ଥା ଗଠନ କରାଯାଇଥିଲା । ୨୦ ଲକ୍ଷ ବର୍ଷ ଆଗରୁ ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ୨ ଲକ୍ଷ ବାଘ ଥିଲେ । ବିଂଶ ଶତାଦ୍ଦୀ ବେଳକୁ ସଂଖ୍ୟା ଖସି ଆସିଲା ୧ ଲକ୍ଷକୁ । ଆଉ ଏହି ସମୟରେ ଭାରତରେ ଥିଲେ ୪୦ ହଜାର ବାଘ ।
