ଡ. ଅନନ୍ତ ଏସ୍
ଅମରାବତୀ: ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରଦର୍ଶନକୁ ସମୀକ୍ଷା କରିବା ସର୍ବଦା ଏକ ଉତ୍ତମ ସମୟ ହୋଇଥାଏ । କାରଣ ବର୍ତ୍ତମାନର ଉନ୍ନତିମୂଳକ ଏବଂ ଜନମଙ୍ଗଳକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନେଇ ସେମାନେ ଭୋଟ ଭିକ୍ଷା କରିଥାଆନ୍ତି । ଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଏଭଳି ଏକ ରାଜ୍ୟରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି, ଯିଏକି ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟର ଟ୍ରେଣ୍ଟ ସେଣ୍ଟର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଏ ନାହିଁ ବରଂ ପାରମ୍ପରିକ ପୁସ୍ତକ ଉପରେ ଅଧିକ ଫୋକସ କରିଥାଏ । ଏହି ନୀତି ଆପଣାଇବା କାରଣରୁ ଭୁଲରେ ରାସ୍ତାରେ ଯିବା ପାଇଁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତାଯାଉଛି । CAG ୱେବସାଇଟର ସାର୍ବଜନିକ ଡୋମେନରେ ରହିଥିବା ରାଜସ୍ବ ଏବଂ ବ୍ୟୟବିବରଣୀ ଲୋକମାନଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟି ଆକର୍ଷଣ କରିଛି । ଯେତେବେଳେ ବଜେଟ ପାରିତ ହୋଇଥାଏ ସେତେବେଳେ ଏଠାକାର ସରକାର ଗରିବ ଏବଂ ଦାରିଦ୍ର୍ୟ ଦୂରୀକରଣ ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ଫ୍ୟାସନେବଲ କରିଦେଇଥାନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବାସ୍ତବିକ ବ୍ୟୟ ବହୁତ କମ୍ ହୋଇଥାଏ । ଏହାପରେ 29 ପ୍ରତିଶତରୁ 10 ପ୍ରତିଶତକୁ ଖସି ଆସିଥାଏ ।
ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର ବିଷୟ ଯେ, ଖର୍ଚ୍ଚର ପ୍ରକୃତ ପରିମାଣ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଶେଷ ହେବା ପରେ ହିଁ ଦେଖାଯାଇଥାଏ । ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ସରକାର ଏହି ଟଙ୍କାକୁ ନେଇ ମାର୍କେଟିଂ ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଦେଇଥାନ୍ତି । କାରଣ ଏହାକୁ ନେଇ ସେ ଆସନ୍ତା ବର୍ଷ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରିପାରିବେ । ଅନ୍ୟପଟେ ସାମାଜିକ ବ୍ୟୟ ଉପରେ ସରକାର ତାଙ୍କର ପ୍ରାଥମିକତା ବୋଲି ଦାବି କରି ଆସୁଛନ୍ତି । କିନ୍ତୁ ବଜେଟ ଜାରି କରିବା ପରେ ଅନୁରୂପ ରୁହେ ନାହିଁ ।
ଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଟି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି । ସମସ୍ତ ପ୍ରକାରର ଟିକସର ତୀବ୍ର ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ସରକାରୀ ଋଣର ବୃଦ୍ଧି । ଏହି 5 ବର୍ଷର ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପତ୍ତି ଟିକସ ବୃଦ୍ଧି, ଉପଭୋକ୍ତା ଶୁଳ୍କ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସମେତ ଜନସେବା ମୂଲ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ ଇତିହାସରେ ସବୁଠାରୁ ଆଗରେ ରହିଥିଲା । ସମ୍ପତ୍ତି ଟିକସର ଉଦାହରଣ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତମୂଳକ ହୋଇଛି । ପୁଞ୍ଜି ମୂଲ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଗତ ତିନିବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ 45 ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି । କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ପେଟ୍ରୋଲିୟମ ଉତ୍ପାଦ ଉପରେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ରାଜ୍ୟ କର ସଂଗ୍ରହ 2018-19 ରେ 10784.2 କୋଟିରୁ 2022-23 ରେ 1628.6 କୋଟିକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । 2023-24 ନଅ ମାସରେ ଏହା 12,511.3 କୋଟି ହୋଇଛି । ପେଟ୍ରୋଲ ଉପରେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ହିଁ ସର୍ବାଧିକ ଟ୍ୟାକ୍ସ ରହିଛି । ଲିଟର ପିଛା 31 ପ୍ରତିଶତ ଭାଟ, ଲିଟର ପିଛା 4 ଟଙ୍କା ଭାଟ ଏବଂ ଲିଟର ପିଛା ଏକ ଟଙ୍କା ସଡକ ବିକାଶ ସେସ୍ ଏବଂ ସେଥିରେ ଭାଟ୍ ରହିଛି । ତେବେ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟର ବିଷୟ ଯେ, ସଡକ ପାଇଁ ସେସ ସଂଗ୍ରହ କରାଯିବା ସତ୍ତ୍ବେ ମଧ୍ୟ ରାସ୍ତାଘାଟ ଦୟନୀୟ ସ୍ଥିତିରେ ରହିଛି ।
ତେବେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଟିକସ ସଂଗ୍ରହ କରିବା ପରେ ମଧ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଅବହେଳିତ । ଏହି ବ୍ୟାପକ ଋଣ ଯାହା ପୁଞ୍ଜି ବ୍ୟୟ ଏବଂ ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗ ଅପେକ୍ଷା ବ୍ୟବହାରକୁ ପାଣ୍ଠି ଦେବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଛି ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ରାଜ୍ୟକୁ ଋଣ ଭାରରେ ଠେଲି ଦେଇଛି । ତେବେ ଯଦି ଗୋଟିଏ ରାଜ୍ୟ କିମ୍ବା ଦେଶ କୌଣସି ଋଣ ଭାରରେ ପଡେ ତେବେ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ଯାଏଁ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଭୋଗିବାକୁ ପଡେ । CAD ମନ୍ଥଲି କି ଇଣ୍ଡିକେଟର ଅନୁସାରେ, ରାଜ୍ୟ ଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 250321.90 କୋଟି ଋଣରେ ରହିଛି । ଅପରପକ୍ଷେ 2019-20 ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ବେକ୍ଷଣରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି ଯେ 2018-19 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ଶେଷରେ ରାଜ୍ୟର ବକେୟା ଋଣ 2,61,989 କୋଟି ରହିଥିଲା । ବର୍ତ୍ତମାନର ସରକାର ଏହି ଋଣକୁ ଦ୍ବଗୁଣିତ କରିଛନ୍ତି । ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ଏକ ନୂଆ ରେକର୍ଡ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ରାଜସ୍ବ ବଜେଟ ଠାକୁ କମ୍ ରହିଥିଲେ ହେଁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷକୁ ବାଦ ଦେଲେ ଋଣ ବଜେଟ ଆକଳନ ଠାରୁ ସର୍ବଦା ଅଧିକ ରହିଛି । ତେବେ କୌତୁହଳର ବିଷୟ ହେଉଛି ରାଜ୍ୟ ସାମାଜିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଋଣ ନେଇ ଖର୍ଚ୍ଚ ମଧ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ଏହି ଦାବି ସତ୍ତ୍ବେ ମଧ୍ୟ ବିଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଖର୍ଚ୍ଚ ବଜେଟ୍ ଅନୁମାନ ତୁଳନାରେ କମ୍ ରହିଥିଲା । ବିଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 71.14, 68.31, 77.02, 74.23 ଏବଂ 90.30 ପ୍ରତିଶତ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ପ୍ରକୃତ ଖର୍ଚ୍ଚର ସମାନ ଆକଳନ ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି । ଗତ 5 ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 49.54, 79.80, 70.61, 87.38 ଏବଂ 89.57 ପ୍ରତିଶତ ରହିଛି ।
କେବଳ ଗତ ବର୍ଷ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ବଡ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ଉଦ୍ୟୋଗ (CAPEX) ଋଣ ସହିତ ଯୋଡିଥିବା ପୁଞ୍ଜିଗତ ବ୍ୟୟରେ ବୃଦ୍ଧି ହୋଇଛି । 2022-23 ମସିହାରେ ପୁଞ୍ଜିଗତ ବ୍ୟୟ 7,7244.13 କୋଟି ଟଙ୍କା ରହିଥିଲା । ବଜେଟ୍ ଆକଳନ 30,679.57 କୋଟି ରହିଥିଲା । ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାୟ 5 କୋଟି ଜନସଂଖ୍ୟା ପାଇଁ 12 ମାସ ପାଇଁ ମାସକୁ ପ୍ରାୟ 604 କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା । ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟର କଥା ଯେ ଅଧିକାଂଶ ରାଜ୍ୟରେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଭୁଶୁଡି ପଡିଛି । ରାସ୍ତା, ଜଳସେଚନ ଏବଂ ପାନୀୟ ଜଳ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ଅବସ୍ଥା ପୁଞ୍ଜି ବିନିଯୋଗର ଅଭାବକୁ ଦର୍ଶାଉଛି । ସାର୍ବଜନୀନ ଭିତ୍ତିଭୂମିରେ ବିନିଯୋଗର ଏହି ସ୍ପଷ୍ଟ ଅଭାବ ଏହାର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ନିବେଶ ଉପରେ ଏବଂ ଚାକିରି ସୃଷ୍ଟି ଦ୍ୱାରା ଏହାର ପ୍ରଭାବ ପଡିଛି । ତେବେ ସଂସ୍ଥାଗତ ଫ୍ରେମ ଓ୍ବାର୍କର ଅବନତି ଏକ ସମସ୍ୟା ଭାବେ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି । ବ୍ୟାପକ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ହ୍ରାସ ଏକ ଚିନ୍ତାଜନକ କାରଣ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ ।
ଶିଳ୍ପ ନୀତିରେ ମନମୁଖୀ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡିବ ଯେଉଁଠାରେ ସମସ୍ତ ପର୍ଯ୍ୟବେକ୍ଷକ, ବିଧାନସଭା ସଂସ୍ଥା ଗୁଡ଼ିକର କ୍ଷମତାକୁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ରାଜନୈତିକ ଏଜେଣ୍ଡା ଅନୁସରଣ କରି ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର କରାଯାଇଛି । ବର୍ଦ୍ଧିତ ନିଶା କାରବାର, ଅପରାଧ, ଚୋରାଚାଲାଣ, ଜୁଆ ଖେଳ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାମାଜିକ ଦୁଷ୍କର୍ମ ଆକାରରେ ଏହି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଅବନତି ଏକ ପ୍ରମୁଖ କ୍ୟାସକେଡିଂ ପ୍ରଭାବ ପକାଉଛି । ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଶିଳ୍ପସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ଅଗ୍ରଗତି ଦେଖାଇବାରେ ଅସମର୍ଥତା ବିଷୟରେ ପରିସଂଖ୍ୟାନରେ ଦର୍ଶାଯାଇଛି । ମାର୍ଚ୍ଚ 2020 ରୁ ପ୍ରାୟ 6 ମାସ 2021-22 ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ କୋଭିଡ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ତେଣୁ କୌଣସି କମ୍ପାନୀ ଶିଳ୍ପ ବିସ୍ତାର କରିପାରିଲା ନାହିଁ । 2021-2022 ଏବଂ 2022-23 ଶିଳ୍ପ ବିକାଶର ଅଭାବର ଦୁଃଖଦ ସ୍ଥିତିକୁ ସୂଚିତ କରିଥାଏ । 20,725 ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ରୋଜଗାର ମିଳିଛି । ଦାନ କରାଯାଇଥିବା ପରିସଂଖ୍ୟାନ ଉପରେ ଆଧାର କରି ବିନିଯୋଗର ହାରାହାରି ଆକାର ପ୍ରାୟ 554 କୋଟି ରହିଛି । ତଥାପି ବୃହତ ଏବଂ ମେଗା ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର କରାଯାଉଛି ।
