नवी दिल्ली- 2024 वर्षाचा शेवटचा महिना सुरू असून, वर्षभरात अनेक महत्त्वाच्या घडामोडी घडल्यात. वर्षभरात नीट परीक्षेचा वाद असो किंवा वक्फ बोर्डाचा वाद असे बरेच प्रकार समोर आलेत. त्यातून देशातील राजकारणात बराच गदारोळही झालाय. आता त्याच प्रकरणांतील वर्षाच्या शेवटच्या महिन्यात घडलेल्या घटनांचा आपण वेध घेणार आहोत. चला तर मग जाणून घेऊ यात वर्षभरात नेमकं काय काय घडलंय.
...अन् नीटचा पेपर फुटला : राष्ट्रीय पात्रता सह प्रवेश परीक्षेतील अर्जदारांच्या संख्येच्या बाबतीत अनेक अनियमितता होत्या, ज्यामुळे 2024 NEET-UG यांच्यात विवाद झाला होता. नॅशनल टेस्टिंग एजन्सी (NTA) NEET-UG चे व्यवस्थापन करते, ही अंडरग्रॅज्युएट मेडिकल प्रोग्राम्समधील प्रवेशासाठीची राष्ट्रीय परीक्षा असते. 5 मे 2024 रोजी नीटच्या प्रश्नपत्रिका फुटल्याचा आरोप करण्यात आला होता. परंतु NTA ने परीक्षेचे प्रश्न लीक झाल्याच्या दाव्याचं खंडन केलं होतं. या प्रकरणात बिहारमधील पाटणा येथून पोलिसांनी 13 जणांना ताब्यात घेतलं होतं, त्यात चार विद्यार्थ्यांचा समावेश होता, कारण त्यांनी आधी प्रश्न मिळवण्यासाठी 30 लाख ते 50 लाख रुपये दिले होते. गुजरातमधील गोध्रा येथून या घोटाळ्यासंबंधित प्रकरण उघडकीस आलं होतं. गुजरातमधील पंचमहाल जिल्ह्यातील गोध्रा येथील एका शाळेच्या मुख्याध्यापक आणि शिक्षकासह पाच जणांना अटक करण्यात आली होती. त्यांच्यावर 10 लाख रुपयांची लाच घेऊन 27 उमेदवारांना राष्ट्रीय पात्रता सह प्रवेश परीक्षेत(NEET-UG) उत्तीर्ण होण्यास मदत करण्याचा कथित प्रयत्न केल्याचा आरोप आहे. 9 मे रोजी यासंदर्भात एफआयआर नोंदवण्यात आला होता. त्यानुसार गोध्रा येथील एका शाळेत NEET-UG साठी परीक्षा केंद्र बनवण्यात आले, तेव्हा ही बाब उघडकीस आली. त्यानंतर हे प्रकरण केंद्रीय अन्वेषण विभागा(सीबीआय)कडे सुपूर्द करण्यात आले होते. 4 जून 2024 रोजी जाहीर झालेल्या परीक्षेच्या निकालांमध्ये सर्वाधिक गुण मिळवणाऱ्यांमध्ये अनपेक्षित वाढ झाल्याने आणखी वाद चिघळला. असंख्य विद्यार्थ्यांनी असे गुण मिळवले, जे गणिताच्या दृष्टीने अशक्य होते, त्यामुळे त्यावर अनेकांनी आक्षेप घेत तक्रारी आणि कायदेशीर आव्हाने निर्माण केली. पुनर्परीक्षा घेण्याची आणि परीक्षा रद्द करण्याची मागणी करीत विद्यार्थ्यांनी विरोध केलाय.
रश्मिका मंदानाचा डीपफेक व्हिडीओ : 2024 मध्ये डीपफेक तंत्रज्ञानाचा गैरवापर वाढल्याने रश्मिका मंदान्ना, आलिया भट्ट आणि दीपिका पदुकोण यांच्यासह अनेक बॉलिवूड अभिनेत्री अश्लील व्हिडीओ करून त्यांना लक्ष्य करण्यात आले होते. मनोरंजन क्षेत्रातील अशा तंत्रज्ञानाचे व्यक्तिगत आयुष्यातील सुरक्षा,गोपनीयता अन् नैतिक परिणामासंबंधी व्यापक चिंता निर्माण झाल्या होत्या.
तिरुपती लाडू प्रसादाचा वाद : आंध्र प्रदेशातील श्रीव्यंकटेश्वर स्वामी मंदिरात (तिरुपती मंदिर) प्रसादम (लाडू)मध्ये प्राण्यांची चरबी मिसळल्याचा आरोप करण्यात आला होता. त्यानंतर या प्रकरण सर्वोच्च न्यायालयात गेले, तूप भेसळीच्या आरोपाची चौकशी करण्यासाठी सर्वोच्च न्यायालयाने एसआयटी स्थापन केली.विशेष तपास पथका(SIT)च्या अधिकाऱ्यांनी तिरुमला येथील पिठाच्या गिरणीची तपासणी केली. या ठिकाणी तूप साठवले जाते. हे तूप लाडू प्रसादात वापरले जाते.एसआयटी प्रमुख सर्वेश त्रिपाठी आणि त्यांच्या पथकाने तुपाचे टँकर आणि तिरुमला येथील तिरुमला तिरुपती देवस्थानम (TTD) लॅबचीही तपासणी केली होती.तिरुपती मंदिरात नंदिनी तुपापासून लाडू बनवले जातात, जीपीएसद्वारे तूप पुरवठादारावर नजर ठेवली जाते. तसेच तिरुपती मंदिरात आता नंदिनी तुपाचा वापर लाडू बनवण्यासाठी केला जातो. नंदिनी हा कर्नाटक दूध महासंघाचा लोकप्रिय ब्रँड असल्याचंही तेव्हा समोर आलं होतं.
विनेश फोगाटचा पॅरिस ऑलिम्पिकवर बहिष्कार : पॅरिस ऑलिम्पिकमध्ये विनेश फोगाटने महिलांच्या 50 किलो फ्रीस्टाइलमध्ये अंतिम फेरी गाठली होती. मात्र अंतिम सामन्याच्या काही तास आधी नियमानुसार तिचे वजन मोजण्यात आले, तेव्हा ते निर्धारित मर्यादेपेक्षा 100 ग्रॅम अधिक होते. त्यामुळे विनेश फोगटला यासाठी अपात्र ठरवण्यात आले.त्यावेळी असंख्य खेळाडूंनी प्रतिसाद देत फोगटला पाठिंबा दर्शवला आहे आणि कुस्तीचे नियम बदलण्याची मागणी केलीय. विनेशने या प्रकरणी क्रीडा लवादाच्या न्यायालयात आव्हान दिले होते. मात्र कोर्टातील निर्णयही विनेश फोगाटच्या विरोधात गेला. अशा प्रकारे विनेशचे सुवर्णपदक तर हुकलेच, पण तिला रौप्य पदकही मिळवता आले नाही. निराश होऊन विनेशने पॅरिस ऑलिम्पिकदरम्यान कुस्तीतून निवृत्ती जाहीर केली होती. त्यावेळी कुस्तीपटू विनेश फोगाटने पॅरिस ऑलिम्पिक 2024 मधील तिच्या दुःखद प्रवासाला भारतीय ऑलिम्पिक संघटनेच्या अध्यक्षा पीटी उषा यांना जबाबदार धरले होते, कारण त्यांनी तिला पुरेसा पाठिंबा न दिल्याचा आरोप केला होता.
संदेशखळी प्रकरण वाद चिघळला : 5 जानेवारी 2024 रोजी कथित रेशन वितरण घोटाळ्यात तृणमूल नेते शेख शाहजहान यांची चौकशी करण्यासाठी ईडीचे अधिकारी संदेशखळी येथील सरबेडिया येथे पोहोचले होते. त्यावेळी नेता शेख शहाजहान फरार झाला होता. या काळात ईडीच्या अधिकाऱ्यांवर हल्लेही करण्यात आले होते. यानंतर लोकांनी आवाज उठवला अन् उघडपणे पुढे आले. गावातील लोक शेख शहाजहान आणि त्याच्या साथीदारांच्या अटकेची मागणी करीत होते, मागण्यांसाठी सातत्याने आंदोलने करीत होते. या निदर्शनांमध्ये महिलाही सहभागी झाल्या होत्या. 8 फेब्रुवारीला आंदोलकांनी शेख शहाजहान यांच्या एका माणसाच्या मालकीच्या तीन पोल्ट्री फार्मला आग लावली, ज्यामुळे तणाव आणखी वाढला.
अदानींवर अमेरिकन सरकारचा गंभीर आरोप: जगातील सर्वात श्रीमंत व्यक्तींपैकी एक असलेल्या अदानींच्या कंपनीवर वीज प्रकल्पांसाठी लाच दिल्याचा आरोप आहे. एका मोठ्या सौर ऊर्जा प्रकल्पाशी जोडलेल्या लाचखोरीच्या प्रकरणात महत्त्वाची भूमिका बजावल्याचा आरोप अमेरिकेच्या सरकारी वकिलांनी केला होता. गौतम अदानी, सागर अदानी आणि विनीत जैन यांनी सरकारी अधिकाऱ्यांना 2,029 कोटी रुपयांची लाच दिल्याचा आरोप आहे. हे प्रकरण 2019 ते 2020 मधलं आहे. अमेरिकन तपास यंत्रणांनी या प्रकरणाचा तपास सुरू केला होता.
जया किशोरीची पर्स वादात : आध्यात्मिक वक्त्या आणि गायिका जया किशोरींचा एक फोटो व्हायरल झाला होता, ज्यामध्ये त्या डिओरनं डिझाइन केलेली पर्स घेऊन विमानतळावर जाताना दिसली होती. या पर्सची किंमत 2 लाखांहून अधिक असल्याचं सांगितलं जात होतं. जया किशोरी यांच्या पर्ससोबतचा फोटो सोशल मीडियावर लगेच व्हायरल झाला होता. त्यावरून त्यांच्यावर टीकासुद्धा झाली होती. डिओरच्या वेबसाइटनुसार, ही पर्स कॉटन आणि गाईच्या वासराच्या चामड्यापासून तयार करण्यात आलेली आहे. सोशल मीडियावर यावरून मोठ्या प्रमाणात चर्चा आणि वाद निर्माण झाला होता.
वक्फ बोर्डाचा नेमका वाद काय? : जुने वक्फ कायदे बदलण्यासाठी आज वक्फ दुरुस्ती विधेयक 2024 संसदेत मांडण्यात आलंय. या विधेयकावर विरोधकांनी जोरदार टीका केलीय. विधेयक मांडताच सभागृहात प्रचंड गदारोळ झाला होता. ऑल इंडिया मुस्लिम पर्सनल लॉ बोर्ड आणि एआयएमआयएमचे अध्यक्ष असदुद्दीन ओवेसी, ममता बॅनर्जी यांच्यासह इतर विरोधकांनी सरकारच्या या निर्णयाला तीव्र विरोध दर्शवला होता.विधेयकाद्वारे 1995 आणि 2013 च्या वक्फ कायद्यात सुधारणा करण्यात आल्या आहेत. या विधेयकात 1995 च्या वक्फ कायद्याचे नाव बदलून युनिफाइड वक्फ व्यवस्थापन, सक्षमीकरण, कार्यक्षमता आणि विकास कायदा 1995 (unified Waqf Management , Empowerment, Efficiency and Development Act 1995 ) असं करण्यात आलं आहे. विधेयकाद्वारे जुन्या कायद्यांमध्ये सुमारे 40 बदल करण्यात आलेत.
गणपतीच्या दिवशी मोदी गेले सरन्यायाधीशांच्या घरी : पंतप्रधान नरेंद्र मोदी गणपतीच्या दिवशी रात्री सरन्यायाधीश डी. वाय. चंद्रचूड यांच्या दिल्लीतील निवासस्थानी आयोजित गणेश पूजनात सहभागी झाले होते. पंतप्रधानांनी सरन्यायाधीशांच्या घरी जाऊन एका खासगी कार्यक्रमाला हजेरी लावल्यानेही वाद सुरू झाला होता. भारतीय राज्यघटनेतील कार्यपालिका, कायदेमंडळ आणि न्यायपालिका यांच्या खच्चीकरण अन् स्वातंत्र्याबाबतही अनेक जण मत व्यक्त करीत होते.
...अन् कंगना रणौतला कानशिलात लगावली : 7 जून 2024 रोजी चंदीगड विमानतळावर सुरक्षा तपासणीदरम्यान भाजपा खासदार कंगना राणौतसोबत ही विचित्र घटना घडली होती. CISF अधिकारी कुलविंदर कौरने कंगना राणौतला कानशिलात लगावली होती. त्याचा व्हिडीओही सोशल मीडियावर वेगाने व्हायरल झालाय. आरोपी कॉन्स्टेबल कुलविंदर कौर हिने शेतकऱ्यांच्या निषेधावर कंगनाच्या वक्तव्यावर आक्षेप घेतला होता. कानशिलात मारल्यानंतर कंगना चांगलीच संतापली होती. यानंतर कंगना रणौतने सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर एक निवेदन जारी केले होते.
राहुल गांधींचे अमेरिकेत वादग्रस्त विधान: शीख असल्याने त्यांना भारतात पगडी घालण्याची परवानगी दिली जाईल की नाही, याविषयी लढा सुरू आहे. शीख असल्याने त्याला भारतात कडा घालण्याची परवानगी मिळेल का? हा लढा केवळ त्यांच्यासाठीच नाही तर सर्व धर्मांसाठी आहे. शीख फॉर जस्टिस (SFJ) चे सह संस्थापक गुरपतवंत सिंग पन्नून यांनी गांधींच्या टिप्पणीचे स्वागत केले होते, त्यानंतर केंद्रीय मंत्री हरदीपसिंग पुरी यांनीही राहुल गांधींच्या वक्तव्याचा निषेध करत पन्नूनलाही फटकारलं होतं.
पूजा खेडकर वाद प्रकरण : पुणे जिल्हाधिकारी कार्यालयात प्रशिक्षणार्थी आयएएस पदावर रुजू होणाऱ्या पूजा दिलीप खेडकर (IAS Puja Dilip Khedkar) यांनी UPSCच्या 2022 च्या परीक्षेत देशात 821 ऑल इंडिया रँक मिळवला होता. या रँकवर आयएएस पद मिळणे अवघड असतानाही पूजाने ते प्राप्त करण्यासाठी ओबीसी नॉन क्रीमिलेअर असल्याचे प्रमाणपत्र देऊन दृष्टिदोष आणि मानसिक आजार असल्याचे सांगितले होते. त्यानंतर तिची आयएएस पदावर वर्णी लागली होती. पण वंचित बहुजन पक्षाकडून तिच्या माजी आयएएस अधिकारी राहिलेल्या वडिलांनी लोकसभा निवडणूक दक्षिण अहमदनगरमधून लढवली होती. त्यात निवडणूक आयोगाकडे सादर केलेल्या प्रतिज्ञापत्रात त्यांची संपत्ती तब्बल 40 कोटींची असल्याचे आणि शेतीतून 43 लाख वार्षिक उत्पन्न असल्याचे जाहीर केले होते. त्यामुळे पूजा (IAS Puja Khedkar) यांनी सादर केलेल्या नॉन क्रीमिलेअर प्रमाणपत्रावर प्रश्नचिन्ह निर्माण झालं होतं. पूजाला वर्षाला 8 लाखांपेक्षा कमी उत्पन्न असल्याचं संबंधित प्रमाणपत्र देण्यात आले होते. त्यामुळे पूजा खेडकरच्या वडिलांची 40 कोटींचं उत्पन्न असताना तिला नॉन क्रिमिलेयरअंतर्गत प्रमाणपत्र कसं मिळालं? असा सवाल उपस्थित केला जात होता. त्यानंतर केंद्र सरकारने पूजा खेडकर हिला भारतीय प्रशासकीय सेवेतून (IAS) कार्यमुक्त केले होते.
हेही वाचा
