हैदराबाद : वर्ष 2022 मध्ये, 16 नोव्हेंबर रोजी जागतिक COPD दिवस साजरा केला ( World COPD Day 2022 ) जात ( World COPD Day is Being Observed on November 16th ) आहे. COPD म्हणजे क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीज ( Chronic Obstructive Lung Disease ). जागतिक COPD दिवस जगभरात COPD साठी जागरूकता आणि ज्ञानाची देवाणघेवाण करण्यासाठी ( COPD Patient Groups Throughout The World ) आणि उपचारात्मक धोरणांना प्रोत्साहन देण्यासाठी दरवर्षी साजरा केला जातो. जगभरातील आरोग्यसेवा व्यावसायिक आणि COPD रुग्ण गट यांच्या सहकार्याने ग्लोबल इनिशिएटिव्ह फॉर क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह लंग डिसीज (GOLD) द्वारे चालवलेला हा वार्षिक जागतिक उपक्रम आहे.
फुफ्फुसांच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देण्याकरिता : लोक फक्त फुफ्फुसाचा एक संच घेऊन जन्माला येतात. विकसनशील अवस्थेपासून ते प्रौढत्वापर्यंत, फुफ्फुसांना निरोगी ठेवणे हा भविष्यातील आरोग्य आणि कल्याणाचा अविभाज्य भाग आहे. ही मोहीम जन्मापासून ते प्रौढत्वापर्यंत COPD मध्ये योगदान देणारे घटक आणि आजीवन फुफ्फुसांच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देण्यासाठी आणि असुरक्षित लोकसंख्येचे संरक्षण करण्यासाठी आपण यावर महत्त्वाच्या बाबी जाणू घेऊया पाहा यावरील स्पेशल रिपोर्ट.
COPD ही एक फुफ्फुसाची दुर्बल स्थिती : जी फुफ्फुसातून हवेच्या प्रवाहात अडथळा आणते. त्यामुळे दैनंदिन क्रियाकलाप सहजतेने पार पाडण्याच्या क्षमतेस अडथळा निर्माण होतो. एम्फिसीमा, एक प्रकारचा सीओपीडी जो फुफ्फुसातील हवेच्या पिशव्या (अल्व्होली) चे नुकसान करतो आणि क्रॉनिक ब्राँकायटिस ज्यामुळे फुफ्फुसांच्या हवेच्या पिशव्यांमधून हवा वाहून नेणाऱ्या ब्रोन्कियल ट्यूबच्या अस्तरांना जळजळ होऊ शकते. दोन सर्वात सामान्य परिस्थिती ज्यामुळे COPD होऊ शकते.
दरवर्षी, GOLD एक थीम निवडते : जागतिक COPD दिवसाची सामग्री आणि संसाधने तयार करणे आणि वितरणाचे समन्वय साधते. 2022 च्या जागतिक COPD दिवसाची थीम "जीवनासाठी तुमचे फुफ्फुस" असेल जी आजीवन फुफ्फुसांच्या आरोग्याचे महत्त्व अधोरेखित करते. जागतिक COPD दिनाचे उपक्रम प्रत्येक देशात आरोग्यसेवा व्यावसायिक, शिक्षक आणि जनतेच्या स्वयंसेवकांद्वारे आयोजित केले जातात ज्यांना मदत करायची आहे. स्थानिक पातळीवर आणि जगभरातील प्रभाव. पहिला जागतिक COPD दिवस 2002 मध्ये आयोजित करण्यात आला होता. दरवर्षी 50 हून अधिक देशांतील आयोजकांनी उपक्रम राबवले आहेत, ज्यामुळे हा दिवस जगातील सर्वात महत्त्वाच्या COPD जागरूकता आणि शैक्षणिक कार्यक्रमांपैकी एक बनला आहे.
नवी दिल्ली आणि मुंबई सारख्या शहरांमध्ये हवेच्या खराब गुणवत्तेमुळे COPD चे प्रमाण वाढतेय : धुम्रपान आणि रसायने किंवा प्रदूषणाचा संपर्क COPD ला आमंत्रण देऊ शकतो, तसेच, घरी वापरल्या जाणार्‍या मॉस्किटो रिपेलेंट कॉइल सारख्या सामान्यतः वापरल्या जाणार्‍या गोष्टी COPD ला कारणीभूत ठरू शकतात कारण रात्रीच्या वेळी ते एकाच वेळी 100 सिगारेट पिण्यासारखे आहे. कोविड-19 महामारीच्या काळातही, COPD हे जगभरातील मृत्यूचे प्रमुख कारण आहे. सीओपीडीच्या रूग्णांमध्ये घरघर, छातीत घट्टपणा, श्वास घेण्यास त्रास, जुनाट खोकला, श्वसन संक्रमण, थकवा, नकळत वजन कमी होणे आणि पाय, पाय आणि घोट्याला सूज येणे यासारखी 'दमा सारखी' लक्षणे दिसतात.
तंबाखूचे धूम्रपान या रोगास निमंत्रण : तंबाखूचे धूम्रपान करणे, सतत दुसऱ्या हाताच्या धुराच्या संपर्कात राहणे, रोजच्यारोज व्यावसायिक वातावरणात चुकून विषारी रसायने, धूर आणि धूळ श्वास घेणे, लहानपणी दम्याचे निदान होणे, एक दुर्मिळ अनुवांशिक माला विकसित होणे ही जीर्ण अवरोधक फुफ्फुसाच्या आजाराची प्रमुख कारणे आहेत. अल्फा-1 अँटीट्रिप्सिनची कमतरता जी तरुणांमध्ये COPD ला प्रवृत्त करते, धूळ कण आणि वायू प्रदूषणाचा सतत संपर्क, अपर्याप्त वायुवीजन असलेल्या जागेत राहणे इ. जरी, अलीकडील संशोधनाने ओळखले आहे की जन्मापूर्वी आणि नंतर फुफ्फुसांची वाढ देखील जोखीम वाढवू शकते. सीओपीडी नंतरच्या आयुष्यात.
सीओपीडी हा एक टाळता येण्याजोगा आणि उपचार करण्यायोग्य रोग : सीओपीडी हा एक टाळता येण्याजोगा आणि उपचार करण्यायोग्य रोग आहे ज्यामुळे श्वास लागणे, दीर्घकाळ थुंकीचे उत्पादन आणि खोकला होतो. जगात सध्या COPD ची 300 दशलक्ष प्रकरणे आहेत आणि सध्या जागतिक स्तरावर मृत्यूचे ते तिसरे प्रमुख कारण आहे आणि कमी संसाधनांच्या देशांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर प्रचलित आहे. क्रॉनिक ऑब्स्ट्रक्टिव्ह पल्मोनरी डिसीजवर कोणताही इलाज नसला तरीही, योग्य उपचाराने हा आजार प्रभावीपणे हाताळला जाऊ शकतो. उपचारात्मक उपायांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
तंबाखूचे धूम्रपान थांबवणे, निरोगी पोषक-समृद्ध आहाराचे पालन करणे, दररोज 30 मिनिटे नियमित शारीरिक व्यायाम करा, डायाफ्रामॅटिक श्वासोच्छवासाच्या पद्धतींमध्ये खोल इनहेलेशन आणि उच्छवास यांचा समावेश होतो.
ब्रोन्कोडायलेटर्स : श्वास घेण्यासारखी औषधे जी श्वासनलिकेतील अडथळे दूर करतात. फुफ्फुसे उघडतात आणि सहज श्वास घेणे सुलभ करतात.
स्टिरॉइड्स : प्रिस्क्रिप्शन औषधे जी तोंडी किंवा श्वासाद्वारे घेतली जातात, जी फुफ्फुसाच्या ऊतींमध्ये जळजळ कमी करतात.
COPD चे ओझे कमी करण्यासाठी जगभरात धुम्रपान बंद करण्याचे कार्यक्रम, घरातील आणि बाहेरील वायू प्रदूषणाला सामोरे जाण्यासाठी उपाय तसेच बालपणातील गैरसोय घटकांचे परीक्षण करणे यासह विविध उपक्रम राबवले जात आहेत. जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी कृती विविध प्रकारच्या सेटिंग्जमध्ये विविध व्यक्तींद्वारे कुठेही होऊ शकतात.
नियोक्ते सुरक्षित श्वासोच्छवासाच्या वातावरणासाठी प्रयत्न करू शकतात, नागरिक हवा स्वच्छतेचे चांगले कारभारी बनू शकतात आणि रुग्ण आणि त्यांचे कुटुंब फुफ्फुसीय पुनर्वसन आणि मानसिक आरोग्य सेवांसह अधिक संशोधन आणि काळजीसाठी चांगल्या प्रवेशासाठी वकिली करण्यास मदत करू शकतात. तसेच, हेल्थकेअर प्रदाते आणि धोरणकर्ते दुर्गम भागातील रूग्णांसाठी टेलीहेल्थ आणि इतर प्रकारच्या आरोग्यसेवा प्रवेशासह स्पायरोमेट्री, अत्यावश्यक औषधे आणि इतर उपचारांमध्ये प्रवेश सुधारण्यासाठी एकत्र काम करू शकतात.
