हैदराबाद : आज जागतिक मच्छर दिवस आहे. हा दिवस दरवर्षी 20 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जातो. हा दिवस दरवर्षी 20 ऑगस्ट रोजी डासांमुळे होणाऱ्या आजारांबाबत जनजागृती करण्यासाठी पाळला जातो. सर रोनाल्ड रॉस यांनी 20 ऑगस्ट 1897 रोजी जागतिक मच्छर दिनाची सुरुवात केली.
डास चावल्याने होतात हा आजार : डास चावल्याने मलेरिया आणि डेंग्यूसारखे आजार होतात. मात्र हा दिवस साजरा करण्यामागचा मुख्य उद्देश डासांपासून दूर राहणे आणि त्यांना होणाऱ्या आजारांबाबत लोकांना जागरूक करणे हा आहे. विशेषतः पावसाळ्याच्या दिवसात डासांची उत्पत्ती वाढते. अनेक आजारही होतात. यामध्ये डेंग्यू, मलेरिया, झिका व्हायरस आणि चिकनगुनिया यांचा समावेश आहे. विशेषत: डेंग्यू आणि मलेरियाविरूद्ध अधिक प्रतिकार आवश्यक आहे.
जागतिक डास दिनाचा इतिहास आणि महत्त्व : 1930 पासून लंडन स्कूल ऑफ हायजीन अँड ट्रॉपिकल मेडिसिनच्या ब्रिटिश डॉक्टरांच्या योगदानाच्या स्मरणार्थ हा कार्यक्रम दरवर्षी आयोजित केला जातो. डास हे रोगवाहक आहेत. एका अहवालानुसार 2010 मध्ये आफ्रिकेत मच्छर चावल्यामुळे सर्वाधिक मृत्यू झाले होते. हे टाळण्यासाठी स्वच्छतेकडे विशेष लक्ष दिले पाहिजे. विशेषतः पावसाळ्यात अंग झाकणारे कपडे घालणे आवश्यक आहे.
शरीरशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक : तज्ज्ञांच्या मते 1897 मध्ये मच्छर दिवस साजरा करण्यास सुरुवात झाली. ब्रिटीश डॉक्टर रोनाल्ड रॉस यांनी हा दिवस पहिल्यांदा साजरा केला. डास प्लास्मोडियम परजीवी रक्ताद्वारे शरीरात पसरतात. हे यकृतापर्यंत पोहोचल्यानंतर लाल रक्तपेशींना वेगाने संक्रमित करते. यावरील संशोधनासाठी रॉस यांना 1902 मध्ये शरीरशास्त्रातील नोबेल पारितोषिक देण्यात आले. जगभरात मलेरिया ही एक मोठी समस्या आहे. आफ्रिकेतील देशांना या आजाराने जास्त प्रभावित केले आहे.
डास रोग कसे पसरवतात : तज्ज्ञांच्या मते, डासांना चावण्याची एक वेळ आणि युक्ती असते. मादी डास अन्न म्हणून रक्त घेतात. त्यामुळे ते मानव आणि प्राण्यांचे रक्त शोषते. दुसरीकडे, अंडी देणारा घुशी फुलांचे परागकण अन्न म्हणून घेतो. मलेरिया हा अॅनोफिलीस डास चावल्यामुळे होतो. मात्र, हा डास चावण्यास ठराविक कालावधी असतो. हा डास सूर्योदय आणि सूर्यास्ताच्या दरम्यान चावतो. एडिस डास सूर्योदयापूर्वी किंवा संध्याकाळी चावतात. याव्यतिरिक्त, क्युलेक्स डास इतरांपेक्षा वेगळे आहेत. हे डास रात्रभर सक्रिय असतात आणि रात्रीच्या वेळी घरामध्ये आणि बाहेर कुठेही चावू शकतात. एका अभ्यासानुसार, 2050 पर्यंत, हवामानातील बदलामुळे जगभरातील सुमारे 50 टक्के लोकसंख्येला डासांमुळे होणाऱ्या रोगांचा त्रास होईल.
डास टाळण्याचे उपाय:
- दूषित पाणी टाळा. ओलसर भागात आणि साचलेले पाणी असलेल्या भागात डासांची पैदास लवकर होते. डासांची उत्पत्ती रोखण्यासाठी अस्वच्छ ठिकाणे टाळावीत.
- तुमच्या सभोवतालचा परिसर कोरडा आणि स्वच्छ ठेवा.
- घरामध्ये फ्लॅट टायर ठेवू नका.
- डासांसह अनेक जीवाणू गडद आणि गलिच्छ वातावरणाकडे आकर्षित होतात. त्यामुळे घर स्वच्छ ठेवले पाहिजे.
- रात्री झोपताना काळजी घ्या. मच्छरदाणी लावा.
हेही वाचा :
- Skipping Health Benefits : पोटाभोवतीची चरबी कमी करायची आहे का?.. रोज 'स्किपिंग' करा
- Eyes Care Tips : तुमचा फोन किंवा लॅपटॉप वापरताना तुमच्या डोळ्यात त्रास होत असेल तर या पद्धतींचा अवलंब करा, तुम्हाला मिळेल आराम
- Mushroom Side Effects : पचनाच्या समस्यांपासून ते लठ्ठपणापर्यंत, जाणून घ्या मशरूम खाण्याचे दुष्परिणाम
