नवी दिल्ली : शिक्षण हे विद्यार्थ्यांना संज्ञानात्मक आणि बौद्धिक क्षमता प्राप्त करण्यात मदत करण्यापलीकडे आहे. शालेय शिक्षणाच्या वातावरणात विद्यार्थ्यांनी घेतलेली नेहमीची शाब्दिक आणि संख्यात्मक कौशल्ये, शारीरिक आणि मोटर क्षमता आणि सामान्य आणि स्थानिक तर्क पुरेसे नाहीत. (social emotional learning, diverse socio economic backgrounds, challenges of real world in future)
पारंपारिक शैक्षणिक शिक्षण : वाढत्या बहु-भाषिक आणि बहुसांस्कृतिक वर्गामध्ये जेथे विद्यार्थी विविध सामाजिक-आर्थिक पार्श्वभूमीतून येतात. पारंपारिक शैक्षणिक शिक्षण हे विद्यार्थ्यांसाठी सामाजिक-भावनिक शिक्षणासह पूरक असले पाहिजे. अन्यथा, त्यांचे शिक्षण अपूर्ण राहते आणि भविष्यात वास्तविक जगाची आव्हाने स्वीकारण्यासाठी ते तयार नसतील.
सामाजिक-भावनिक शिक्षण म्हणजे काय? : आजचे सतत आणि वेगाने बदलणारे शिक्षण, करिअर आणि नवीन-युगातील माहिती तसेच शैक्षणिक तंत्रज्ञानाच्या आगमनाने निर्माण झालेल्या आर्थिक परिदृश्याच्या प्रकाशात विशेषतः संबंधित बनते. सामाजिक-भावनिक शिक्षण म्हणजे काय? भावनिक बुद्धिमत्तेच्या कल्पनेवर आधारित, त्याऐवजी कालबाह्य बुद्धिमत्तेच्या भागावर प्रगती, सामाजिक-भावनिक शिक्षण हे सामाजिक कौशल्ये, विश्वास, मूल्ये, वृत्ती आणि वर्तनाची विस्तृत श्रेणी प्राप्त करण्याची कल्पना करते. जे विद्यार्थी वास्तविक जगात यशस्वीरित्या लागू करू शकतात, जेथे ते देखील अपरिहार्यपणे इतर व्यक्तींशी संलग्न असणे आवश्यक आहे.
पाच मुख्य क्षमतांमध्ये प्रशिक्षण : सामान्यतः, सामाजिक-भावनिक शिक्षण विद्यार्थ्याला पाच मुख्य क्षमतांमध्ये प्रशिक्षण देते: आत्म-जागरूकता, स्वयं-व्यवस्थापन, जबाबदार निर्णय घेणे, सामाजिक जागरूकता आणि नातेसंबंध कौशल्ये. सामाजिक-भावनिक शिक्षण हा शालेय अभ्यासक्रमाचा भाग का बनला पाहिजे? एक पूर्ण, स्वावलंबी आणि सामाजिक-संवेदनशील व्यक्ती बनवते. सामाजिक-भावनिक शिक्षण बौद्धिक आणि शैक्षणिकदृष्ट्या सक्षम विद्यार्थ्याचे सामाजिकदृष्ट्या जबाबदार तसेच स्वयंपूर्ण व्यक्तीमध्ये रूपांतर करते. सामाजिक आणि आंतरवैयक्तिक कौशल्ये त्याला केवळ दैनंदिन वैयक्तिक आणि व्यावसायिक आव्हाने चांगल्या प्रकारे नेव्हिगेट करण्यास मदत करत नाहीत तर इतरांबद्दल सहानुभूती आणि करुणा देखील वाढवतात.
संभाषण कौशल्ये : महत्त्वाचे म्हणजे, शाब्दिक आणि गैर-मौखिक अशा दोन्ही प्रकारच्या व्यायामाचा एक भाग म्हणून संभाषण कौशल्ये प्रदान केल्याने विद्यार्थ्याला स्वतःला स्पष्टपणे व्यक्त होण्यास मदत होते. त्याद्वारे इतरांशी अधिक चांगले जोडले जाते. अखेरीस, विद्यार्थ्याला दैनंदिन व्यवहारात आत्मनिर्भरतेची भावना विकसित होते आणि तो एक पूर्ण, आत्म-निश्चित आणि सामाजिक-जबाबदार व्यक्ती बनण्यास तयार होतो.
