ETV Bharat / sukhibhava

Cut back on alcohol : मद्यपान सोडण्यासाठी 'या' उपयुक्त टिप्स

कोरोनामुळे अनेकांनी त्यांच्या पिण्याच्या सवयी बदलल्या आहेत. आरोग्याच्या आणि लहान वयात जडलेले आजार पाहता अनेक लोकांनी मद्यपान सोडले आहे. अल्कोहोल कमी करण्यासाठी किंवा सोडण्यासाठी बरेच पर्याय आहेत सर्वात प्रभावी काय असेल हे जाणून घेणे कठीण आहे. बहुतेक लोक यशस्वीरित्या त्यांचे अल्कोहोल सेवन स्वतःहून सोडतात किंवा कमी करतात.

cut back on alcohol
cut back on alcohol
author img

By

Published : Mar 30, 2022, 1:11 PM IST

कोरोनामुळे अनेकांनी त्यांच्या पिण्याच्या सवयी बदलल्या आहेत. आरोग्याच्या आणि लहान वयात जडलेले आजार पाहता अनेक लोकांनी मद्यपान सोडले आहे. अल्कोहोल कमी करण्यासाठी किंवा सोडण्यासाठी बरेच पर्याय आहेत सर्वात प्रभावी काय असेल हे जाणून घेणे कठीण आहे. बहुतेक लोक यशस्वीरित्या त्यांचे अल्कोहोल सेवन स्वतःहून सोडतात किंवा कमी करतात. जे लोक जास्त प्रमाणात मद्यपान करतात त्यांना मद्यपान सोडणे कठीण असते.

  • तुम्ही अल्कोहोल पिल्याशिवाय एक दिवस राहू शकत नाही. तर तो कमी करणे कठीण आहे.
  • तुमच्या बर्‍याच सामाजिक क्रियांमध्ये मद्यपानाचा समावेश होतो.
  • तुम्ही स्वतःला दारूबद्दल जास्त विचार करत असल्यास तुम्हाला खूप इच्छा आहे असे आढळून येते.
  • तुमचे पिण्याचे प्रमाण नियंत्रित करायला पाहिजे.
  • यासाठी जास्त मद्यपान करणे टाळले पाहिजे.
  • मद्यपानाशिवाय अस्वस्थ वाटणे किंवा तुमचे हात थोडेसे थरथरणे यासारखी लक्षणे आढळतात.

मध्यपान करत असल्यास त्यावर अवलंबून राहता. दारुशिवाय तुम्ही थोडे अवलंबून असल्यास ते स्वत:हून कमी करा. परंतु जर तुम्ही माफक प्रमाणात अवलंबून असाल तर अनेक प्रकारे तुम्हाला काळजी घ्यावी लागेल. जर तुम्ही गंभीरपणे अवलंबून असाल, तर तुम्ही तुमच्या मद्यपानात कोणताही बदल करण्यापूर्वी तुम्ही वैद्यकीय सल्ला घ्यावा. यासाठी तुम्ही अल्कोहोलपासून कायमचा किंवा तात्पुरता ब्रेक घेणे गरजेचे आहे. यासाठी तुम्हाला सहा महिने ते एक वर्ष किंवा त्याहून अधिक कालावधी लागू शकतो. काही लोकांना वाटते की, अजिबात न पिणे चांगले आहे. तुम्ही एकदम कमी केल्यास पुन्हा मद्यपानाकडे जाण्याचा धोका आहे.

पिण्याचे प्रमाण कमी करा

तुम्ही अवलंबून नसल्यास, तुम्ही एकतर पिण्याचे प्रमाण किंवा वारंवारता कमी करू शकता किंवा पूर्णपणे सोडू शकता. त्यामुळे मद्यपानाच्या दिवसांमध्ये प्रमाण कमी करण्याऐवजी किंवा ठराविक कालावधीसाठी थोडथोड पिऊन सोजा. तुम्ही हॉस्पिटलमध्ये, घरच्या घरी जनरल फिजिशियन किंवा नर्सच्या मदतीने किंवा टेलीहेल्थद्वारे मद्यपान सोडण्यावर उपचार घेऊ शकता.

झिरो अल्कोहोल ड्रिंक्स

झिरो-अल्कोहोल ड्रिंक्स हे अल्कोहोलयुक्त पेये आहेत. यात अल्कोहोल प्रमाणेच चव असते. हे प्यायल्यास तुम्हाला दारु प्यायल्याचा आनंद मिळतो. यासाठी स्पिरिट्स, बिअर आणि वाईनसाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. तुम्ही आरोग्य किंवा इतर कारणांमुळे तुमचे अल्कोहोलचे सेवन कमी करण्याचा प्रयत्न करत असल्यास हा चांगला पर्याय आहे. तुमच्या नेहमीच्या काही किंवा सर्व अल्कोहोलयुक्त पेयांना शून्य-अल्कोहोल ड्रिंक्सने बदलू शकता.

हेही वाचा - World Tuberculosis Day 2022: जाणून घ्या क्षयरोगाची लक्षणे आणि उपचारपध्दती

उपचारपध्दती

मद्य सोडणाऱ्या किंवा सोडणाऱ्या लोकांना मदत करण्यासाठी संगणकीकृत, वेब-आधारित आणि मोबाइल अॅप्स विकसित केली आहे. त्यांनी सुरुवातीच्या चाचण्यांमध्ये चांगले परिणाम दाखवले आहेत. या अॅप्सचा फायदा मिळतो. हॅलो संडे मॉर्निंग डेब्रेक प्रोग्राम हा एक मोठा ऑनलाइन अल्कोहोल सपोर्ट समुदाय आहे. यात मोबाइल आणि डेस्कटॉप अॅपद्वारे प्रवेश केला जातो. मद्यपान कमी करण्यासाठी, तसेच मानसिक कल्याण आणि जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी प्रभावी आहे. SMART Recovery आणि Alcoholics Anonymous सारखे काही पूर्वी समोरासमोर सहाय्यक गट ऑनलाइन आहेत.

फिजीशियनचा घ्या सल्ला

जनरल फिजिशियनच्या पाच मिनिटांच्या सल्ल्याने अल्कोहोलचे सेवन 30 टक्क्यांनी कमी होऊ शकते, विशेषत: सौम्य ते मध्यम अवलंबित्व श्रेणीतील लोकांसाठी. त्यामुळे तुम्हाला सुरुवात करण्यासाठी थोडी मदत हवी असल्यास तुमच्या डॉक्टरांशी बोलणे योग्य आहे.

मानसोपचारतज्ज्ञांची मदत घ्या

अल्कोहोलच्या समस्येवर मदत करण्यासाठी मुख्य उपचार प्रकार म्हणजे समुपदेशन. आठवड्यातून एकदा एखाद्या योग्य व्यावसायिक तसेच मानसोपचाराची मदत ध्या. मद्यपान सोडण्यासाठी प्रयत्न करणाऱ्यांसाठी समुपदेशन योग्य आहे. आधारित समुपदेशन उपचार म्हणजे वर्तणूक आणि संज्ञानात्मक थेरपी, जसे की संज्ञानात्मक वर्तणूक थेरपी आणि माइंडफुलनेस-आधारित रीलेप्स प्रतिबंध हे पुरावे ऑस्ट्रेलियात आढळून आले आहेत.

Intensive group programs

जे लोक अल्कोहोलवर अवलंबून आहेत त्यांच्यासाठी खालील उपचारपध्दती आहेत.

  • निवासी पुनर्वसन हे अशा लोकांसाठी असते. ज्यांनी मद्यपान सोडण्याच्या उपचारांचा अयशस्वी प्रयत्न केला आहे. अनिवासी उपचारांसाठी अयोग्य असू शकतात. कारण त्यांचे घरगुती जीवन बदल करण्यास समर्थन देत नाही.
  • हे तुलनेने नवीन उपचार प्रकार आहेत आणि त्यांच्या परिणामांवर मर्यादित चांगल्या दर्जाचे संशोधन आहे.

मेडिटेशन

अल्कोहोलवर गंभीरपणे अवलंबून असलेल्या लोकांना अनेक औषधे मदत करू शकतात. ते समुपदेशनाच्या संयोगाने सर्वोत्तम कार्य करतात. डिसल्फिराम हे एक जुने औषध आहे जे अल्कोहोल चयापचय प्रणालीवर कार्य करते. आणि एकाच वेळी अल्कोहोल घेतल्यास मळमळ आणि उलट्या होतात. Acamprosate, Naltrexone या औषधांमुळे मद्यपान कमी करण्यास वाटते.

सेल्फ हेल्प ग्रुप

अल्कोहोलिक्स एनोनिमसच्या 12-स्टेप चळवळीचा 1930मध्ये सुरू झाले. तेव्हा वास्तविक अल्कोहोल उपचारांच्या मार्गाने फारच कमी उपलब्ध होते. AA वर तुलनेने कमी संशोधन आहे. यातील सर्व अभ्यास संशोधनावरच आधारित आहे. यात मद्यपान सोडण्याचा दर जास्त आहे. AA काही लोकांसाठी उपयुक्त ठरू शकते.

हेही वाचा - Anti-nausea drugs : मळमळ विरोधी औषधे स्ट्रोकचा धोका तिप्पट करण्याची शक्यता

कोरोनामुळे अनेकांनी त्यांच्या पिण्याच्या सवयी बदलल्या आहेत. आरोग्याच्या आणि लहान वयात जडलेले आजार पाहता अनेक लोकांनी मद्यपान सोडले आहे. अल्कोहोल कमी करण्यासाठी किंवा सोडण्यासाठी बरेच पर्याय आहेत सर्वात प्रभावी काय असेल हे जाणून घेणे कठीण आहे. बहुतेक लोक यशस्वीरित्या त्यांचे अल्कोहोल सेवन स्वतःहून सोडतात किंवा कमी करतात. जे लोक जास्त प्रमाणात मद्यपान करतात त्यांना मद्यपान सोडणे कठीण असते.

  • तुम्ही अल्कोहोल पिल्याशिवाय एक दिवस राहू शकत नाही. तर तो कमी करणे कठीण आहे.
  • तुमच्या बर्‍याच सामाजिक क्रियांमध्ये मद्यपानाचा समावेश होतो.
  • तुम्ही स्वतःला दारूबद्दल जास्त विचार करत असल्यास तुम्हाला खूप इच्छा आहे असे आढळून येते.
  • तुमचे पिण्याचे प्रमाण नियंत्रित करायला पाहिजे.
  • यासाठी जास्त मद्यपान करणे टाळले पाहिजे.
  • मद्यपानाशिवाय अस्वस्थ वाटणे किंवा तुमचे हात थोडेसे थरथरणे यासारखी लक्षणे आढळतात.

मध्यपान करत असल्यास त्यावर अवलंबून राहता. दारुशिवाय तुम्ही थोडे अवलंबून असल्यास ते स्वत:हून कमी करा. परंतु जर तुम्ही माफक प्रमाणात अवलंबून असाल तर अनेक प्रकारे तुम्हाला काळजी घ्यावी लागेल. जर तुम्ही गंभीरपणे अवलंबून असाल, तर तुम्ही तुमच्या मद्यपानात कोणताही बदल करण्यापूर्वी तुम्ही वैद्यकीय सल्ला घ्यावा. यासाठी तुम्ही अल्कोहोलपासून कायमचा किंवा तात्पुरता ब्रेक घेणे गरजेचे आहे. यासाठी तुम्हाला सहा महिने ते एक वर्ष किंवा त्याहून अधिक कालावधी लागू शकतो. काही लोकांना वाटते की, अजिबात न पिणे चांगले आहे. तुम्ही एकदम कमी केल्यास पुन्हा मद्यपानाकडे जाण्याचा धोका आहे.

पिण्याचे प्रमाण कमी करा

तुम्ही अवलंबून नसल्यास, तुम्ही एकतर पिण्याचे प्रमाण किंवा वारंवारता कमी करू शकता किंवा पूर्णपणे सोडू शकता. त्यामुळे मद्यपानाच्या दिवसांमध्ये प्रमाण कमी करण्याऐवजी किंवा ठराविक कालावधीसाठी थोडथोड पिऊन सोजा. तुम्ही हॉस्पिटलमध्ये, घरच्या घरी जनरल फिजिशियन किंवा नर्सच्या मदतीने किंवा टेलीहेल्थद्वारे मद्यपान सोडण्यावर उपचार घेऊ शकता.

झिरो अल्कोहोल ड्रिंक्स

झिरो-अल्कोहोल ड्रिंक्स हे अल्कोहोलयुक्त पेये आहेत. यात अल्कोहोल प्रमाणेच चव असते. हे प्यायल्यास तुम्हाला दारु प्यायल्याचा आनंद मिळतो. यासाठी स्पिरिट्स, बिअर आणि वाईनसाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. तुम्ही आरोग्य किंवा इतर कारणांमुळे तुमचे अल्कोहोलचे सेवन कमी करण्याचा प्रयत्न करत असल्यास हा चांगला पर्याय आहे. तुमच्या नेहमीच्या काही किंवा सर्व अल्कोहोलयुक्त पेयांना शून्य-अल्कोहोल ड्रिंक्सने बदलू शकता.

हेही वाचा - World Tuberculosis Day 2022: जाणून घ्या क्षयरोगाची लक्षणे आणि उपचारपध्दती

उपचारपध्दती

मद्य सोडणाऱ्या किंवा सोडणाऱ्या लोकांना मदत करण्यासाठी संगणकीकृत, वेब-आधारित आणि मोबाइल अॅप्स विकसित केली आहे. त्यांनी सुरुवातीच्या चाचण्यांमध्ये चांगले परिणाम दाखवले आहेत. या अॅप्सचा फायदा मिळतो. हॅलो संडे मॉर्निंग डेब्रेक प्रोग्राम हा एक मोठा ऑनलाइन अल्कोहोल सपोर्ट समुदाय आहे. यात मोबाइल आणि डेस्कटॉप अॅपद्वारे प्रवेश केला जातो. मद्यपान कमी करण्यासाठी, तसेच मानसिक कल्याण आणि जीवनाची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी प्रभावी आहे. SMART Recovery आणि Alcoholics Anonymous सारखे काही पूर्वी समोरासमोर सहाय्यक गट ऑनलाइन आहेत.

फिजीशियनचा घ्या सल्ला

जनरल फिजिशियनच्या पाच मिनिटांच्या सल्ल्याने अल्कोहोलचे सेवन 30 टक्क्यांनी कमी होऊ शकते, विशेषत: सौम्य ते मध्यम अवलंबित्व श्रेणीतील लोकांसाठी. त्यामुळे तुम्हाला सुरुवात करण्यासाठी थोडी मदत हवी असल्यास तुमच्या डॉक्टरांशी बोलणे योग्य आहे.

मानसोपचारतज्ज्ञांची मदत घ्या

अल्कोहोलच्या समस्येवर मदत करण्यासाठी मुख्य उपचार प्रकार म्हणजे समुपदेशन. आठवड्यातून एकदा एखाद्या योग्य व्यावसायिक तसेच मानसोपचाराची मदत ध्या. मद्यपान सोडण्यासाठी प्रयत्न करणाऱ्यांसाठी समुपदेशन योग्य आहे. आधारित समुपदेशन उपचार म्हणजे वर्तणूक आणि संज्ञानात्मक थेरपी, जसे की संज्ञानात्मक वर्तणूक थेरपी आणि माइंडफुलनेस-आधारित रीलेप्स प्रतिबंध हे पुरावे ऑस्ट्रेलियात आढळून आले आहेत.

Intensive group programs

जे लोक अल्कोहोलवर अवलंबून आहेत त्यांच्यासाठी खालील उपचारपध्दती आहेत.

  • निवासी पुनर्वसन हे अशा लोकांसाठी असते. ज्यांनी मद्यपान सोडण्याच्या उपचारांचा अयशस्वी प्रयत्न केला आहे. अनिवासी उपचारांसाठी अयोग्य असू शकतात. कारण त्यांचे घरगुती जीवन बदल करण्यास समर्थन देत नाही.
  • हे तुलनेने नवीन उपचार प्रकार आहेत आणि त्यांच्या परिणामांवर मर्यादित चांगल्या दर्जाचे संशोधन आहे.

मेडिटेशन

अल्कोहोलवर गंभीरपणे अवलंबून असलेल्या लोकांना अनेक औषधे मदत करू शकतात. ते समुपदेशनाच्या संयोगाने सर्वोत्तम कार्य करतात. डिसल्फिराम हे एक जुने औषध आहे जे अल्कोहोल चयापचय प्रणालीवर कार्य करते. आणि एकाच वेळी अल्कोहोल घेतल्यास मळमळ आणि उलट्या होतात. Acamprosate, Naltrexone या औषधांमुळे मद्यपान कमी करण्यास वाटते.

सेल्फ हेल्प ग्रुप

अल्कोहोलिक्स एनोनिमसच्या 12-स्टेप चळवळीचा 1930मध्ये सुरू झाले. तेव्हा वास्तविक अल्कोहोल उपचारांच्या मार्गाने फारच कमी उपलब्ध होते. AA वर तुलनेने कमी संशोधन आहे. यातील सर्व अभ्यास संशोधनावरच आधारित आहे. यात मद्यपान सोडण्याचा दर जास्त आहे. AA काही लोकांसाठी उपयुक्त ठरू शकते.

हेही वाचा - Anti-nausea drugs : मळमळ विरोधी औषधे स्ट्रोकचा धोका तिप्पट करण्याची शक्यता

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.