नवी दिल्ली: नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासादरम्यान, संशोधकांनी दाखवून दिले की साखर-पिठाच्या द्रावणात केळीच्या सालीचे पीठ ( Banana peel flour ) टाकल्याने उपचार अधिक आरोग्यदायी होते. चव चाचण्यांमध्ये, केळीच्या सालीच्या पिठाने समृद्ध केलेल्या कुकीज फक्त गव्हाच्या पिठाने भाजलेल्या कुकीजपेक्षा अधिक समाधानकारक होत्या.
अभ्यासाचे निष्कर्ष एसीएस फूड सायन्स अँड टेक्नॉलॉजीमध्ये ( ACS Food Science and Technology ) नोंदवले गेले. केळीची साल नेहमी कचरा किंवा कंपोस्टसाठी ठरत नाही. ते लोकांच्या ताटात डुकराचे मांस 'पुल्ड पील' सँडविचमध्ये बदलत आहेत आणि 'बेकन' मध्ये तळलेले आहेत. वनस्पती-आधारित आहार आणि अन्न कचरा कमी करण्यात स्वारस्य वाढत आहे आणि लोक त्यांच्या भाज्या आणि फळांचा प्रत्येक भाग वापरण्यासाठी सर्जनशील मार्ग शोधतात.
केळीची साल ही एक कचरा आहे जी आचारी आणि घरगुती स्वयंपाकी वापरत आहेत, परंतु ही साल अत्यंत तंतुमय असतात, ज्यामुळे ती कच्ची खाण्यास अप्रामाणिक असतात. अलीकडे, शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले की ते फायबर, मॅग्नेशियम, पोटॅशियम आणि अँटिऑक्सिडंट संयुगे समृद्ध असलेल्या पीठात साली दळून घेऊ शकतात. आणि जेव्हा ब्रेड आणि केकमध्ये कमी प्रमाणात गव्हाचे पीठ नवीन पिठांसह बदलले गेले, तेव्हा भाजलेले पदार्थ अधिक पौष्टिक आणि स्वीकार्य चव ( Banana peels make sugar cookies healthful ) होते.
तथापि, कुकीजसह समान प्रयोग मोठ्या प्रमाणावर वापरले गेले नाहीत. म्हणून, फैझान अहमद आणि त्यांचे सहकारी साखर कुकीजमधील काही गव्हाचे पीठ केळीच्या सालीच्या पीठाने बदलू इच्छित होते, पौष्टिक गुणवत्ता, शेल्फ स्थिरता आणि कुकीजची ग्राहक स्वीकृती यांचे मूल्यांकन करून. केळीच्या सालीचे पीठ बनवण्यासाठी, संशोधकांनी पिकलेली, नुकसान न झालेली केळी सोलून, नंतर उकडलेली, वाळवली आणि बारीक पावडर बनवली. त्याने लोणी, स्किम्ड मिल्क पावडर, चूर्ण साखर, वनस्पती तेल आणि गव्हाचे पीठ वेगवेगळ्या प्रमाणात पावडर मिसळून, साखरेच्या कुकीजच्या पाच बॅच बनवल्या आणि त्या बेक केल्या.
बॅचमध्ये केळीच्या सालीच्या पिठाचे प्रमाण 0 ते 15 टक्क्यांनी वाढवल्याने तपकिरी आणि कडक उत्पादने तयार होतात, जे फळाच्या सालींमधून फायबरचे प्रमाण ( Fiber content of fruit peels ) वाढल्यामुळे असू शकते. याव्यतिरिक्त, केळीच्या सालीचे पीठ असलेल्या कुकीज आरोग्यदायी होत्या, कमी चरबी आणि प्रथिने, जास्त प्रमाणात फिनॉल आणि पारंपारिक गोष्टींपेक्षा चांगले अँटिऑक्सिडंट क्रियाकलाप होते.
एका प्रशिक्षित पॅनेलने निर्धारित केले की केळीच्या सालीचे पीठ (7.5 टक्के) सर्वात लहान प्रतिस्थापन असलेल्या कुकीजमध्ये इतर बॅचच्या तुलनेत सर्वोत्तम पोत आणि सर्वांत जास्त स्वीकार्यता आहे. ही बॅच खोलीच्या तपमानावर तीन महिने चांगली ठेवली जाते, दीर्घ साठवण कालावधीनंतरच गव्हाच्या आवृत्त्यांसारखीच चव असते. केळीच्या सालीच्या पीठाने कुकीज त्यांच्या ग्राहकांच्या स्वीकारावर परिणाम न करता समृद्ध केल्या जाऊ शकतात, संशोधकांचे म्हणणे आहे की हे बेक केलेले पदार्थ अधिक पौष्टिक बनवू शकतात.
