ETV Bharat / sukhibhava

Researchers Explore Effect : सामाजिक परस्पर संवादावर तरुण शोधू लागलेत "मी-टाइम"चा पर्याय; एकांतवासाकडे जाण्याचा कल वाढीला

author img

By

Published : Dec 10, 2022, 8:06 PM IST

जरी अनेक उदयोन्मुख प्रौढांना ( Social Interaction ) दिवसेंदिवस एकट्याने वाढलेल्या दिवसांमध्ये सामाजिक संवाद आनंददायक वाटत ( Unpleasant Social Circumstances ) असला, तरी जे ( Negative Effects ) तणाव किंवा अप्रिय सामाजिक परिस्थितींपासून ( Anxiety ) सुटका म्हणून एकटेपणा शोधतात ते कदाचित तसे करू शकत नाहीत.

Researchers explore effect of "me-time" on social interaction
सामाजिक परस्पर संवादावर तरुण शोधू लागलेत "मी-टाइम"चा पर्याय

वॉशिंग्टन [यूएस] : बफेलो विद्यापीठाच्या संशोधकांच्या नवीन अभ्यासाच्या निकालांनुसार, जरी अनेक उदयोन्मुख प्रौढांना दिवसेंदिवस ( Unpleasant Social Circumstances ) एकट्याने वाढलेल्या ( Emotional Distress ) दिवसांमध्ये सामाजिक परस्परसंवाद ( Social Interaction ) आनंददायक वाटत असला तरी, जे तणाव ( Negative Effects ) किंवा अप्रिय सामाजिक परिस्थितींपासून ( Anxiety ) सुटका म्हणून एकटेपणा शोधतात ते कदाचित तसे वागू शकत नाहीत अथवा करू शकत नाहीत.

इंटरनॅशनल जर्नल ऑफ बिहेवियरल डेव्हलपमेंटमध्ये सॉलिट्यूडवरील विशेष अंकात हे निष्कर्ष प्रकाशित करण्यात आले आहेत. पूर्वीचे संशोधन असे सूचित करते की, एकटे बराच वेळ घालवणे हे एकाकीपणा आणि भावनिक त्रासासारख्या नकारात्मक परिणामांशी संबंधित आहे. इतर अभ्यासांनी एकटा वेळ घालवण्याचा संबंध सकारात्मक परिणामांशी जोडला आहे. जसे की कमी राग, चिंता आणि दुःख. परंतु या अभ्यासाने अनन्यपणे मूल्यमापन केले की एकटे वेळ घालवणे लोकांना त्याच दिवशी इतरांशी संवाद साधण्याबद्दल कसे वाटते याच्याशी कसे संबंधित आहे आणि हा दुवा एखाद्याने प्रथम स्थानावर एकांत शोधण्याच्या कारणांवर अवलंबून आहे का.

UB च्या मानसशास्त्र विभागातील पदवीधर विद्यार्थिनी, होप व्हाईट म्हणाली, "आम्हाला असे आढळून आले की, जे लोक सामाजिक संवादाच्या भीतीने किंवा नापसंतीमुळे एकटेपणा शोधतात, त्यांना इतरांशी संवाद साधताना नेहमीपेक्षा जास्त वेळ मिळतो तेव्हा चिंता वाढते आणि अभ्यासाचे पहिले लेखक. "आम्हाला असे वाटते कारण अशा व्यक्ती त्यांच्या एकांतवासाचा वेळ पुनर्संचयित करण्याच्या मार्गाने वापरत नाहीत. त्याऐवजी, ते कदाचित त्यांचा एकट्याने वेळ घालवतात." कादंबरी संशोधन उदयोन्मुख प्रौढत्वादरम्यान एकटेपणाचे संभाव्य धोके आणि फायद्यांबद्दल नवीन ज्ञान प्रदान करते, जीवनाच्या वाटचालीतील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा, काही प्रमाणात, एखाद्या व्यक्तीने आपला वेळ कसा आणि कोणासोबत घालवायचा हे ठरवण्यासाठी नवीन स्वातंत्र्याद्वारे परिभाषित केले आहे.

या अभ्यासात 18-26 वयोगटातील 411 उदयोन्मुख प्रौढांच्या विविध नमुन्यांचा समावेश होता. सहभागींनी त्यांच्या स्मार्टफोनवर दैनंदिन अहवाल पूर्ण केला की त्यांनी एकटे किती वेळ घालवला आणि नंतर सामाजिक परस्परसंवाद झाल्यावर त्यांना कसे वाटले. या कादंबरीच्या रचनेमुळे संशोधकांना एकट्या घालवलेल्या वेळेतील बदलांचे परीक्षण करण्याची परवानगी दिली जेणेकरून ते सामाजिक परस्परसंवादांवर एकांतात वाढलेल्या वेळेचा प्रभाव ठरवू शकतील.

"आयुष्यभर एकटे वेळ घालवणे सामान्य आहे, आणि तरीही, केव्हा, का आणि कोणासाठी ते फायदे विरुद्ध जोखीम देते हे आम्हाला अद्याप पूर्णपणे समजलेले नाही," यूबी कॉलेज ऑफ आर्ट्स अँड सायन्सेसमधील मानसशास्त्राच्या सहयोगी प्राध्यापक, पीएचडी ज्युली बोकर यांनी सांगितले. पेपरच्या सह-लेखकांपैकी एक आहेत. "तथापि, एकांतात संशोधनाची आवड वाढत आहे आणि या नवीन अभ्यासातून मिळालेल्या अतिरिक्त ज्ञानामुळे महत्त्वपूर्ण संभाव्य हस्तक्षेप परिणाम होऊ शकतात."

व्हाईटच्या म्हणण्यानुसार, केवळ वाढलेला वेळ नेहमीच उपयुक्त नसतो हे जाणून घेण्याच्या फायद्यांचा समावेश असू शकतो. व्हाईट म्हणाले, "लोकांना वैयक्तिकरित्या आणि इतरांशी त्यांच्या परस्परसंवादात मदत करणार्‍या मार्गांनी अतिरिक्त 'मी-टाइम' कसा वापरायचा या दिशानिर्देशाचा फायदा होऊ शकतो." "एकटेपणाच्या विस्तारित कालावधीनंतर, विशेषत: ज्यांना इतरांशी संवाद साधण्याची चिंता आहे अशा लोकांसाठी, सामाजिक परस्परसंवादात नकारात्मक भावनांचे अधिक चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापन कसे करावे याबद्दल सूचना मिळण्याची शक्यता आहे."

पुढे जाणे व्हाईट पुढील संशोधनाच्या संधी पाहते जे काही लोकांना एकांताच्या कालावधीनंतर सकारात्मक किंवा नकारात्मक भावना का अनुभवतात हे शोधते. "त्यांना एकटेपणा अप्रिय वाटतो आणि सामाजिक संवाद विशेषत: एकटे राहिल्यानंतर स्वागतार्ह वाटतात का? एकाकीपणामुळे आम्ही आमच्या नातेसंबंधातील भागीदारांशी कसा संवाद साधतो यावर परिणाम होतो का?" पांढरा विचारतो. "आमचा अभ्यास क्षेत्राला पुढे नेतो, परंतु या अगदी सामान्य दैनंदिन अनुभवाबद्दल अजूनही बरेच काही शिकायचे आहे."

वॉशिंग्टन [यूएस] : बफेलो विद्यापीठाच्या संशोधकांच्या नवीन अभ्यासाच्या निकालांनुसार, जरी अनेक उदयोन्मुख प्रौढांना दिवसेंदिवस ( Unpleasant Social Circumstances ) एकट्याने वाढलेल्या ( Emotional Distress ) दिवसांमध्ये सामाजिक परस्परसंवाद ( Social Interaction ) आनंददायक वाटत असला तरी, जे तणाव ( Negative Effects ) किंवा अप्रिय सामाजिक परिस्थितींपासून ( Anxiety ) सुटका म्हणून एकटेपणा शोधतात ते कदाचित तसे वागू शकत नाहीत अथवा करू शकत नाहीत.

इंटरनॅशनल जर्नल ऑफ बिहेवियरल डेव्हलपमेंटमध्ये सॉलिट्यूडवरील विशेष अंकात हे निष्कर्ष प्रकाशित करण्यात आले आहेत. पूर्वीचे संशोधन असे सूचित करते की, एकटे बराच वेळ घालवणे हे एकाकीपणा आणि भावनिक त्रासासारख्या नकारात्मक परिणामांशी संबंधित आहे. इतर अभ्यासांनी एकटा वेळ घालवण्याचा संबंध सकारात्मक परिणामांशी जोडला आहे. जसे की कमी राग, चिंता आणि दुःख. परंतु या अभ्यासाने अनन्यपणे मूल्यमापन केले की एकटे वेळ घालवणे लोकांना त्याच दिवशी इतरांशी संवाद साधण्याबद्दल कसे वाटते याच्याशी कसे संबंधित आहे आणि हा दुवा एखाद्याने प्रथम स्थानावर एकांत शोधण्याच्या कारणांवर अवलंबून आहे का.

UB च्या मानसशास्त्र विभागातील पदवीधर विद्यार्थिनी, होप व्हाईट म्हणाली, "आम्हाला असे आढळून आले की, जे लोक सामाजिक संवादाच्या भीतीने किंवा नापसंतीमुळे एकटेपणा शोधतात, त्यांना इतरांशी संवाद साधताना नेहमीपेक्षा जास्त वेळ मिळतो तेव्हा चिंता वाढते आणि अभ्यासाचे पहिले लेखक. "आम्हाला असे वाटते कारण अशा व्यक्ती त्यांच्या एकांतवासाचा वेळ पुनर्संचयित करण्याच्या मार्गाने वापरत नाहीत. त्याऐवजी, ते कदाचित त्यांचा एकट्याने वेळ घालवतात." कादंबरी संशोधन उदयोन्मुख प्रौढत्वादरम्यान एकटेपणाचे संभाव्य धोके आणि फायद्यांबद्दल नवीन ज्ञान प्रदान करते, जीवनाच्या वाटचालीतील एक महत्त्वपूर्ण टप्पा, काही प्रमाणात, एखाद्या व्यक्तीने आपला वेळ कसा आणि कोणासोबत घालवायचा हे ठरवण्यासाठी नवीन स्वातंत्र्याद्वारे परिभाषित केले आहे.

या अभ्यासात 18-26 वयोगटातील 411 उदयोन्मुख प्रौढांच्या विविध नमुन्यांचा समावेश होता. सहभागींनी त्यांच्या स्मार्टफोनवर दैनंदिन अहवाल पूर्ण केला की त्यांनी एकटे किती वेळ घालवला आणि नंतर सामाजिक परस्परसंवाद झाल्यावर त्यांना कसे वाटले. या कादंबरीच्या रचनेमुळे संशोधकांना एकट्या घालवलेल्या वेळेतील बदलांचे परीक्षण करण्याची परवानगी दिली जेणेकरून ते सामाजिक परस्परसंवादांवर एकांतात वाढलेल्या वेळेचा प्रभाव ठरवू शकतील.

"आयुष्यभर एकटे वेळ घालवणे सामान्य आहे, आणि तरीही, केव्हा, का आणि कोणासाठी ते फायदे विरुद्ध जोखीम देते हे आम्हाला अद्याप पूर्णपणे समजलेले नाही," यूबी कॉलेज ऑफ आर्ट्स अँड सायन्सेसमधील मानसशास्त्राच्या सहयोगी प्राध्यापक, पीएचडी ज्युली बोकर यांनी सांगितले. पेपरच्या सह-लेखकांपैकी एक आहेत. "तथापि, एकांतात संशोधनाची आवड वाढत आहे आणि या नवीन अभ्यासातून मिळालेल्या अतिरिक्त ज्ञानामुळे महत्त्वपूर्ण संभाव्य हस्तक्षेप परिणाम होऊ शकतात."

व्हाईटच्या म्हणण्यानुसार, केवळ वाढलेला वेळ नेहमीच उपयुक्त नसतो हे जाणून घेण्याच्या फायद्यांचा समावेश असू शकतो. व्हाईट म्हणाले, "लोकांना वैयक्तिकरित्या आणि इतरांशी त्यांच्या परस्परसंवादात मदत करणार्‍या मार्गांनी अतिरिक्त 'मी-टाइम' कसा वापरायचा या दिशानिर्देशाचा फायदा होऊ शकतो." "एकटेपणाच्या विस्तारित कालावधीनंतर, विशेषत: ज्यांना इतरांशी संवाद साधण्याची चिंता आहे अशा लोकांसाठी, सामाजिक परस्परसंवादात नकारात्मक भावनांचे अधिक चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापन कसे करावे याबद्दल सूचना मिळण्याची शक्यता आहे."

पुढे जाणे व्हाईट पुढील संशोधनाच्या संधी पाहते जे काही लोकांना एकांताच्या कालावधीनंतर सकारात्मक किंवा नकारात्मक भावना का अनुभवतात हे शोधते. "त्यांना एकटेपणा अप्रिय वाटतो आणि सामाजिक संवाद विशेषत: एकटे राहिल्यानंतर स्वागतार्ह वाटतात का? एकाकीपणामुळे आम्ही आमच्या नातेसंबंधातील भागीदारांशी कसा संवाद साधतो यावर परिणाम होतो का?" पांढरा विचारतो. "आमचा अभ्यास क्षेत्राला पुढे नेतो, परंतु या अगदी सामान्य दैनंदिन अनुभवाबद्दल अजूनही बरेच काही शिकायचे आहे."

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.