शिकागो : जगभरात सध्या यकृत रोगांचा प्रादुर्भाव ( फॅटी लिव्हर डिसीज ) वाढला आहे. त्यामुळे आरोग्याची काळजी घेणे गरजेचे झाले आहे. शिकागो येथील युनिव्हर्सिटी ऑफ इलिनॉयच्या तज्ज्ञांनी नॉन अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर रोग असलेल्या 80 रुग्णांचा अभ्यास केला. ज्या रुग्णांनी व्यायाम करुन एक दिवस उपवास केला. त्यांना आरोग्य सुधारण्यास फायदा झाल्याचे अभ्यासातून पुढे आले आहे. तीन महिन्यातील केलेल्या या अभ्यासातून कोणत्याही निर्बंधाशिवाय खाणे आणि एक दिवस उपवास केल्याचा लाभ झाल्याचे स्पष्ट झाले. या रुग्णांच्या यकृतातील चरबी, वजन, अॅलानाईज ट्रान्समिनेज एन्झाईम्सची पातळी कमी झाल्याचा अहवाल दिला आहे.
काय आहे नॉन अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीज : नॉन अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीज म्हणजे काही लोकांच्या शरीरात अल्कोहोल कमी प्रमाणात असल्याने त्यांच्या शरीरात चरबी वाढवून जळजळीचा त्रास सुरू होतो. साधारणता कमी प्रमाणात पिणाऱ्या किंवा न पिणाऱ्या नागरिकांमध्ये हा त्रास जाणवतो. 65 टक्के लठ्ठ नागरिकांना हा आजार आहे. हा आजार इन्सुलिन प्रतिरोध आणि दुसऱ्या टाईपच्या मधुमेहाशी संबंधीत आहे. या आजाराकडे दुर्लक्ष केल्यास लिव्हर निकामी होण्याची शक्यता असल्याचेही तज्ज्ञांनी यावेळी स्पष्ट केले. फॅटी लिव्हर डिसीजमुळे रुग्णांना सोरॉयसिस किंवा यकृत निकामी होण्याची शक्यता असल्याने रुग्णांवर वेळीच उपचार करणे गरजेचे आहे. उपचार करण्यासाठी काही चांगल्या औषधांचे पर्याय उपलब्ध असल्याची माहितीही तज्ज्ञ क्रिस्टा वराडी यांनी दिली आहे. या निष्कर्षांना आश्चर्यकारक असल्याचेही वराडी यांनी म्हटले आहे.
रुग्णांमध्ये आढळला हा बदल : अप्लाईड सायन्स कॉलेजच्या प्राध्यापिका क्रिस्टा वराडी यांनी हा प्रयोग करण्यासाठी काही रुग्णांचा ग्रुप तयार करुन त्यांची तपासणी केली. यात ज्या रुग्णांना पाच दिवस नियमीत व्यायाम करुन एक दिवसाचा उपवास केला, त्यांच्यात कमालीची सुधारणा दिसून आल्याचे वराडी यांनी सांगितले. मात्र काही नागरिकांनी फक्च व्यायाम केला, किवा फक्त उपवास केला, त्यांच्यात हा बदल दिसून आला नसल्याचे वराडी यांनी स्पष केले.
अभ्यासासाठी केले चार ग्रुप : वराडी यांनी याबाबतची पडताळणी करण्यासाठी चार ग्रुप केले होते. यात अल्टरनेट डे फास्ट ग्रुप, एरोबीक एक्सरसाईज ग्रुप, कंबाईन ग्रुप आणि कंट्रोल ग्रुपची स्थापना करण्यात आली होती. यात डायट ग्रूपचा आहाराशी संबंधित बाबी ट्रॅक करण्यात आल्या होत्या. तर एक्सरसाईज ग्रूप वराडी यांच्या लॅबमधील उपकरणावर एक तास व्यायाम करत असल्याचे वराडी यांनी स्पष्ट केले. विशेष म्हणजे वराडी यांनी कोविड 2019 च्या काळात याबाबतचे परिक्षण केले आहे. हे परिक्षण करताना कठीण असतानाही मनोरंजक पद्धतीने पार पडल्याचेही वराडी यांनी स्पष्ट केले.
नागरिक अशी करु शकतात आरोग्यात सुधारणा : वराडी यांनी फॅटी लिव्हर नागरिकांवर तब्बल तीन महिने अभ्यास केला. यावेळी या नागरिकांच्या आरोग्यात सुधारमा घडवण्यासाठी उपवास आणि व्यायामावर लक्ष केंद्रीत केले. यावेळी त्यांनी मेटॅबोलीक इंडीकेटरवर विशेष लक्ष दिले. फॅटी लिव्हर डिसीज असलेल्या नागरिकांसाठी उपवास आणि व्यायाम हा आरोग्य सुधारण्यासाठी उत्तम मार्ग असल्याचे यावेळी वराडी यांनी स्पष्ट केले. मात्र तरीही नागरिक औषधोपचाराशिवाय सुधारण्याचा प्रयत्न करत असल्याचेही त्यांनी स्पष्ट केले. मात्र याचा धोका असल्याचेही त्यांनी यावेळी सांगितले.
नागरिकांमध्ये हे झाले बदल : सलग तीन महिने फॅटी लिव्हर डिसीज असलेल्या नागरिकांवर केलेल्या अभ्यासातून अनेक खुलासे झाले आहेत. त्यात नियमीत व्यायाम आणि उपवासामुळे या नागरिकांच्या आरोग्यात चांगली सुधारणा झाल्याचे प्राध्यापक वराडी यांनी स्पष्ट केले. उपवासामुळे या नागरिकांचे वजन कमी होण्यास लाभ झाला, त्यांचे इन्सुलन संतुलित राहण्यासाठी फायदा होतो. त्यासह इंसुलिनची संवेदनशीलता वाढवण्यास मदत करत असल्याचेही प्राध्यापक वराडी यांनी यावेळी स्पष्ट केले.
हेही वाचा - NCD prevention : असंसर्गजन्य रोग एनसीडी प्रतिबंधाकरिता शारीरिक व्यायाम फायदेशीर