हैदराबाद : दरवर्षी ज्येष्ठ मासातील शुक्ल पक्षातील एकादशीला निर्जला एकादशी व्रत केले जाते. हे व्रत सर्व एकादशी व्रतांमध्ये श्रेष्ठ मानले जाते. निर्जला एकादशीच्या नावावरूनच हे व्रत पाण्याचे सेवन न करता पाळले जाते हे कळू शकते, म्हणून त्याचे नाव निर्जला एकादशी आहे. हे व्रत अन्नपाण्याशिवाय पाळले जाते. पौराणिक कथेनुसार, 5 पांडवांपैकी एक असलेल्या भीमसेनने आपल्या हयातीत एकच उपवास केला होता. त्यामुळे याला भीम एकादशी किंवा भीमसेनी एकादशी असेही म्हणतात. काशीचे ज्योतिषाचार्य चक्रपाणी भट्ट यांना निर्जला एकादशीची तारीख, पूजा मुहूर्त, पराण वेळ आणि महत्त्व माहीत आहे. हे व्रत सर्व एकादशी व्रतांमध्ये श्रेष्ठ मानले जाते. निर्जला एकादशी व्रत केल्याने माणसाला सर्व एकादशी व्रताचे पुण्य प्राप्त होते.
निर्जला एकादशी 2023 तिथी मुहूर्त : हिंदू कॅलेंडरनुसार, यावर्षी ज्येष्ठ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील एकादशी तिथी मंगळवार, 30 मे रोजी दुपारी 01:07 वाजता सुरू होईल आणि ही तिथी 31 मे, बुधवारी दुपारी 01:45 वाजता समाप्त होईल. उदयतिथीनिमित्त 31 मे रोजी निर्जला एकादशी व्रत केले जाणार आहे.
निर्जला एकादशी पूजेच्या वेळा 2023 : 31 मे रोजी निर्जला एकादशी व्रताच्या उपासनेचा शुभ मुहूर्त पहाटे 05.24 ते 08.51 पर्यंत आहे. त्यानंतर दुसरी वेळ सकाळी 10:35 ते दुपारी 12:19 पर्यंत आहे.
सर्वार्थ सिद्धी आणि रवि योगातील निर्जला एकादशी : निर्जला एकादशीच्या दिवशी सवर्थ सिद्धी योग आणि रवियोग तयार होत आहेत. 31 मे रोजी सकाळी 05.24 ते 06.00 वाजेपर्यंत सर्वार्थ सिद्धी योग तयार होत आहे. रवि योग देखील सकाळी 05:24 ते 06:00 पर्यंत आहे.
निर्जला एकादशी 2023 पारणाची वेळ : जे 31 मे रोजी निर्जला एकादशीचे व्रत करतात ते दुसऱ्या दिवशी म्हणजे गुरुवार, 1 जून रोजी उपवास सोडतील. 1 जून रोजी निर्जला एकादशी व्रताची वेळ पहाटे 05.24 ते 08.10 पर्यंत आहे. हा कालावधी पार करून व्रत पूर्ण करावे. या दिवशी द्वादशी तिथी दुपारी १.३९ वाजता समाप्त होईल
भीमाने निर्जला एकादशीचे व्रत का ठेवले? : पौराणिक कथेनुसार भीमसेनला खूप भूक लागली होती, त्यामुळे तो कधीही उपवास करत नव्हता. पण मृत्यूनंतर मोक्ष मिळावा, पुण्य मिळावे, अशी त्यांचीही इच्छा होती. असे व्रत असावे, असे त्यांना वाटत होते, ज्याचे पालन केल्याने ते पापमुक्त होतील आणि मोक्षही मिळेल. त्यानंतर त्यांना निर्जला एकादशीचे व्रत करण्यास सांगितले. ऋषींच्या सांगण्यावरून त्यांनी निर्जला एकादशीचे व्रत ठेवले. व्रताचा पुण्य परिणाम आणि विष्णूच्या कृपेमुळे तो पापमुक्त झाला आणि शेवटी मोक्ष प्राप्त झाला.
निर्जला एकादशी व्रताचे महत्त्व : धार्मिक मान्यतेनुसार निर्जला एकादशी व्रत केल्याने माणसाला सर्व एकादशी व्रताचे पुण्य प्राप्त होते. हे अतिशय कठीण व्रत आहे कारण त्यात पाणी देखील घेतले जात नाही. विष्णूची पूजा केल्याने मोक्ष प्राप्त होतो. त्यामुळे भीमसेनांनी निर्जला एकादशीचे व्रत केले होते. सर्व पांडवांनी निर्जला एकादशीचे व्रत देखील पाळले, त्यामुळे याला पांडव एकादशी असेही म्हणतात.
हेही वाचा :
- Apara Ekadashi 2023 : काय आहे अपरा एकादशीचे महत्व, पूजा विधी आणि शुभ मुहुर्त
- Shivratri Pradosh 2023 : देवाधिदेव महादेवाला प्रसन्न करण्याचा आज आहे खास दिवस, शिवरात्री अन् प्रदोष व्रत एकाच दिवशी, जाणून घ्या पूजा विधी
- Shani Jayanti 2023 : शनि जयंतीला बनणार 3 राजयोग, या 3 राशींवर तिपटीने वाढेल शनिदेवाची कृपा...
