वॉशिंग्टन [यूएस] : अनेक मुले वाचायला शिकण्यासाठी संघर्ष ( Many Children Struggle to Learn to Read ) करतात आणि न्यूरोसायंटिस्टांनी ( Neuroscience ) दाखवून ( Brain ) दिले आहे की, कमी सामाजिक आर्थिक स्थिती (एसईएस) पार्श्वभूमीतील विद्यार्थ्यांना उच्च एसईएस पार्श्वभूमीच्या विद्यार्थ्यांपेक्षा अधिक त्रास होण्याची शक्यता असते. एमआयटी न्यूरोसायंटिस्टांनी आता शोधून काढले ( Neuroscientists have Now Discovered That Types of Difficulties ) आहे की, कमी SES विद्यार्थ्यांना वाचनात ज्या अडचणी येतात आणि मेंदूच्या अंतर्निहित स्वाक्षऱ्या असतात. त्या उच्च SES विद्यार्थ्यांच्या वाचनात संघर्ष करणाऱ्यांपेक्षा सरासरी भिन्न असतात.
150 पेक्षा जास्त मुलांचे मेंदू स्कॅन रिपोर्टनुसार : एका नवीन अभ्यासात, ज्यामध्ये 150 पेक्षा जास्त मुलांचे मेंदू स्कॅन समाविष्ट होते. कारण त्यांनी वाचनाशी संबंधित कार्ये केली होती. संशोधकांना असे आढळून आले की, जेव्हा उच्च SES पार्श्वभूमीतील विद्यार्थ्यांना वाचनात अडचण येते, तेव्हा ते सहसा त्यांच्यामध्ये आवाज एकत्र करण्याच्या क्षमतेतील फरकांद्वारे स्पष्ट केले जाऊ शकते. शब्द, ध्वन्यात्मक प्रक्रिया म्हणून ओळखले जाणारे कौशल्य.
ऑर्थोग्राफिक प्रक्रियेशी संबंधित कार्य : तथापि, जेव्हा कमी SES पार्श्वभूमीतील विद्यार्थी संघर्ष करीत होते, तेव्हा ते शब्द किंवा अक्षरे वेगाने नाव देण्याच्या क्षमतेतील फरक, ऑर्थोग्राफिक प्रक्रियेशी संबंधित कार्य, किंवा शब्द आणि अक्षरांचे व्हिज्युअल इंटरप्रिटेशनद्वारे सर्वोत्तम स्पष्ट केले गेले. ध्वन्यात्मक आणि ऑर्थोग्राफिक प्रक्रियेदरम्यान मेंदूच्या सक्रियतेद्वारे या पॅटर्नची पुष्टी केली गेली. हे फरक सूचित करतात की, मुलांच्या वेगवेगळ्या गटांसाठी वेगवेगळ्या प्रकारच्या हस्तक्षेपांची आवश्यकता असू शकते असेही संशोधक म्हणतात. वाचन किंवा इतर प्रकारच्या शैक्षणिक शिक्षणाच्या अभ्यासामध्ये SES स्तरांच्या विस्तृत श्रेणीचा समावेश करण्याचे महत्त्वदेखील या अभ्यासात अधोरेखित केले आहे.
न्यूरोसायन्सच्या घटकांबद्दलची आपल्याला अपुरी माहिती : "न्यूरोसायन्स क्षेत्रामध्ये, आम्ही सहभागींच्या सोईस्कर नमुन्यांवर अवलंबून असतो. त्यामुळे सामान्यत: वाचनाच्या न्यूरोसायन्सच्या घटकांबद्दलची आमची बरीच समज आणि विशेषतः वाचन अक्षमता, उच्च-एसईएस कुटुंबांवर आधारित असते." असेही रेचेल म्हणतात. रोमियो, हार्वर्ड-एमआयटी प्रोग्राम इन हेल्थ सायन्सेस आणि टेक्नॉलॉजीमधील माजी पदवीधर विद्यार्थी आणि अभ्यासाचे प्रमुख लेखक. "जर आपण केवळ या गैर-प्रतिनिधी नमुन्यांकडे पाहिले तर, मेंदू कसा कार्य करतो याबद्दल आपण तुलनेने पक्षपाती दृष्टिकोनातून बाहेर येऊ शकतो."
डेव्हलपमेंटल कॉग्निटिव्ह न्यूरोसायन्स जर्नलमध्ये : रोमियो आता मेरीलँड विद्यापीठात मानव विकास आणि परिमाणात्मक पद्धती विभागामध्ये सहाय्यक प्राध्यापक आहेत. जॉन गॅब्रिएली, हेल्थ सायन्सेस आणि टेक्नॉलॉजीचे ग्रोव्हर हर्मन प्रोफेसर आणि MIT मधील मेंदू आणि संज्ञानात्मक विज्ञानाचे प्राध्यापक, या पेपरचे वरिष्ठ लेखक आहेत. जे आज डेव्हलपमेंटल कॉग्निटिव्ह न्यूरोसायन्स जर्नलमध्ये आढळतात.
मुलांचे गुण हे सामाजिक आर्थिक घटकांशी संबंधित : बऱ्याच वर्षांपासून, संशोधकांना हे माहित आहे की, वाचनाच्या प्रमाणित मूल्यांकनांवर मुलांचे गुण हे सामाजिक आर्थिक घटकांशी संबंधित आहेत जसे की, प्रतिविद्यार्थी शाळेचा खर्च किंवा मोफत किंवा कमी किमतीच्या जेवणासाठी पात्र असलेल्या शाळेतील मुलांची संख्या. वाचनासाठी संघर्ष करणाऱ्या मुलांचा अभ्यास, मुख्यतः उच्च-एसईएस वातावरणात केलेल्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की, वाचनाचा त्यांना सर्वात जास्त त्रास होत असलेला पैलू हा ध्वन्यात्मक जागरूकता आहे. शब्द तयार करण्यासाठी ध्वनी कसे एकत्र होतात आणि ध्वनी कसे विभाजित केले जाऊ शकतात याची समज आणि नवीन शब्द बनवण्यासाठी आत किंवा बाहेर बदलले.
ध्वन्यात्मक प्रक्रियेमध्ये अडचण हे डिस्लेक्सिया किंवा इतर वाचन विकारांचे वैशिष्ट्य : रोमियो म्हणतो, "हा वाचनाचा एक महत्त्वाचा घटक आहे. ध्वन्यात्मक प्रक्रियेमध्ये अडचण हे डिस्लेक्सिया किंवा इतर वाचन विकारांचे वैशिष्ट्य आहे." नवीन अभ्यासात, MIT टीमला SES चा ध्वनीशास्त्रीय प्रक्रियेवर कसा परिणाम होऊ शकतो तसेच वाचन, ऑर्थोग्राफिक प्रक्रियेचा आणखी एक महत्त्वाचा पैलू शोधायचा होता. हे अक्षरे ओळखण्याची आणि शब्द वाचण्याच्या क्षमतेसह वाचनाच्या दृश्य घटकांशी अधिक संबंधित आहे.
संशोधकांनी बोस्टन भागातील प्रथम आणि द्वितीय श्रेणीतील विद्यार्थ्यांना केले नियुक्त : अभ्यास करण्यासाठी, संशोधकांनी बोस्टन भागातील प्रथम आणि द्वितीय श्रेणीतील विद्यार्थ्यांना नियुक्त केले. SES स्तरांची श्रेणी समाविष्ट करण्याचा प्रयत्न केला. या अभ्यासाच्या हेतूंसाठी, पालकांच्या एकूण वर्षांच्या औपचारिक शिक्षणाद्वारे SES चे मूल्यमापन केले गेले. जे सामान्यतः कुटुंबाच्या SES चे मोजमाप म्हणून वापरले जाते. "आम्ही हे दोन प्रकारच्या प्रक्रियेशी SES कसे संबंधित असू शकते. याबद्दल कोणत्याही गृहीतकासह हे आवश्यक नाही. परंतु SES एक किंवा दुसर्‍यावर प्रभाव टाकत आहे की नाही हे समजून घेण्याचा प्रयत्न करत आहोत किंवा दोन्ही प्रकारांवर समान परिणाम करीत असल्यास," रोमियो म्हणतो.
संशोधकांनी प्रथम प्रत्येक मुलाला ध्वन्यात्मक प्रक्रिया किंवा ऑर्थोग्राफिक प्रक्रिया मोजण्यासाठी डिझाइन केलेल्या प्रमाणित चाचण्यांची मालिका दिली. त्यानंतर, त्यांनी अतिरिक्त ध्वन्यात्मक किंवा ऑर्थोग्राफिक कार्ये पार पाडताना प्रत्येक मुलाचे एफएमआरआय स्कॅन केले. चाचण्यांच्या सुरुवातीच्या मालिकेने संशोधकांना दोन्ही प्रकारच्या प्रक्रियेसाठी प्रत्येक मुलाची क्षमता निर्धारित करण्याची परवानगी दिली आणि मेंदूच्या स्कॅनने त्यांना प्रत्येक प्रकारच्या प्रक्रियेशी जोडलेल्या मेंदूच्या काही भागांमध्ये मेंदूची क्रियाकलाप मोजण्याची परवानगी दिली.
परिणामांवरून असे दिसून आले की, SES स्पेक्ट्रमच्या वरच्या टोकाला, ध्वन्यात्मक प्रक्रिया क्षमतेतील फरक हे चांगले वाचक आणि धडपडणारे वाचक यांच्यातील बहुतेक फरकांसाठी जबाबदार आहेत. हे वाचन अडचणीच्या मागील अभ्यासाच्या निष्कर्षांशी सुसंगत आहे. त्या मुलांमध्ये, संशोधकांना ध्वनीशास्त्रीय प्रक्रियेसाठी जबाबदार असलेल्या मेंदूच्या भागांमधील क्रियाकलापांमध्येही मोठे फरक आढळले.
तथापि, जेव्हा संशोधकांनी SES स्पेक्ट्रमच्या खालच्या टोकाचे विश्लेषण केले, तेव्हा त्याचे परिणाम वेगळे होते. तेथे, संशोधकांना असे आढळून आले की, ऑर्थोग्राफिक प्रक्रिया क्षमतेत फरक आहे. चांगले वाचक आणि संघर्ष करणारे वाचक यांच्यातील बहुतेक फरकांसाठी या मुलांच्या एमआरआय स्कॅनने ऑर्थोग्राफिक प्रक्रियेत गुंतलेल्या मेंदूच्या काही भागांमध्ये मेंदूच्या क्रियाकलापांमध्ये मोठा फरक दिसून आला.
संशोधक म्हणतात की, कमी SES पार्श्वभूमीमुळे ऑर्थोग्राफिक प्रक्रियेत अडचणी येऊ शकतात, अशी अनेक संभाव्य कारणे आहेत. हे घरातील पुस्तकांचे कमी प्रदर्शन किंवा साक्षरतेला प्रोत्साहन देणारी लायब्ररी आणि इतर संसाधनांपर्यंत मर्यादित प्रवेश असू शकते. या पार्श्वभूमीतील मुलांसाठी ज्यांना वाचनात अडचण येते, त्यांना वेगवेगळ्या प्रकारच्या हस्तक्षेपांचा फायदा होऊ शकतो. ज्यांना सामान्यत: ध्वन्यात्मक प्रक्रियेत अडचण येत असलेल्या मुलांसाठी वापरल्या जाणाऱ्या हस्तक्षेपांपेक्षा जास्त फायदा होतो.
2017 च्या अभ्यासात, गॅब्रिएली, रोमियो आणि इतरांना असे आढळले की, उन्हाळी वाचन हस्तक्षेप जे विद्यार्थ्यांना वाचनासाठी आवश्यक संवेदी आणि संज्ञानात्मक प्रक्रिया विकसित करण्यात मदत करण्यावर लक्ष केंद्रित करते ते उच्च-एसईएस पार्श्वभूमीतील मुलांपेक्षा कमी-एसईएस पार्श्वभूमीतील विद्यार्थ्यांसाठी अधिक फायदेशीर होते. ते निष्कर्ष वैयक्तिक विद्यार्थ्यांसाठी अनुकूल हस्तक्षेप आवश्यक असू शकतात या कल्पनेलादेखील समर्थन देतात, असेही त्यांनी सांगितले.
"आम्हाला समजलेली दोन प्रमुख कारणे आहेत. ज्यामुळे मुले या सुरुवातीच्या इयत्तांमध्ये वाचायला शिकतात, तेव्हा त्यांना संघर्ष करावा लागतो. त्यापैकी एक म्हणजे शिकण्यातील फरक, सर्वात ठळकपणे डिस्लेक्सिया आणि दुसरे म्हणजे सामाजिक आर्थिक गैरसोय," गॅब्रिएली म्हणतात. "माझ्या मते, शाळांना या सर्व प्रकारच्या मुलांना ते शक्य तितके सर्वोत्कृष्ट वाचक बनण्यास मदत करावी लागेल. त्यामुळे वाचनातील अडचणीचे स्त्रोत किंवा स्त्रोत ओळखून या फरकांबद्दल संवेदनशील असलेल्या पद्धती आणि धोरणांची माहिती दिली पाहिजे आणि सहाय्यक हस्तक्षेपांना अनुकूल केले पाहिजे."
गॅब्रिएली आणि रोमियो आता भाषा आणि वाचन हस्तक्षेपांचे मूल्यांकन करण्यासाठी हार्वर्ड युनिव्हर्सिटी ग्रॅज्युएट स्कूल ऑफ एज्युकेशनमधील संशोधकांसोबत काम करीत आहेत. जे कमी SES पार्श्वभूमीतील प्रीस्कूल मुलांना वाचायला शिकण्यासाठी चांगले तयार करू शकतात. मेरीलँड विद्यापीठातील तिच्या नवीन प्रयोगशाळेत, रोमियोने भाषा आणि साक्षरता विकासाच्या विविध क्षेत्रांमध्ये कमी SES चे विविध पैलू कसे योगदान देतात याचा आणखी अभ्यास करण्याची योजना आखली आहे.
"मुलाला वाचनाचा त्रास का होत असेल हे महत्त्वाचे नाही, त्यांना आधार देण्यासाठी त्यांना शिक्षण आणि लक्ष देणे आवश्यक आहे. मूलभूत घटकांना छेडण्याचा प्रयत्न करणारे अभ्यास मुलाच्या गरजेनुसार शैक्षणिक हस्तक्षेप तयार करण्यात आम्हाला मदत करू शकतात," ती म्हणते.
