नवी दिल्ली : गेल्या वर्षी 12 मे रोजी लंडनमध्ये प्रथम पुष्टी झाल्यापासून, जगभरात मंकीपॉक्सची अनेक प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत. महत्त्वाचे म्हणजे, महामारीविज्ञान त्याची तुलना स्मॉलपॉक्सशी करत आहे, जो जगात तीन हजार वर्षांपासून अस्तित्वात आहे. हा एक गंभीर संसर्गजन्य रोग आहे. संशोधकांच्या मते, सध्याच्या प्रादुर्भावाची काही वैशिष्ट्ये पूर्वीच्या मंकीपॉक्सच्या प्रादुर्भावापेक्षा वेगळी आहेत. दुसरी जागतिक महामारी उद्भवणे ही चिंतेचे कारण असू शकते. (Monkeypox new variant will be harmful, monkeypox virus, new variant)
मंकीपॉक्सचा प्रादुर्भाव : या वर्षी मे महिन्यापासून मंकीपॉक्सचा प्रादुर्भाव झपाट्याने पसरला. युरोप, अमेरिका, ओशिनिया, आशिया आणि आफ्रिकेतील अनेक देशांमध्ये 20,000 हून अधिक प्रकरणे नोंदवली गेली. बायोसेफ्टी अँड हेल्थमध्ये प्रकाशित झालेल्या पेपरनुसार, नवीन विषाणूबाबत अधिक अभ्यास आवश्यक आहेत. तथापि, जलद उत्क्रांती, नव्याने उदयास आलेली रूपे, जवळच्या संपर्काद्वारे प्रसारित होणे, अनेक देशांमध्ये पुष्टी झालेल्या प्रकरणांचा जलद विस्तार इ.
नवीन नामकरण: नावांवरील जागतिक तज्ञांशी सल्लामसलत केल्यानंतर, जागतिक आरोग्य संघटनेने मंकीपॉक्ससाठी समानार्थी शब्द म्हणून (Mpox), नवीन पसंतीची संज्ञा दिली आहे. दोन्ही नावे एक वर्षासाठी एकत्र वापरली जातील आणि मंकीपॉक्स टप्प्याटप्प्याने बंद होईल. ऑनलाइन प्रकाशित कोलोरॅडो बोल्डर रिसर्च जर्नल सेलमधील नवीन अभ्यासानुसार, विषाणूंच्या अस्पष्ट कुटुंबाने जंगली आफ्रिकन प्राइमेट्सची वसाहत आधीच केली आहे आणि काही माकडांमध्ये प्राणघातक इबोला सारखी लक्षणे निर्माण करतात. असे विषाणू आधीच मकाक माकडांसाठी एक गंभीर धोका मानले जातात. आतापर्यंत मानवी संसर्गाची नोंद झाली नाही. या विषाणूचा लोकांवर काय परिणाम होईल, हे ठरलेले नाही. (Mpox update, Monkeypox mutations)
दुसर्या साथीच्या आजारापासून बचाव : आर्टेरिवायरसच्या अभ्यासात प्राध्यापक आणि ज्येष्ठ लेखिका साराह सॉयर म्हणाल्या, या प्राण्यांच्या विषाणूने मानवी पेशींमध्ये प्रवेश कसा मिळवावा, स्वतःची वाढ कशी करावी हे शोधून काढले आहे. आम्ही अपेक्षा करतो की हा प्राणी विषाणू काही महत्वाची रोगप्रतिकारक यंत्रणा टाळेल. याकडे आपण लक्ष दिले पाहिजे. तथापि, आता प्राणी आणि मानव या दोघांमधील धमनी विषाणूंचा अभ्यास करून, जागतिक आरोग्य समुदाय संभाव्यपणे दुसर्या साथीच्या आजारापासून बचाव करू शकेल, असे ते म्हणाले.