सिडनी (ऑस्ट्रेलिया) : प्लेसबोमुळे वेदना कमी ( Pain Relief ) होण्यास मदत होईल, असा विचार मेंदूला फसवणे शक्य ( Brain Tricks You Into Pain Relief ) आहे का? वेदना हे संवेदनात्मक अनुभवापेक्षा जास्त आहे. रुग्णाला असणाऱ्या वेदना केव्हा अभासी असतात. त्याला समाधान, आजारापासून परावृत्त करण्याचे आभासी प्रयत्न म्हणजे प्लेसबो ( Possible to Trick For Brain into Thinking a Placebo ) होय. वेदनेपासून ( Psychological Changes ) संरक्षण करण्याची आणि शिकवण्याची ही ( Neurological Changes ) एक जन्मजात जगण्याची यंत्रणा ( Placebo will Help Reduce Pain? ) आहे. आपल्याला स्वयंपाकघरात सावध असतो, दुखापतीतून प्रथम पुनर्प्राप्ती जी आपल्याला मदतीसाठी डॉक्टरांकडे परत येते आणि पहिला हृदयविकार जो आपल्याला भविष्यातील नुकसानासाठी धोरणे शिकण्यास मदत करतो. वेदना ही केवळ संवेदनापेक्षा जास्त असते, परंतु त्यात भावनिक आणि संज्ञानात्मक घटक यामध्ये जास्त समाविष्ट असतात.
वेदनांचे हे असंख्य परिमाण केवळ त्याच्या अद्वितीय व्यक्तिपरक अनुभवाला जन्म देतात, असे नाही, तर प्लेसबो प्रभाव निर्माण करताना संशोधक आणि डॉक्टर काय फायदा घेतात. वेदनांच्या संबंधात, प्लेसबो ऍनाल्जेसिया म्हणजे जेव्हा मेंदूला असे वाटते की, एक जड पदार्थ वेदना कमी करण्यासाठी कार्य करेल आणि करतो. वेदनाशामक औषधे न वापरता वेदना कमी करता येतात या कल्पनेवर सुमारे 80 वर्षांपासून मोठ्या प्रमाणावर संशोधन केले जात आहे. कारण ते दुसऱ्या महायुद्धात पहिल्यांदा दिसून आले होते.
तपशिलांवर काहीवेळा विवाद होत असला तरी, अमेरिकन डॉक्टर हेन्री बिचर, जखमी सैनिकांवर उपचार करण्यासाठी मॉर्फिन संपल्याने, त्याऐवजी जड खारट द्रावण दिले, तेव्हा प्लेसबो प्रभावाचा शोध लागला. जखमींना हे सलाईन खरेच मॉर्फिन असल्याचे सांगितल्यानंतर आणि त्याच पद्धतीने ते प्रशासित केल्यावर, त्याला आढळले की काही सैनिकांनी वेदना लक्षणे कमी झाल्याची नोंद केली. ज्यामुळे त्यांचे सुरक्षित वैद्यकीय निर्वासन शक्य झाले.
प्लेसबो प्रभावांचा आता त्यांच्या संभाव्य क्लिनिकल उपयुक्ततेवर विशेष लक्ष केंद्रित करून विविध सेटिंग्जमध्ये विस्तृतपणे अभ्यास केला गेला आहे. प्लेसबो संशोधनातील पहिली प्रगती मानसशास्त्राच्या क्षेत्रातून झाली. जिथे असे दिसून आले की, प्लेसबो ऍनाल्जेसिया प्रामुख्याने शास्त्रीय कंडिशनिंग आणि सुधारणेच्या अपेक्षांच्या संयोजनाद्वारे तयार होते.
पाव्हलोव्हच्या कुत्र्यांनी प्रसिद्ध केलेले शास्त्रीय कंडिशनिंग, जेव्हा क्यू (घंटा) आणि परिणाम (रात्रीचे जेवण) यांच्यात वारंवार जोडलेले संबंध कालांतराने मजबूत होतात. अखेरीस, केवळ क्यूच्या संपर्कात आल्याने प्रतिसाद (लार येणे) ट्रिगर होते. पांढऱ्या कोटातील क्लिच डॉक्टरांचा विचार करा. त्यांच्या गळ्यात स्टेथोस्कोप बांधला होता. या व्यक्तीला माझ्या वेदनांवर उपचार करण्यासाठी प्रशिक्षित केले गेले आहे. अनेकदा आशा आणि त्यांची नियोजित कृती ऐकण्याची इच्छा निर्माण करण्यासाठी ही सजावट पुरेशी आहे.
व्हेनेझुएलाच्या वेदना संशोधक एंजल ऑर्टेगा आणि सहकाऱ्यांनी रुग्ण-डॉक्टर संबंधांच्या प्रतिसादात असंख्य मानसिक, न्यूरोलॉजिकल आणि अंतःस्रावी बदलांची पुनरावृत्ती करून, प्लेसबो वेदनाशमन बळकट करण्यासाठी हे विधी घटक प्रायोगिकरित्या वापरले गेले आहेत. या कर्मकांडाच्या संघटनांमधून होणारी कोणतीही सुधारणा डॉक्टरकडे जाण्याच्या सकारात्मक अपेक्षांसह असू शकते.
तुमचा मेंदू तुम्हाला वेदना कमी करण्यासाठी कशी युक्ती करतो याबाबत जर्मन संशोधक लिवेन शेंक आणि सहकाऱ्यांच्या 2019 च्या अहवालात असे म्हटले आहे की एखाद्या रुग्णाने, एखाद्याला वेदना कमी करणारी क्रीम लावताना पाहिल्यानंतर, जेव्हा क्रीम प्लेसबो असूनही, त्यांना दिले जाते तेव्हा आराम मिळेल. ही घटना अद्वितीयपणे कोणत्याही कंडिशनिंग प्रभावापासून रहित आहे, कारण दुसऱ्या सहभागीने त्यांना अज्ञात उपचारांच्या परिणामकारकतेबद्दल त्यांच्या स्वतःच्या अपेक्षा तयार केल्या आहेत.
मानवी मेंदूच्या इमेजिंग अभ्यासांनी नंतर प्लेसबो प्रतिसाद अधिक चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यासाठी या घटनेचा शोध सुरू केला. प्लेसबो ऍनाल्जेसियामुळे वेदनांच्या आकलनावर प्रत्यक्ष परिणाम होतो. अगणित मेंदू इमेजिंग अभ्यास जे बदललेले न्यूरल क्रियाकलाप दर्शवतात जेव्हा रुग्णांना असे वाटते की, ते उपचार घेत आहेत. प्लेसबोचा स्रोत रीढ़ की हड्डी आणि ब्रेनस्टेम म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या मेंदूला जोडणाऱ्या संरचनेतून असल्याचे दिसते.
1970 आणि 80 च्या दशकाच्या उत्तरार्धात केलेल्या प्राण्यांच्या तपासणीत सस्तन प्राण्यांच्या मेंदूचा भाग येणार्‍या वेदनादायक संवेदना कमी करण्यास सक्षम असल्याचे उघड झाले होते. परंतु, हेच मार्ग किंवा न्यूरोकेमिकल्स प्लेसबो ऍनाल्जेसियाच्या मानवी घटनेत भूमिका बजावतात की नाही हे अद्याप माहित नव्हते.
अमेरिकन संशोधक टोर वॅजर आणि जर्मन फॉक इपर्ट यांच्या नेतृत्वाखालील लँडमार्क तपासांनी हे दाखवून दिले की, प्लेसबो ऍनाल्जेसिया केवळ मेंदूच्या मुख्य वेदना-प्रक्रिया क्षेत्रांमध्ये कमी होण्याशी संबंधित नाही. तर मेंदूच्या वेदना केंद्रांमधील बदल आणि अगदी बदललेल्या सक्रियतेशीदेखील संबंधित आहे. पाठीच्या कण्यातील स्वतःची पातळी.
तेव्हापासून, प्लेसबो ऍनाल्जेसियाच्या बारीकसारीक गोष्टींवर अनेक तपासण्या झाल्या आहेत. लोक किती आशावादी आहेत, विशिष्ट अनुवांशिक प्रोफाइल आणि अगदी हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी प्रणालींशी संबंध जोडले गेले आहेत. तरीही एखाद्या व्यक्तीला प्लेसबोला कशामुळे प्रतिसाद मिळतो या प्रश्नाचे कोणत्याही अभ्यासाने पूर्ण आणि निश्चितपणे निराकरण केले नाही. ते कसे कार्य करतात याची पर्वा न करता, आज बहुतेक दवाखान्यांमध्ये प्लेसबॉस आधीपासूनच आहेत, जे नियमित वैद्यकीय उपचारांच्या परिणामकारकतेस समर्थन देतात. प्लेसबो ऍनाल्जेसिया बाहेर काढण्यासाठी आवश्यक असलेल्या अंतर्निहित फसवणुकीचा अर्थ असा असू शकतो की डॉक्टरांच्या प्रॅक्टिससाठी तो कधीही नैतिक पर्याय नाही.
