हार्ट फेल्युअर ( Heart Failure ) म्हणजे श्वासोच्छवासाचा त्रास, हृदयाचा जलद ठोके आणि थकवा याद्वारे दिसून येते की, कार्यक्षमतेने रक्त पंप करण्यास हृदयाची असमर्थता. हा एक जुनाट आजार आहे, जो योग्य उपचार आणि काळजी घेऊन पुरेशा प्रमाणात नियंत्रित केला जाऊ शकतो. हृदयविकाराच्या रूग्णांना त्यांच्या हृदयरोगतज्ज्ञांशी नियमित संभाषण, निर्धारित उपचार योजनांचे पालन करणे आणि निरोगी जीवनशैलीचा अवलंब करणे याचा खूप फायदा होऊ शकतो.
डॉ. के. सरत चंद्र, वरिष्ठ हृदयरोगतज्ज्ञ, अपोलो स्पेक्ट्रा हॉस्पिटल, हैदराबाद, इंडियन हार्ट जर्नलचे माजी संपादक आणि कार्डिओलॉजिकल सोसायटी ऑफ इंडियाचे माजी अध्यक्ष म्हणाले, “भारतात, हृदयविकाराची समस्या वाढत आहे ( Heart problems rise in India ) आणि त्याचे प्रमाण जास्त आहे. मधुमेह, उच्च रक्तदाब, दीर्घकालीन मूत्रपिंडाचा आजार आणि हृदयविकाराचा झटका. बर्‍याचदा आपण तरुणांना या आजारांनी ग्रासलेले पाहतो. या समस्या टाळण्यासाठी आपण आपली जीवनशैली सुधारणे, नियमित व्यायाम करणे, धुम्रपान करणे बंद करणे आवश्यक आहे. अल्कोहोलचे सेवन मर्यादित करण्यासाठी. रक्तातील साखर, रक्तदाब आणि कोलेस्टेरॉल देखील नियंत्रित करा. हृदयाच्या विफलतेच्या संदर्भात, अनेक नवीन उपचार कार्यात आले आहेत आणि आमच्या रुग्णांना लवकर उपचारांचा फायदा होईल."
सर्व हृदयरोगींसाठी काही टिप्स आहेत:
तुमच्या कार्डिओलॉजिस्टशी बोला!
तुमच्या हृदयरोगतज्ज्ञांशी नियमित संभाषण करणे चांगले. नवीन किंवा बिघडत चाललेल्या लक्षणांची त्वरित तक्रार करा. या वेळेवर तपासण्या तुम्हाला तुमच्या प्रगतीचा मागोवा ठेवण्यास आणि योग्य वेळी योग्य सल्ला मिळविण्यात मदत करतील.
तुमच्या आहारातील मीठाचा वापर तपासा -
मूत्रपिंडात अपुरा रक्तप्रवाह शरीरात पाणी आणि द्रव टिकवून ठेवण्यास कारणीभूत ठरते ज्यामुळे पाय, पोट आणि घोटे सुजतात, लघवी वाढते आणि वजन वाढते. जास्त मिठाच्या सेवनामुळे तुमच्या शरीरात अतिरिक्त द्रव जमा होतो आणि हृदयाची विफलता बिघडते. म्हणून, जेवणात मीठाचे प्रमाण कमी करून, औषधी वनस्पती आणि मसाल्यांनी मीठ बदलून किंवा कॅन केलेला किंवा गोठवलेले पदार्थ खरेदी करताना 'कमी मीठ' किंवा शक्यतो 'मीठ घालू नये' अशा प्रकारे आपल्या मीठाचे प्रमाण नियंत्रित ठेवा.
तुमच्या द्रवपदार्थाच्या सेवनाचा मागोवा घ्या -
भरपूर द्रवपदार्थ प्यायल्याने तुमचे हृदय निकामी होऊ शकते. चहा, ज्यूस आणि सॉफ्ट ड्रिंक्स यांसारखी पेये तसेच सूप, टरबूज किंवा अगदी आइस्क्रीम यांसारखे जास्त पाणी असलेले पदार्थ मर्यादित ठेवण्याचा सल्ला दिला जातो! जलद वजन वाढणे हे तुमच्या शरीरात द्रव जमा होण्याचे लक्षण असू शकते.
निर्धारित उपचारांना चिकटून रहा -
हृदय अपयशाच्या प्रभावी व्यवस्थापनासाठी निर्धारित केल्यानुसार तुमची औषधे घेत राहणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. डोस किंवा अपॉइंटमेंट कधीही चुकवू नये म्हणून स्मरणपत्रे किंवा अलार्म वापरा! तुम्ही एकटे राहात असाल तर तुमच्या कॅबिनेट किंवा रेफ्रिजरेटरवर स्टिकी नोट्स सहज स्मरणपत्र म्हणून पेस्ट करा.
एम्सच्या कार्डिओलॉजी विभागाचे माजी प्राध्यापक आणि सध्या एनआयएमएस विद्यापीठाचे कुलगुरू (अध्यक्ष) प्रो. (डॉ.) संदीप मिश्रा यांच्या मते, "भारतात, विशेषतः तरुण लोकांमध्ये हृदयविकाराच्या वाढत्या ओझ्यामुळे, हे आवश्यक आहे. हे ओळखणे - सार्वजनिक आरोग्यास प्राधान्य देणे. हृदय अपयशाच्या प्रकरणांमध्ये वाढ होण्याचे मुख्य कारण म्हणजे बैठी जीवनशैली, आहारात मीठ, साखर आणि चरबीचा जास्त वापर आणि तणावाची पातळी वाढणे. तरीही हृदय अपयशी होऊ शकते. नियमित उपचारांद्वारे आणि हृदयरोगतज्ज्ञांशी नियमित संभाषण करून आणि सर्वांगीण उपचार योजनांद्वारे अधिक चांगल्या प्रकारे व्यवस्थापित केले जाऊ शकते.
हेही वाचा - World Hypertension Day 2022 : भारतात उच्च रक्तदाबने आठ कोटींहून अधिक पीड़ित
