ETV Bharat / sukhibhava

कर्करोग टाळायचा असेल तर वयाच्या विशीत करा हे पाच उपाय.. - FIVE THINGS TO DO IN 20S TO REDUCE CANCER

कर्करोगाचा आजार झपाट्याने पसरत असून (cancer disease spreading) लाखो लोक त्याला बळी पडत आहेत. संशोधनातून असे समोर आले आहे की, ९० च्या दशकानंतर जन्मलेल्या व ज्यांचे वय ५० वर्षांपेक्षा कमी आहे, त्यांना कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते. कॅन्सर टाळायचा असेल तर काही वाईट सवयी सोडून आरोग्याची काळजी घ्यावी लागेल.

cancer
Cancer
author img

By

Published : Oct 6, 2022, 1:55 PM IST

लँकेस्टर: कर्करोगाच्या आजाराने देशात आणि जगात लोक मरत आहेत. उपचाराचा अभाव आणि कॅन्सरबाबत जागरूकता नसल्यामुळे लोक या आजाराला बळी पडत आहेत. जेव्हा आपले वय 20 ते 30 च्या दरम्यान असते तेव्हा आपल्यापैकी बरेच जण कर्करोगाचा विचार करत नाहीत. परंतु अलीकडील संशोधनात असे दिसून आले आहे की 1990 नंतर जन्मलेल्या लोकांना वयाच्या पन्नाशी आधी इतर कोणत्याही पिढीच्या तुलनेत कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते. (ways to prevent cancer). जेव्हा कर्करोगाचा प्रश्न येतो तेव्हा अशा काही गोष्टी आहेत ज्या आपण बदलू शकत नाही. काही जीन्स आपल्याला वारशाने मिळतात, परंतु सर्व कर्करोगांपैकी निम्म्याहून अधिक कर्करोग टाळता येण्याजोगे असतात. जीवनाच्या सुरुवातीच्या काळात आपण जी जीवनशैली निवडतो तीचा नंतर कर्करोग होण्यावर मोठा प्रभाव पडतो. (risk of getting cancer). जीवनशैलीतील काही महत्त्वाचे बदल येथे नमूद केले आहेत. ज्याचा अवलंब तुम्ही कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी करू शकता.

1) धूम्रपान करू नका: धूम्रपान हे दरवर्षी पसरणाऱ्या फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे प्रमुख कारण आहे.(cancer spreads by smoking). ते तोंड आणि घशाच्या कर्करोगासह इतर 14 प्रकारच्या कर्करोगाशी देखील जोडलेले आहे. संशोधनात असे दिसून आले आहे की 10 पैकी नऊ नियमित धूम्रपान करणारे 25 वर्षे वयाच्या आधी धूम्रपान करण्यास सुरवात करतात. जर तुम्हाला अनेक प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी करायचा असेल तर धूम्रपान करू नका. धुम्रपानापेक्षा वाफ काढणे नक्कीच कमी हानिकारक असल्याने, त्याचे दीर्घकालीन परिणाम अद्याप अभ्यासलेले नाहीत. या कारणास्तव, कॅन्सर रिसर्च यूके अशी शिफारस करतो की तुम्ही धूम्रपान सोडण्यासाठी फक्त ई-सिगारेटचा वापर करावा. कॅन्सरच्या जोखमीवर भांग पिण्याचे परिणाम देखील ज्ञात नाहीत. तथापि, भांगाचा वापर आणि टेस्टिक्युलर कॅन्सरचा वाढता धोका यांच्यातील एक छोटासा संबंध असल्याचे काही पुरावे आहेत. जोपर्यंत अधिक संशोधन होत नाही तोपर्यंत या दोन्ही गोष्टी टाळल्या पाहिजेत.

2) सुरक्षित सेक्स करा: एचपीव्ही (ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस) हा जगातील सर्वात सामान्य लैंगिक संक्रमित संसर्ग आहे. (sexually transmitted infection). या रोगामुळे अनेक प्रकारचे कर्करोगही होऊ शकतात. यामध्ये गर्भाशय, लिंग, तोंड आणि घशाच्या कर्करोगाचा समावेश आहे. एचपीव्हीशी संबंधित कर्करोग तरुणांमध्ये सामान्य आहे. एकट्या यूकेमध्ये गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचे सर्वाधिक निदान ३०-३४ वयोगटातील महिलांमध्ये होते. असेही मानले जाते की एचपीव्हीच्या वाढत्या दरांमुळे तरुण पुरुषांमध्ये तोंडाच्या कर्करोगात अलीकडे वाढ होते आहे.

3) निरोगी वजन राखा: जास्त वजन किंवा लठ्ठपणा यामुळे आतडी, स्तन, गर्भाशय आणि स्वादुपिंड यासह 13 वेगवेगळ्या कर्करोगांचा धोका वाढतो. अतिरिक्त चरबीमुळे शरीरात जळजळ होते, ज्यामुळे ट्यूमरच्या वाढीस प्रोत्साहन मिळते आणि कर्करोगाच्या पेशींचे विभाजन होण्यास मदत होते. चरबीच्या पेशी देखील इस्ट्रोजेन हार्मोन तयार करतात, ज्यामुळे स्तन आणि गर्भाशयात ट्यूमर होऊ शकतात. या कारणामुळे महिलांमध्ये कर्करोगाचा धोका अधिक असतो. (cancer in women) अधिक वजन किंवा लठ्ठपणाशी संबंधित कर्करोग अधिक सामान्य होत आहेत. एवढेच नाही तर केवळ खराब आहारामुळे देखील कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो. उदाहरणार्थ, जास्त प्रमाणात लाल मांस खाल्ल्याने कोलन कर्करोगाचा धोका वाढतो. दुसरीकडे पुरावे असे दर्शवतात की फायबर, समृद्ध, निरोगी, संतुलित आहार आणि विविध प्रकारच्या फळे किंवा भाज्या खाल्ल्याने अनेक प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी होतो. योग्य आहार घेणे आणि संतुलित वजन राखण्याचा प्रयत्न करणे हे दोन्ही वेगवेगळ्या प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्याचे उत्तम मार्ग असू शकतात.

4) कमी दारू प्या: अल्कोहोलच्या सेवनाने यकृत, स्तन आणि अन्ननलिकेसह अनेक कर्करोगांचा धोका वाढतो. तुम्ही जितके जास्त मद्य प्याल तितका तुम्हाला कर्करोगाचा धोका जास्त राहिल. नियंत्रित मद्यपानामुळे जगभरात कर्करोगाच्या रुग्णांमध्ये वर्षाला सुमारे एक लाखांनी वाढ होते आहे. तुम्ही प्यालेले अल्कोहोलचे प्रमाण कमी केल्याने किंवा पूर्णपणे सोडून दिल्याने कर्करोगाचा धोका कमी होण्यास मदत होईल.

5) सनस्क्रीन लावा: त्वचेचा कर्करोग हा 40 वर्षांखालील सर्वात सामान्य कर्करोगांपैकी एक आहे. गेल्या काही दशकांमध्ये याचे प्रमाण अधिक वाढले आहे. त्वचेच्या कर्करोगाचे मुख्य कारण म्हणजे अतिनील किरणे, जे सूर्यापासून किंवा टॅनिंग बेडवरून येतात. अतिनील किरणोत्सर्गाचे परिणाम संचयी असल्याने सूर्यप्रकाशातील त्वचेचा भाग कर्करोग होण्यास सर्वात जास्त संवेदनाक्षम असतो. जेव्हाही तुम्ही कडक उन्हात बाहेर जाल तेव्हा सूर्यापासून संरक्षणाचे उपाय करून तुम्ही त्वचेच्या कर्करोगापासून स्वतःचा बचाव करू शकता.

लँकेस्टर: कर्करोगाच्या आजाराने देशात आणि जगात लोक मरत आहेत. उपचाराचा अभाव आणि कॅन्सरबाबत जागरूकता नसल्यामुळे लोक या आजाराला बळी पडत आहेत. जेव्हा आपले वय 20 ते 30 च्या दरम्यान असते तेव्हा आपल्यापैकी बरेच जण कर्करोगाचा विचार करत नाहीत. परंतु अलीकडील संशोधनात असे दिसून आले आहे की 1990 नंतर जन्मलेल्या लोकांना वयाच्या पन्नाशी आधी इतर कोणत्याही पिढीच्या तुलनेत कर्करोग होण्याची शक्यता जास्त असते. (ways to prevent cancer). जेव्हा कर्करोगाचा प्रश्न येतो तेव्हा अशा काही गोष्टी आहेत ज्या आपण बदलू शकत नाही. काही जीन्स आपल्याला वारशाने मिळतात, परंतु सर्व कर्करोगांपैकी निम्म्याहून अधिक कर्करोग टाळता येण्याजोगे असतात. जीवनाच्या सुरुवातीच्या काळात आपण जी जीवनशैली निवडतो तीचा नंतर कर्करोग होण्यावर मोठा प्रभाव पडतो. (risk of getting cancer). जीवनशैलीतील काही महत्त्वाचे बदल येथे नमूद केले आहेत. ज्याचा अवलंब तुम्ही कर्करोगाचा धोका कमी करण्यासाठी करू शकता.

1) धूम्रपान करू नका: धूम्रपान हे दरवर्षी पसरणाऱ्या फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे प्रमुख कारण आहे.(cancer spreads by smoking). ते तोंड आणि घशाच्या कर्करोगासह इतर 14 प्रकारच्या कर्करोगाशी देखील जोडलेले आहे. संशोधनात असे दिसून आले आहे की 10 पैकी नऊ नियमित धूम्रपान करणारे 25 वर्षे वयाच्या आधी धूम्रपान करण्यास सुरवात करतात. जर तुम्हाला अनेक प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी करायचा असेल तर धूम्रपान करू नका. धुम्रपानापेक्षा वाफ काढणे नक्कीच कमी हानिकारक असल्याने, त्याचे दीर्घकालीन परिणाम अद्याप अभ्यासलेले नाहीत. या कारणास्तव, कॅन्सर रिसर्च यूके अशी शिफारस करतो की तुम्ही धूम्रपान सोडण्यासाठी फक्त ई-सिगारेटचा वापर करावा. कॅन्सरच्या जोखमीवर भांग पिण्याचे परिणाम देखील ज्ञात नाहीत. तथापि, भांगाचा वापर आणि टेस्टिक्युलर कॅन्सरचा वाढता धोका यांच्यातील एक छोटासा संबंध असल्याचे काही पुरावे आहेत. जोपर्यंत अधिक संशोधन होत नाही तोपर्यंत या दोन्ही गोष्टी टाळल्या पाहिजेत.

2) सुरक्षित सेक्स करा: एचपीव्ही (ह्युमन पॅपिलोमाव्हायरस) हा जगातील सर्वात सामान्य लैंगिक संक्रमित संसर्ग आहे. (sexually transmitted infection). या रोगामुळे अनेक प्रकारचे कर्करोगही होऊ शकतात. यामध्ये गर्भाशय, लिंग, तोंड आणि घशाच्या कर्करोगाचा समावेश आहे. एचपीव्हीशी संबंधित कर्करोग तरुणांमध्ये सामान्य आहे. एकट्या यूकेमध्ये गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाचे सर्वाधिक निदान ३०-३४ वयोगटातील महिलांमध्ये होते. असेही मानले जाते की एचपीव्हीच्या वाढत्या दरांमुळे तरुण पुरुषांमध्ये तोंडाच्या कर्करोगात अलीकडे वाढ होते आहे.

3) निरोगी वजन राखा: जास्त वजन किंवा लठ्ठपणा यामुळे आतडी, स्तन, गर्भाशय आणि स्वादुपिंड यासह 13 वेगवेगळ्या कर्करोगांचा धोका वाढतो. अतिरिक्त चरबीमुळे शरीरात जळजळ होते, ज्यामुळे ट्यूमरच्या वाढीस प्रोत्साहन मिळते आणि कर्करोगाच्या पेशींचे विभाजन होण्यास मदत होते. चरबीच्या पेशी देखील इस्ट्रोजेन हार्मोन तयार करतात, ज्यामुळे स्तन आणि गर्भाशयात ट्यूमर होऊ शकतात. या कारणामुळे महिलांमध्ये कर्करोगाचा धोका अधिक असतो. (cancer in women) अधिक वजन किंवा लठ्ठपणाशी संबंधित कर्करोग अधिक सामान्य होत आहेत. एवढेच नाही तर केवळ खराब आहारामुळे देखील कर्करोगाचा धोका वाढू शकतो. उदाहरणार्थ, जास्त प्रमाणात लाल मांस खाल्ल्याने कोलन कर्करोगाचा धोका वाढतो. दुसरीकडे पुरावे असे दर्शवतात की फायबर, समृद्ध, निरोगी, संतुलित आहार आणि विविध प्रकारच्या फळे किंवा भाज्या खाल्ल्याने अनेक प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी होतो. योग्य आहार घेणे आणि संतुलित वजन राखण्याचा प्रयत्न करणे हे दोन्ही वेगवेगळ्या प्रकारच्या कर्करोगाचा धोका कमी करण्याचे उत्तम मार्ग असू शकतात.

4) कमी दारू प्या: अल्कोहोलच्या सेवनाने यकृत, स्तन आणि अन्ननलिकेसह अनेक कर्करोगांचा धोका वाढतो. तुम्ही जितके जास्त मद्य प्याल तितका तुम्हाला कर्करोगाचा धोका जास्त राहिल. नियंत्रित मद्यपानामुळे जगभरात कर्करोगाच्या रुग्णांमध्ये वर्षाला सुमारे एक लाखांनी वाढ होते आहे. तुम्ही प्यालेले अल्कोहोलचे प्रमाण कमी केल्याने किंवा पूर्णपणे सोडून दिल्याने कर्करोगाचा धोका कमी होण्यास मदत होईल.

5) सनस्क्रीन लावा: त्वचेचा कर्करोग हा 40 वर्षांखालील सर्वात सामान्य कर्करोगांपैकी एक आहे. गेल्या काही दशकांमध्ये याचे प्रमाण अधिक वाढले आहे. त्वचेच्या कर्करोगाचे मुख्य कारण म्हणजे अतिनील किरणे, जे सूर्यापासून किंवा टॅनिंग बेडवरून येतात. अतिनील किरणोत्सर्गाचे परिणाम संचयी असल्याने सूर्यप्रकाशातील त्वचेचा भाग कर्करोग होण्यास सर्वात जास्त संवेदनाक्षम असतो. जेव्हाही तुम्ही कडक उन्हात बाहेर जाल तेव्हा सूर्यापासून संरक्षणाचे उपाय करून तुम्ही त्वचेच्या कर्करोगापासून स्वतःचा बचाव करू शकता.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.