हैदराबाद : फुफ्फुसाचा कर्करोग, हा कर्करोगाचा दुसरा सर्वात सामान्य प्रकार ( Lung Cancer is Second Most Common Kind of Cancer ) आहे. जो जगभरातील पुरुष आणि स्त्रियांमध्ये कर्करोगाच्या मृत्यूचे एक प्रमुख ( Lung Cancer is One of Leading Causes of Cancer Death ) कारण म्हणून ओळखले जाते. त्याबद्दल लोकांमध्ये जागरूकता ( Large Number of People Lose Their Lives Globally ) पसरवण्यासाठी नोव्हेंबर महिना हा फुफ्फुसाच्या कर्करोग जागरूकता महिना म्हणून पाळला जातो. फुफ्फुसाच्या कर्करोगामुळे जगभरात मोठ्या संख्येने लोक आपला जीव ( United States Approximately 218,500 People are Affected ) गमावतात. युनायटेड स्टेट्समध्ये, दरवर्षी अंदाजे 218,500 लोक फुफ्फुसाच्या कर्करोगाने प्रभावित होतात. त्यापैकी सुमारे 1,42,000 लोक या आजाराने मरतात. तज्ज्ञ आणि विविध आरोग्य संस्था सहमत आहेत की, विकसनशील देशांमधील लोकांमध्ये हा सर्वात सामान्य कर्करोगांपैकी एक आहे.
नोव्हेंबर महिना कर्करोगाबद्दल जागरूकता महिना : दरवर्षी, नोव्हेंबर हा फुफ्फुसाच्या कर्करोगाबद्दल जागरूकता महिना म्हणून पाळला जातो आणि फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे गांभीर्य आणि त्याची लक्षणे समजून घेणे आणि वेळीच प्रतिबंध करण्यासाठी प्रयत्न करणे आवश्यक आहे. या वर्षी, इतर कार्यक्रमांबरोबरच, लोकांना त्यांचे अनुभव शेअर करण्यासाठी #LungCancerAwarenessMonth चा वापर करण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे. सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर या जागरूकता मोहिमेचा एक भाग व्हा.
जगभरात फुफ्फुसाच्या कर्करोगामुळे मृत्यू होणाऱ्यांची संख्या 20 टक्क्यापर्यंत : इंडिया अगेन्स्ट कॅन्सरच्या अहवालानुसार, भारतात दरवर्षी फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची सुमारे 67,000 नवीन प्रकरणे नोंदवली जातात. ज्यामध्ये 48,000 पेक्षा जास्त पुरुष आणि 19,000 पेक्षा जास्त महिला आहेत. चिंतेची बाब म्हणजे यातील सुमारे ६३,००० बळी मृत्युमुखी पडले आहेत. जगभरात फुफ्फुसाच्या कर्करोगामुळे मृत्यू होणाऱ्या लोकांची संख्या सर्व प्रकारच्या कर्करोगामुळे होणाऱ्या मृत्यूंपैकी १८.२% आहे. त्याच वेळी, राष्ट्रीय कर्करोग नोंदणीच्या आकडेवारीनुसार, 2020 मध्ये, पुरुषांमध्ये भारतात फुफ्फुसाच्या कर्करोगाच्या रुग्णांची अंदाजे संख्या 679,421 होती, तर महिलांमध्ये ती 712,758 होती.
फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची सुरुवातीची अवस्था ओळखणे अवघड : फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची सुरुवातीची अवस्था ओळखणे अवघड असले, तरी त्याची लक्षणे शोधून त्यावर वेळीच उपचार सुरू केले तर त्याचा धोका बऱ्याच अंशी टाळता येऊ शकतो, असे तज्ज्ञांचे मत आहे. सामान्यत: लोकांना असे वाटते की, केवळ धूम्रपान आणि प्रदूषण ही फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची कारणे आहेत. हे खरे आहे की प्रदूषणाव्यतिरिक्त, फुफ्फुसाच्या कर्करोगाचे कारण बहुतेक प्रकरणांमध्ये सिगारेट, बिडी किंवा हुक्का यांचे अतिसेवन किंवा त्यांच्यामुळे निर्माण होणारा धुराचा दीर्घकाळ संपर्क असतो.
फुफ्फुसाच्या कर्करोगाची कारणे : परंतु फुफ्फुसाचा कर्करोग इतर अनेक कारणांमुळेदेखील होऊ शकतो. ज्यापैकी आनुवंशिकतादेखील एक आहे. याशिवाय रेडिएशन थेरपी किंवा विशिष्ट प्रकारच्या जटिल थेरपी किंवा रोगाचे दुष्परिणाम, कार्सिनोजेन पदार्थ, वृद्धत्व, वृद्धत्व आणि लठ्ठपणा इत्यादीदेखील या आजारासाठी जबाबदार घटक असू शकतात. फुफ्फुसाच्या कर्करोगाच्या सुरुवातीच्या काळात खालील लक्षणे दिसू शकतात. सतत खोकला, श्वास घेण्यात अडचण, कर्कश आवाज, छाती आणि पोटदुखी, खोकल्यामध्ये रक्त, वजन कमी होणे, हाडे दुखत आहेत, डोकेदुखी. डॉक्टर म्हणतात की, कोणत्याही रोग किंवा समस्येशी संबंधित सौम्य लक्षणेदेखील दुर्लक्ष करू नये. जर ही लक्षणे दीर्घकाळ किंवा सामान्य उपचारानंतरही दिसून येत असतील तर सखोल निदान आवश्यक आहे.
देशविदेशात फुफ्फुसाच्या कर्करोगाशी संबंधित संस्था : दोन दशकांहून अधिक काळ फुफ्फुसाचा कर्करोग जनजागृती महिना पाळला जात असून, आरोग्य संस्थांसह देशविदेशात फुफ्फुसाच्या कर्करोगाशी संबंधित संस्थाही याच्याशी संबंधित आहेत. ही एक जगभरातील मोहीम आहे, जी या संदर्भात जागरूकता पसरवण्यासोबतच, या आजारावर चर्चा करण्यासाठी आणि निदान करण्यासाठी आणि नवीन सहयोग स्थापित करण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करते.
विशेष म्हणजे या आजाराने त्रस्त लोक मोठ्या संख्येने असल्याने ते वेळेवर उपचार सुरू करू शकत नाहीत. कारण बहुतेक प्रकरणांमध्ये या आजाराची सुरुवातीची लक्षणे खूप सामान्य असतात आणि त्यामुळे न येण्याची शक्यता असते. या रोगाचा संसर्ग सामान्यतः या रोगाची स्पष्ट लक्षणे दिसू लागेपर्यंत, कर्करोग प्रगत अवस्थेत पोहोचलेला असतो.
अठ्ठावन्न पुरुषांपैकी एकाला फुफ्फुसाचा कर्करोग : भारतातील फुफ्फुसाच्या कर्करोगाशी संबंधित काही आकडेवारीनुसार, प्रत्येक अठ्ठावन्न पुरुषांपैकी एकाला फुफ्फुसाचा कर्करोग होण्याचा धोका असतो. परंतु, या प्रकारच्या कर्करोगाने ग्रस्त असलेल्या रुग्णांपैकी सुमारे 45% रुग्णांना या आजाराची माहिती चौथ्या टप्प्यावर मिळते. केवळ 10-15% रुग्ण असे आहेत ज्यांना रोगाच्या सुरुवातीच्या टप्प्यात या रोगाच्या घटनेबद्दल माहिती मिळू शकते.
फुफ्फुसाच्या कर्करोगाविषयी लोकांमध्ये जागृती करणे गरजेचे : तत्सम परिस्थिती टाळण्यासाठी, लोकांना या गुंतागुंतीच्या आजाराच्या किरकोळ लक्षणांबद्दल जागरूक करणे आणि सावध करणे आणि कौटुंबिक इतिहास, कोणताही रोग, उपचार, वातावरण किंवा इतर कारणांमुळे या रोगास संवेदनाक्षम मानले जाऊ शकते असे लोक, मुख्य उद्दिष्टांपैकी एक. हा कार्यक्रम त्यांना त्यांच्या आरोग्याची विशेष काळजी घेण्यासाठी आणि वेळोवेळी तपासणी करून घेण्यास प्रवृत्त करण्यासाठी आहे.
