हैदराबाद: तज्ञांचे मत आहे आणि अनेक संशोधनांमध्ये हे सिद्ध झाले आहे की, जन्मानंतर, कोलोस्ट्रम किंवा आईचे पहिले दूध, नियमित स्तनपान आणि आईचा शारीरिक स्पर्श देखील मुलासाठी खूप महत्वाचा आहे. याशिवाय सुरक्षित प्रसूती, सुरक्षित पद्धतीने नाळ कापणे, बाळाच्या जन्मानंतर लगेचच त्याची वैद्यकीय तपासणी, बाळाची आणि त्याच्या सभोवतालची स्वच्छता (Cleanliness of the baby and its surroundings) आणि इतर अनेक प्रकारची खबरदारी घेणेही अत्यंत महत्त्वाचे आहे. याशिवाय अशा काही गोष्टी आहेत ज्यांची काळजी घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. (Newborn Baby Care)
जन्मजात दोष आहे का?: सामान्य परिस्थितीत जन्मानंतर लगेच बाळाला स्तनपान करणे. जन्माच्या पहिल्या तासानंतर नवजात बालकाची पूर्ण शारीरिक तपासणी आणि यावेळी आवश्यक असलेल्या सर्व लसी जसे की ओपीव्ही जन्म लस, हिपॅटायटीस बी लस आणि बीसीजी इ. जन्माच्या वेळी नवजात बाळाचे वजन, आईच्या पोटात राहण्याचा कालावधी, म्हणजे त्याचे गर्भावस्थेचे वय, त्याच्यात काही जन्मजात दोष आहे का? आणि कुठेतरी त्यात कोणत्याही रोगाची लक्षणे दिसत नाहीत, हे तपासणे आणि त्याची नोंद ठेवणे देखील खूप महत्वाचे आहे.
खबरदारीनुसार काळजी घेणे: साधारणपणे, जन्मानंतर लगेच काही मुलांमध्ये कावीळ किंवा इतर काही आजारांची लक्षणे दिसू शकतात, अशा वेळी डॉक्टरांच्या सूचनांचे पालन करणे आणि मुलाला आवश्यक उपचार देणे आवश्यक आहे. अकाली जन्मलेली, जन्मत:च अपरिपक्व, जन्मतःच वजन कमी असणारी किंवा जन्मापासूनच ज्यांना कोणत्याही विशेष आजाराने ग्रासलेली आहे, अशा मुलांची विशेष काळजी घेतली पाहिजे आणि डॉक्टरांनी सांगितल्यानुसार त्यांची काळजी घ्यावी. दिलेल्या सूचना आणि खबरदारीनुसार काळजी घेणे. (Take care as a precaution)
बाळाच्या श्वासोच्छवासात कोणताही अडथळा नसावा: मुलासाठी कांगारू काळजी तंत्राचा अवलंब केला पाहिजे, ज्यामध्ये मुलाच्या आई आणि वडिलांचा दीर्घकाळापर्यंत शारीरिक स्पर्श सांगितला जातो. मुलाची स्वच्छता आणि त्याच्या सभोवतालच्या स्वच्छतेची काळजी विशिष्ट पद्धतीने आणि डॉक्टरांनी सांगितल्यानुसार घेतली पाहिजे. दूध पिताना किंवा कोणत्याही टप्प्यावर बाळाच्या श्वासोच्छवासात कोणताही अडथळा नसावा हे लक्षात ठेवा. जर बाळ सतत रडत असेल किंवा त्यांच्या हालचालींमध्ये काही असामान्यता दिसली तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा. विशेष म्हणजे ही खबरदारी घेतल्यास अनेक नवजात बालके आपत्कालीन परिस्थिती टाळू शकतात.
