हैदराबाद: सहसा (Mosquitoes in rainy season) डास आणि इतर कीटकांपासून घर सुरक्षित ठेवण्यासाठी डास मारणाऱ्या फवारण्या किंवा इतर कीटकनाशके वापरतात, ज्यामुळे काही वेळा घरात राहणाऱ्या लोकांमध्ये समस्या किंवा अ‍ॅलर्जी होऊ शकते. पण तुम्हाला माहित आहे का की, डास आणि कीटकांना दूर करण्याचा एक मार्ग देखील आहे, ज्यामध्ये कीटकनाशकांमुळे होणारे नुकसान तर टाळता येतेच पण घरही सुंदर दिसते आणि वासही छान! ईटीव्ही भारत सुखीभवला अधिक माहिती देताना, वनस्पतिशास्त्रज्ञ डॉ.पी.सी. पंत यांनीही पर्यावरणाला कीटकांपासून (Mosquito repellent) सुरक्षित ठेवणाऱ्या अशा काही वनस्पतींची माहिती दिली. बहुतेक लोक मच्छर आणि कीटक-विरोधी फवारण्या, कॉइल आणि इतर गोष्टी वापरतात, ज्यात जास्त प्रमाणात धोकादायक रसायने असतात. ही उत्पादने डासांची संख्या किंचित कमी करण्यास सक्षम असतील, परंतु ते मानवांच्या आरोग्यावरदेखील परिणाम करू शकतात.
रूग्णांची नोंद: डब्ल्यूएचओच्या मते, जगभरात दरवर्षी सुमारे 500,000 लोक डेंग्यूमुळे रुग्णालयात (people are hospitalized due to dengue) दाखल होतात. फक्त भारताबद्दल बोलायचे झाले तर, गेल्या काही वर्षांत या संसर्गाने बळी पडणाऱ्यांची संख्या खूप वाढली आहे. नॅशनल वेक्टर बोर्न डिसीज कंट्रोल प्रोग्राम अर्थात NVBDCP ने जाहीर केलेल्या आकडेवारीनुसार, एकट्या भारतात 2019 मध्ये डेंग्यूच्या 67,000 हून अधिक प्रकरणांची नोंद झाली आहे. तुम्हाला माहित आहे का की, रासायनिक कीटकनाशकांचा वापर करण्याऐवजी, विशिष्ट प्रकारची झाडे घरात ठेवून तुम्ही डास प्रतिबंधक वनस्पतींना दूर ठेवण्यात यशस्वी होऊ शकता? उत्तराखंडचे वनस्पतिशास्त्रज्ञ डॉ.पी.सी. पंत सांगतात की, घराच्या दारात किंवा बाल्कनीमध्ये काही खास आणि सामान्य प्रजातींची झाडे लावल्याने डास आणि इतर कीटकांना घरात प्रवेश करण्यापासून रोखता येते. तुम्ही कडूलिंब (use Neem tree), तुळस (use Tulasi), इत्यादी झाडे लावू शकता.
डेंग्यूचा संसर्ग होण्याचा धोका कमी करण्यासाठी योग्य सावधगिरीची पावले उचलणे योग्य आहे. डेंग्यू आणि इतर डास-जनित रोगांचा धोका कमी करण्यात मदत करण्यासाठी येथे प्रतिबंधात्मक उपाय आहेत: साचलेले पाणी असलेल्या वातावरणात या डासांची पुनरुत्पादनाची संधी काढून टाकणे. त्यामुळे डेंग्यूचा धोका कमी होऊ शकतो. डास चावण्यापासून रोखण्यासाठी लांब बाही असलेले कपडे, मोजे असलेली पूर्ण पँट आणि झाकलेले शूज घालू शकतात. विशेषत: डेंग्यूचा प्रादुर्भाव असलेल्या ठिकाणी अशा प्रकारचे संरक्षणात्मक कपडे घालणे चांगले. तुमच्या खिडक्या घट्ट बंद आहेत आणि दाराचे पडदे अभेद्य आहेत याची खात्री करा. असे केल्याने घरात डास येण्याची शक्यता नाहीशी होईल.
धोका कमी होण्यास मदत होऊ शकते: पहाटेपासून अंधारापर्यंतचा काळ असा असतो जेव्हा डास सर्वात सक्रियपणे वेक्टर-जनित रोग प्रसारित करतात. मच्छरदाणीखाली झोपून तुम्हाला डासांच्या चावण्यापासून संरक्षणाचे दोन स्तर मिळू शकतात. मॉस्किटो रिपेलेंट्स वापरल्याने मच्छर चावण्यापासून बचाव होऊ शकतो, विशेषतः दाट लोकसंख्या आणि गर्दी असलेल्या उष्णकटिबंधीय ठिकाणी. उष्णकटिबंधीय ठिकाणांना भेट देताना आणि तुम्ही घरामध्ये असतानाही, तुमच्या शरीरावर डासांपासून बचाव करणारे मलम लावा. या सावधगिरीच्या पावलांमुळे डासांमुळे होणारे आजार होण्याचा धोका कमी होण्यास मदत होऊ शकते.
