ETV Bharat / sukhibhava

Study : कृत्रिम बुद्धिमत्तेमुळे मुलांच्या विकासावर होतो विपरित परिणाम

author img

By

Published : Oct 31, 2022, 6:06 PM IST

केंब्रिज युनिव्हर्सिटीने (Cambridge University School of Clinical Medicine) नुकत्याच केलेल्या एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की, कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) आधारित मशीनीकृत आवाजांशी नियमित संवादाचा मुलांच्या विकासावर विपरित परिणाम होतो.

Artificial intelligence adversely affects childrens development
कृत्रिम बुद्धिमत्तेमुळे मुलांच्या विकासावर होतो विपरित परिणाम

हैद्राबाद: आजकाल भारतीय घरांमध्ये चार-पाच वर्षांची मुले स्वतंत्रपणे स्मार्टफोनमध्ये (smartphone) व्यस्त असताना त्यांचे पालक त्यांच्या घरी किंवा बाहेरील कामे करतात ही एक सामान्य प्रथा झाली आहे. मोबाईलच्या अशा स्वतंत्र सहभागामध्ये गाणी ऐकणे, विविध अॅप्सवर कार्टून आणि इतर सामग्री पाहणे आणि गेम खेळणे अशाप्रकारे विविध क्रियांचा समावेश होतो. लहान मुले अनेक तास विविध अॅप्स आणि त्यांच्या रोमांचक प्रतिमा आणि आवाजांबद्दल बोलण्यात व्यस्त असल्याने, अनेक पालकांनी बेबीसिटरच्या रूपात मोबाईल हँडसेट घेतला आहे. जेव्हा त्यांचे मूले एखाद्या गेम किंवा व्हिडिओमध्ये व्यस्त असतात तेव्हा पालकांना बरे वाटते. हातात मोबाईल देईपर्यंत मुले काही करू देत नाही, अशी त्यांची तक्रार आहे.

टचस्क्रीन तंत्रज्ञान: टचस्क्रीन तंत्रज्ञानाने ज्या वातावरणात लहान मुलांचे संगोपन केले जाते आणि त्यांची काळजी घेतली जाते, त्या वातावरणात लक्षणीय बदल झाला आहे. जेव्हा पालक मुलाला मोबाइलसह एकटे सोडतात तेव्हा त्यांची आवड कमी होते आणि मुल कशात व्यस्त आहे हे जाणून घेण्याची इच्छा देखील कमी होते.

ड्राय आय सिंड्रोमच्या घटनांमध्ये वाढ: लवकरच, मुलाला कोणत्या गोष्टींचा सामना करावा लागतो हे तपासणे आणि त्याचे नियमन करणे अशक्य दिसते. पालकांची चिंता कमी होते. बऱ्याच काळापासून, त्यांच्या मुलाच्या चुकीच्या स्थितीमुळे डोळ्यांना होणारे नुकसान, स्क्रीनचा प्रकाश आणि दृष्टी ही चिंतेची बाब बनत नाही. अनेक अभ्यासांनी आधीच मुलांमध्ये कोरड्या डोळ्याच्या सिंड्रोमच्या घटनांमध्ये तीव्र वाढ नोंदवली आहे. आजकाल दीर्घकाळ कोरडे डोळे होण्याचे सर्वात सामान्य कारण म्हणजे संगणक, टीव्ही, स्मार्टफोन आणि टॅब्लेटवर जास्त वेळ घालवणे.

सकारात्मक भूमिका निभावतात की नाही: जेव्हा आपण विचार करू लागतो की, मुलांसाठी कोणत्या प्रतिमा अयोग्य आहेत हे किती पालकांना माहित आहे. मुलांना व्यंगचित्रे आवडतात हा एक लोकप्रिय समज आहे पण मुलांच्या विकासात ते काही सकारात्मक भूमिका निभावतात की नाही हा चिंतेचा विषय बहुतेक लोकांना वाटत नाही. व्यावसायिक कला प्रकार म्हणून व्यंगचित्रांमध्ये गंभीर समस्या आहेत आणि ते कोणत्या प्रकारच्या कल्पनांसाठी वापरले जातात. कोणत्याही पालकांना हे समजण्यासाठी पाच मिनिटांचा अनुभव पुरेसा आहे. बेबीसिटर म्हणून स्क्रीनवर त्यांचे अवलंबून राहणे यावर अधिक खोलवर विचार करण्यास प्रवृत्त करते.

हैद्राबाद: आजकाल भारतीय घरांमध्ये चार-पाच वर्षांची मुले स्वतंत्रपणे स्मार्टफोनमध्ये (smartphone) व्यस्त असताना त्यांचे पालक त्यांच्या घरी किंवा बाहेरील कामे करतात ही एक सामान्य प्रथा झाली आहे. मोबाईलच्या अशा स्वतंत्र सहभागामध्ये गाणी ऐकणे, विविध अॅप्सवर कार्टून आणि इतर सामग्री पाहणे आणि गेम खेळणे अशाप्रकारे विविध क्रियांचा समावेश होतो. लहान मुले अनेक तास विविध अॅप्स आणि त्यांच्या रोमांचक प्रतिमा आणि आवाजांबद्दल बोलण्यात व्यस्त असल्याने, अनेक पालकांनी बेबीसिटरच्या रूपात मोबाईल हँडसेट घेतला आहे. जेव्हा त्यांचे मूले एखाद्या गेम किंवा व्हिडिओमध्ये व्यस्त असतात तेव्हा पालकांना बरे वाटते. हातात मोबाईल देईपर्यंत मुले काही करू देत नाही, अशी त्यांची तक्रार आहे.

टचस्क्रीन तंत्रज्ञान: टचस्क्रीन तंत्रज्ञानाने ज्या वातावरणात लहान मुलांचे संगोपन केले जाते आणि त्यांची काळजी घेतली जाते, त्या वातावरणात लक्षणीय बदल झाला आहे. जेव्हा पालक मुलाला मोबाइलसह एकटे सोडतात तेव्हा त्यांची आवड कमी होते आणि मुल कशात व्यस्त आहे हे जाणून घेण्याची इच्छा देखील कमी होते.

ड्राय आय सिंड्रोमच्या घटनांमध्ये वाढ: लवकरच, मुलाला कोणत्या गोष्टींचा सामना करावा लागतो हे तपासणे आणि त्याचे नियमन करणे अशक्य दिसते. पालकांची चिंता कमी होते. बऱ्याच काळापासून, त्यांच्या मुलाच्या चुकीच्या स्थितीमुळे डोळ्यांना होणारे नुकसान, स्क्रीनचा प्रकाश आणि दृष्टी ही चिंतेची बाब बनत नाही. अनेक अभ्यासांनी आधीच मुलांमध्ये कोरड्या डोळ्याच्या सिंड्रोमच्या घटनांमध्ये तीव्र वाढ नोंदवली आहे. आजकाल दीर्घकाळ कोरडे डोळे होण्याचे सर्वात सामान्य कारण म्हणजे संगणक, टीव्ही, स्मार्टफोन आणि टॅब्लेटवर जास्त वेळ घालवणे.

सकारात्मक भूमिका निभावतात की नाही: जेव्हा आपण विचार करू लागतो की, मुलांसाठी कोणत्या प्रतिमा अयोग्य आहेत हे किती पालकांना माहित आहे. मुलांना व्यंगचित्रे आवडतात हा एक लोकप्रिय समज आहे पण मुलांच्या विकासात ते काही सकारात्मक भूमिका निभावतात की नाही हा चिंतेचा विषय बहुतेक लोकांना वाटत नाही. व्यावसायिक कला प्रकार म्हणून व्यंगचित्रांमध्ये गंभीर समस्या आहेत आणि ते कोणत्या प्रकारच्या कल्पनांसाठी वापरले जातात. कोणत्याही पालकांना हे समजण्यासाठी पाच मिनिटांचा अनुभव पुरेसा आहे. बेबीसिटर म्हणून स्क्रीनवर त्यांचे अवलंबून राहणे यावर अधिक खोलवर विचार करण्यास प्रवृत्त करते.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.