ठाणे - कल्याण-नगर राष्ट्रीय महामार्गावर असलेल्या माळशेज घाटात मनमोहक हिरवळ पसरली आहे. सध्या पाऊस पडत आहे. त्यामुळे येथे हिरवागार सुंदर निसर्ग, दुर्मीळ फुलझाडे, परदेशी पक्ष्यांचे आश्रयस्थान, पाण्याचे उंचावरून पडणारे धबधबे, यामुळे माळशेज घाटाला एक वेगळेच सौंदर्य निर्माण झाले आहे.
घाटात विकसित झाली निसर्ग पर्यटनाची स्थळे
मुंबईकडून माळशेजकडे येताना दिसणारा नाणेघाट, त्याच्या बाजूचे भोरांड्याचे दार, मोरोशी जवळचा डोंगराच्या पोटातील अजस्र कातळ भिंतीचा भैरवगड, माळशेज घाट चढून येताना जराशी धोकादायक पण साहसी वाटणारी धबधब्यांची माळ, बोगदा, घाटात विकसित झालेली निसर्ग पर्यटनाची स्थळे, घाटमाथ्यावरील एमटीडीसीचे पर्यटकांसाठीचे निवासस्थान, पुढे पिंपळगाव जोगा धरणाची पश्चिमेकडील भिंत आणि त्यावरून उत्तरेकडे जाताना डावीकडे काळू नदीच्या पलीकडे असणारे मध्ययुगीन खिरेश्वराचे मंदिर, शिंदोळा किल्ला, गणेश खिंड अशी लांबत जाणारी पर्यटनस्थळांची शृंखला पर्यटनाचा आवाका सांगून जाते. माळशेज घाट हे पर्यटकांचे आकर्षण ठिकाण ओळखले जाते.
माळशेजच्या पर्यटनावर कोरोना पाठोपाठ दरडींचे सावट
सह्याद्रीच्या अतिविराट, अतिराकट, अजस्र शिळांच्या अंगाखांद्यावरून कोसळणारे फेसाळ धबधबे सह्याद्रीच्या पर्वत रांगांचे खास वैशिष्ट्य आहे. याच पर्वतरांगामधील पर्यटकांना खुणावणारा माळशेज घाट म्हणजे सह्याद्रीच्या शिरपेचातला मानाचा तुराच आहे. दरवर्षी सहलीचा मनसोक्त आनंद लुटण्यासाठी हजारो पर्यटकांची पावले आपसूकच याच माळशेजकडे वळतात. महाराष्ट्रातील पर्यटनाचे 'हॉट डेस्टीनेशन' असणारा हा घाट दरडी कोसळण्याची शक्यता असल्यामुळे पर्यटकांसाठी धोक्याचा बनला आहे. दरवर्षी घाटात मोठ्या प्रमाणावर दरडी कोसळतात. त्यामुळे येथील पर्यटनावर याचा विपरीत परिणाम झाला आहे. त्यातच कोरोना संसर्गाच्या भीतीने येथे गतवर्षी प्रमाणे यंदाही पर्यटकांना बंदी आहे. यामुळे पावसाळ्यातील पर्यटकांच्या सहलीच्या आनंदावर कोरोना व दरडींचे सावट कायम आहे.
घाटात कोट्यवधीचा खर्च; मात्र सुरक्षेचे काय?
पर्यटन विकासाच्या नावाखाली माळशेज घाटात कोट्यवधी रुपये दरवर्षी सार्वजनिक बांधकाम विभागाकडून खर्च करण्यात येतात. तरीही येथील दरडी कोसळण्याचे सत्र दरवर्षी पावसाळ्यात सुरुच असते. येथे सुसज्ज पार्किंग व्यवस्था, संरक्षक कठडे, स्वच्छ रस्ते, यासाठी आजमितीला करोडो रुपये खर्च करण्यात आले. पण येथील घाटमाथ्यावरील अपघात रोखता आलेले नाहीत. निकृष्ट कामांमुळे तर काही ठिकाणी संरक्षण कठडेदेखील कोसळून पडल्याच्या घटना येथे घडलेल्या आहेत. यामुळे हा माळशेज घाट प्रवासासाठी अंत्यत धोकादायक झालेला आहे. दरवर्षी पावसाळ्यात कोसळणाऱ्या दरडींच्या सावटाखाली अगदी जीव धोक्यात घालून येथून प्रवासी व वाहनचालकांना माळशेज घाट पार करावा लागतो.
भौगोलिक रचना आणि माळशेज!
सह्याद्री पर्वताचा दगड हा काळा कातळ (बेसॉल्ट) या प्रकारचा आहे. याशिवाय सह्याद्रीची निर्मिती ही एकावर एक दगड आणि मातीचे थर अशी आहे. त्याचबरोबर पर्वतावर मोठमोठे वृक्ष आहेत. त्यांची मुळे खोलवर गेल्याने डोंगरातील दगडांना तडे जातात. पावसाळ्यात मातीच्या थरांमध्ये पाणी गेल्यावर ही माती चिकट होते. परिणामी दगडाच्या वरचा थर कोसळतो. माळशेज घाटरस्ता अनेक डोंगरकड्यांच्या पायथ्यावर बांधण्यात आला आहे. त्यामुळे पर्वत माथ्यावरील कडे, दरडी थेट माळशेज घाटात कोसळतात.
माळशेज घाटात चीनच्या धर्तीवर तरंगता काचेचा पूल?
माळशेज घाटात चीनच्या धर्तीवर तरंगता काचेचा पूलही बांधण्याचा प्रस्ताव आहे. ठाणे जिल्हा प्रशासनाने हा प्रस्ताव तयार केला आहे. घाटमाथ्यावर शासनाचे जिथे रेस्ट हाऊस आहे. त्याला लागूनच हा पूल प्रस्तावित आहे. चीनचा पूल हा १८ मीटर आहे. माळशेज घाटातील पूल हा २५ मीटर असणार आहे. त्यामुळे माळशेज घाटावरील पूल हा जगातील सर्वात मोठा पूल ठरणार आहे. डीपीआर तयार करण्यासाठी साडेपाच कोटी रूपये खर्च त्यावेळी अपेक्षित होता. हा पूल तयार झाल्यास माळशेजचे हे सौंदर्य जगाच्या नकाशावर जाणार आहे. विशेष म्हणजे माळशेज घाटात देशातला पहिला पारदर्शक पूल (वॉक वे) असणार आहे. या वॉक वे वरुन चालताना पर्यटकांना हवेत चालण्याचा थ्रिल अनुभवता येईल. तसेच खोल दरीचा नयनरम्य नजारा पाहता येईल. असे जिल्हा प्रशासनाच्या वतीने त्यावेळी सांगण्यात आले होते. आता या पुलाची कधी उभारणी होणार? याकडे लाखो पर्यटकांचे लक्ष लागले आहे.
हेही वाचा - मंडल कमिशन आणि जनगणनेचा डाटा असतानाही न्यायालयाने इम्पिरिकल डाटा मागितला - मंत्री भुजबळ
