सोलापूर : हिंदू धर्मात (Hindu Religion) नागाला पूज्यनीय मानले जाते. महादेव गळ्यात नाग धारण करतात. तर दुसरीकडे भगवान विष्णू शेषनागावर झोपतात. म्हणून हिंदू धर्मात नागपंचमीचा (Nag Panchami) दिवस नागांच्या पूजेला समर्पित केले जाते. नागपंचमी हा सण दरवर्षी श्रावण महिन्यात शुक्ल पक्षाच्या पाचव्या दिवशी साजरा केला जातो. भारतीय हिंदू धर्मात नागपंचमीच्या दिवशी नागाची पूजा करून त्यांना दूध पाजले (Milk feeding to Snake) जाते. असे केल्याने नागदेवता आपल्या कुटुंबाला कधीही हानी पोहोचवत नाही, अशी धारणा आहे. पण याविषयी ई टीव्ही भारतने आढावा घेतला असता, सर्पप्रेमी - पशु प्रेमी भरत छेडा यांनी बोलताना माहिती दिली. नागपंचमीला नागाला किंवा सापाला दूध पाजणे अनैसर्गिक आहे. दूध पाजल्याने नागाचे आयुष्य धोक्यात (Feeding milk to snake threatens its life) येऊ शकते, अशी माहिती दिली. यंदा नागपंचमी 2 ऑगस्ट रोजी साजरी केली जाणार आहे. यंदाच्या नागपंचमीला प्रतिकात्मक नागाची पूजा करावी; त्याला दूध पाजू नये, असेही आवाहन सर्पप्रेमी भरत छेडा यांनी केले आहे.
नागपंचमी विषयी आख्यायिका : नागाला दूध प्यायला देण्याच्या परंपरेचा संबंध, पांडवांचे वंशज आणि कलियुगाचा पहिला राजा परीक्षित यांच्या कथेशी जोडला जातो. तक्षक सापाच्या दंशाने राजा परीक्षितचा मृत्यू झाला होता. वडिलांच्या मृत्यू नंतर परीक्षितचा मुलगा जन्मेजयने हा संकल्प केला होता की, पृथ्वी वरील सर्व सापांना संपवून टाकेल. त्यासाठी त्याने एका यज्ञाचे आयोजन केले होते. यज्ञाच्या प्रभावामुळे जगातील सर्व साप यज्ञकुंडात येऊन पडले होते. भयभीत होऊन तक्षक नाग आपला जीव वाचवण्यासाठी इंद्राच्या सिंहासनावर जाऊन लपून बसला होता. यादरम्यान यज्ञाच्या प्रभावामुळे इंद्राचे सिंहासन हवनकुंडाच्या दिशेने ओढले जाऊ लागले होते. यावेळी ऋषींनी आणि देवतांनी राजा जन्मेजयला विनंती केली की, जर त्याने जगभरातील सर्व सापांना मारले; तर निसर्गाचा समतोल बिघडून जाईल. राजा जन्मेजयने देवांची विनंती मान्य केली आणि तक्षक सापाला क्षमा केले. यांनातर यज्ञाकुंडात जळालेल्या नागांना बरे करण्यासाठी, आस्तिक मुनींनी त्या नागांना गाईच्या दुधाने अंघोळ घातली. यामुळे नागांचा अंतदाह शांत झाला.
नागपंचमीला दूध पाजण्याची परंपरा : आस्तिक मुनींनी सापांना गाईच्या दुधाने अंघोळ केली. तो दिवस श्रावण महिन्याचा पाचवा दिवस होता. तेव्हापासून श्रावण महिन्यात पंचमीचा दिवस सापांना समर्पित करण्यात आला. यासोबतच नागाला दुधाने अंघोळ करण्याची परंपरा सुरू झाली. या दिवशी नागाचे संरक्षण करण्याचा संदेश दिला जातो. पण अनेक हिंदू भाविकांनी, नागाची दुधाने अंघोळ घालण्याऐवजी दूध पाजण्याची परंपरा सुरू केली.
