हैदराबाद : Infantry Day 2023 श्रीनगर-जम्मू-काश्मीरचे भारतीय संघराज्यात विलीनीकरण झाल्यानंतर पाकिस्तानी आदिवासींनी तेथील लष्कराच्या मदतीनं हल्ला केला. हल्ल्यानंतर 27 ऑक्टोबर 1947 रोजी भारत सरकारच्यावतीनं 1-शीख रेजिमेंटला ऑपरेशनसाठी तेथे पाठवण्यात आले. शीख रेजिमेंटचे पायदळ सैनिक भारतीय डकोटा विमानानं श्रीनगरच्या जुन्या एअरफील्डवर (बडगाम) पोहोचले. त्यानंतर ऑपरेशन करून भारतीय लष्कराच्या जवानांनी पाकिस्तानी आदिवासींना मागे हटण्यास भाग पाडले. ईगल ऑफ इंडिपेंडन्स हे भारतीय लष्कराचं पहिले लष्करी ऑपरेशन होतं. या कारवाईत अनेक लष्करी अधिकारी आणि जवान शहीद झाले. या सैनिकांच्या स्मरणार्थ दरवर्षी 27 ऑक्टोबर हा दिवस 'पायदळ दिन' म्हणून साजरा केला जातो.
श्रीनगर-जम्मू-काश्मीरच्या भारतात विलीनीकरणावर असंतोष : 26 ऑक्टोबर 1947 रोजी श्रीनगर-जम्मू-काश्मीर भारतात विलीन झाले. यासाठी भारत श्रीनगर-जम्मू आणि काश्मीर महाराजा हरिसिंह यांनी अधिकृतपणे स्वाक्षरी केली होती. तत्कालीन पाकिस्तान सरकारला हे पचवता आले नाही. यानंतर जम्मू-काश्मीरवर कब्जा करण्याच्या इराद्यानं पाकिस्तान सरकारनं आदिवासींना पुढे ढकलून जम्मू-काश्मीरवर हल्ला केला. या प्रकरणाची माहिती मिळताच भारताचे तत्कालीन पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांनी भारतीय लष्कराला कारवाई करण्याचे आदेश दिले. भारतीय लष्कराच्यावतीनं 1-शीख रेजिमेंट जम्मू-काश्मीरमध्ये ऑपरेशनसाठी पाठवण्यात आली होती. शीख रेजिमेंटनं 27 ऑक्टोबर रोजी जम्मू-काश्मीरमध्ये ऑपरेशन केलं आणि पाकिस्तानी सैनिकांना माघार घेण्यास भाग पाडलं.
लेफ्टनंट कर्नल दिवाण यांना मरणोत्तर महावीर चक्र मिळाले : जम्मू-काश्मीरमधील कारवायांमध्ये भारतीय लष्कराच्या पायदळ सैनिकांनी अतुलनीय शौर्य, धैर्य आणि बलिदानाचं प्रदर्शन केलं. लेफ्टनंट कर्नल दिवान रणजीत राय यांनी पाकिस्तानी आक्रमकांविरुद्धच्या लढाईत महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. ऑपरेशन दरम्यान लेफ्टनंट कर्नल दिवान रणजीत राय बारामुल्ला परिसरात शहीद झाले. देशासाठी त्यांनी केलेल्या सर्वोच्च बलिदानाबद्दल त्यांना मरणोत्तर महावीर चक्र प्रदान करण्यात आले. परमवीर चक्रानंतरचा हा भारताचा दुसरा सर्वोच्च लष्करी सन्मान आहे, जो जल, जमीन किंवा हवेत विशिष्ट शौर्यासाठी दिला जातो.
पायदळ दिनाचा उद्देश : भारतीय लष्कराच्या बलिदानाबद्दल सर्वसामान्यांमध्ये जागरूकता निर्माण करणं हा पायदळ दिनाचा उद्देश आहे. तसेच, ज्यांनी देशासाठी बलिदान दिलं त्या कुटुंबांसाठी हा अभिमानाचा दिवस आहे. यानिमित्तानं लष्करी स्मारकांवर श्रद्धांजली समारंभ, बाईक रॅली, सायकल रॅलीसह अनेक कार्यक्रमांचे आयोजन केलं जातं.
हेही वाचा :
- World Trauma Day 2023 : 'जागतिक आघात दिन' 2023; ट्रॉमामुळे उद्भवू शकतात अनेक मानसिक समस्या
- World Day of Audiovisual heritage : 'जागतिक दृकश्राव्य वारसा दिन' 2023; जाणून घ्या इतिहास, महत्त्व आणि थीम
- World Occupational Therapy Day 2023 : 'जागतिक ऑक्युपेशनल थेरपी दिवस' 2023; जाणून घ्या काय आहे या दिवसाचे महत्त्व
