बर्मिंगहॅम/नॉटिंगहॅम (इंग्लंड) : नासाच्या आर्टेमिस 1 मोहिमेची पूर्तता शेवटी, जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपचे उद्घाटन आणि चीनच्या तियांगॉन्ग स्पेस स्टेशनची पूर्णता यासह हे अंतराळ संशोधनासाठी महत्त्वाचे वर्ष आहे. 2023 हे आणखी एक व्यस्त वर्ष ठरणार आहे. येथे पाहण्यासाठी सर्वात रोमांचक पाच (Five space exploration missions) मोहिमा आहेत.
जुपिटर आयसी मून्स एक्सप्लोरर (Jupiter Icy Moons Explorer) : एप्रिलमध्ये, युरोपियन स्पेस एजन्सी (Esa) जुपिटर आयसी मून्स एक्सप्लोरर ज्यूस लाँच करणार आहे, ज्यामध्ये गुरूसाठी युरोपचे पहिले समर्पित रोबोटिक मिशन असेल. सूर्यमालेतून अतुलनीय उड्डाण पथ पार पाडल्यानंतर जुलै 2031 मध्ये रस ग्रहावर पोहोचणार आहे. हे मिशन गुरूभोवती कक्षेत प्रवेश करेल आणि त्याच्या मोठ्या जुपिटर आयसी मून्सच्या असंख्य फ्लायबायस करेल.
स्पेसएक्स स्टारशिप (SpaceX Starship) : एरोस्पेस कंपनी स्पेसएक्सने कोणतीही तारीख जाहीर केली नसली तरी, सुपर-हेवी स्टारशिप स्पेसक्राफ्टचे पहिले परिभ्रमण चाचणी उड्डाण 2023 च्या सुरुवातीला होण्याची अपेक्षा आहे. स्टारशिप हे सर्वात मोठे अंतराळयान असेल जे मानवाला पृथ्वीवरून वाहून नेण्यास सक्षम असेल. अंतराळातील गंतव्यस्थान आहे, परंतु ते अंतराळात एकत्र केले गेले होते. हे उड्डाण करणारे आतापर्यंतचे सर्वात शक्तिशाली प्रक्षेपण वाहन असेल, 100 टन कार्गो पृथ्वीच्या खालच्या कक्षेत नेण्यास सक्षम असेल.
डिअरमून (DearMoon) : बहुप्रतिक्षित डिअरमून प्रकल्प, जो लोकांना चंद्राभोवती सहा दिवसांच्या सहलीवर आणि मागे घेऊन जाईल, जो स्टारशिपवर लॉन्च होणार आहे आणि मूळत: 2023 साठी नियोजित होता. अचूक तारीख स्टारशिपच्या यशस्वी चाचणीवर अवलंबून असेल. हे पहिले खरे खोल अंतराळ पर्यटन प्रक्षेपण असेल.
अ‍ॅस्टेराॅइड एक्सप्लोरर रिटर्न टू अर्थ (Asteroid explorer returns to Earth) : ओरिजिन्स स्पेक्ट्रल इंटरप्रिटेशन रिसोर्स आयडेंटिफिकेशन सिक्युरिटी रेगोलिथ एक्सप्लोरर, दयाळूपणे अधिक सामान्यतः (OSIRIS-REx) म्हणून ओळखले जाते. हे पृथ्वीच्या जवळील लघुग्रह बेन्नूसाठी नासाचे मिशन आहे. बेन्नूचे नमुने घेणे आणि विश्लेषणासाठी ते पृथ्वीवर परत करणे हे या रोबोटिक मोहिमेचे मुख्य ध्येय होते. (OSIRIS-REx) आता जलद गतीने पृथ्वीवर परतत आहे, ज्यात एक किलोग्रॅम पर्यंत मौल्यवान लघुग्रहांचे नमुने जहाजावर साठवले आहेत. सर्व काही ठीक झाले तर, कॅप्सूल अंतराळ यानापासून वेगळे होईल, पृथ्वीच्या वातावरणात प्रवेश करेल आणि पॅराशूट 24 सप्टेंबर रोजी उटाहच्या वाळवंटात सॉफ्ट लँडिंग करेल.
भारताचे खाजगी अंतराळ प्रक्षेपण (Indias private space launch) : SpaceX ही सर्वात प्रख्यात खाजगी अवकाश प्रक्षेपण कंपनी असताना, इतर अनेक कंपन्या जगभरात त्यांच्या स्वतःच्या लाँचर्सची मालिका विकसित करत आहेत. स्कायरूट एरोस्पेस, ज्याने नोव्हेंबर 2022 मध्ये त्याचे विक्रम-एस रॉकेट यशस्वीरित्या प्रक्षेपित केले, ती लवकरच उपग्रह प्रक्षेपित करणारी पहिली खाजगी भारतीय कंपनी बनणार आहे. रॉकेट स्वतःच 90 किमी उंचीवर पोहोचले, जे अंतर उपग्रहांचे नक्षत्र कक्षेत आणण्यासाठी सुधारणे आवश्यक आहे.
