मुंबई - भारतीय संस्कृतीशी पूर्णपणे एकरूप झालेल्या पारशी बांधवांचे आज नववर्ष. हे नववर्ष ‘पतेती’ या नावानेही ओळके जाते. अत्यंत शांततेने जगणारा आणि असेल त्या परिस्थितीशी जुळवून घेणारा समाज म्हणून पारशी समाजाची ओळख आहे. या धर्मात फारसे सण-उत्सव नाहीत. पतेती, नवरोज आणि जमशेद नवरोज हे त्यांचे मुख्य सण.
पारशी वर्षातील शेवटचे दहा दिवस हे पिरांच्या शांतीचे दिवस म्हणून साजरे केले जातात आणि अखेरच्या दिवशी ‘पतेती’ हा सण साजरा केला जातो. या दिवसापासूनच पारशी नववर्षाची सुरुवात होते. यानिमित्ताने मुंबईत आज पारशी धार्मिक स्थळांवर पारशी बांधवांची ये-जा सुरू आहे. येथे प्रार्थना करत लोक एकमेकांना नववर्षाच्या शुभेच्छा देत आहेत.
पतेती हा पारशी धर्मियांच्या नववर्षाचा पहिला दिवस! आपल्या देशात पारशी धर्मियांची संख्या अत्यल्प असली तरी सर्वच क्षेत्रांमधील त्यांची कामगिरी उल्लेखनीय आहे.
१९ व्या शतकाच्या प्रारंभी जेव्हा पारशी लोक मुंबईत आले तेव्हा त्यांची आर्थिक परिस्थिती अत्यंत हलाखीची होते. नंतर हळूहळू आपल्या खाद्यसंस्कृतीने त्यांनी या शहराला भुरळ घातली. मुंबईसह देशातील अनेक शहरांत पारशी हॉटेल्सची लोकप्रियता प्रचंड आहे. मुंबईतील नाक्या- नाक्यांवर इमारतींच्या कोपऱ्याच्या गाळ्यांत ही पारशी हॉटेल्स गेल्या १०० वर्षांहून अधिक काळ स्वतःचे एक वेगळेपण जपत आहेत. या पारशी हॉटेल्सना इराणी हॉटेल्स किंवा इराणी कॅफेज असेही म्हणतात. असे हे पारसी लोकं देशाचा एक भाग आहेत.
आपल्याकडे जशी दिवाळी उत्साहात साजरी केली जाते त्याच प्रमाणात पारशी धर्मात पतेतीचं महत्त्व आहे. या दिवशी सगळे पारशी कुटुंबं नवीन कपड्यांची खरेदी करतात. घरात गोडधोड पदार्थांची मेजवानी असते. मित्र-नातेवाईक यांना आमंत्रित करून त्यांच्यासोबत या पक्वान्नांचा आस्वाद घेतला जातो. त्यात गोड खीर, रव्याचा शिरा, दह्यापासून बनवले जाणारे गोड पदार्थ, अशी रेलचेल प्रत्येक घरात असते. दिवाळीत आपण जसे एकमेकांना मिठाई देतो, तसेच पारशी लोक एकमेकांना आणि इतर धर्मातील मित्रांनाही मिठाई वाटून सणाचा आनंद साजरा करतात. असेच चित्र आज मुंबईत दिसत आहे.
