World Day Against Speciesism 2023 : प्रजातीवाद विरुद्ध जागतिक दिवस 2023, हा दिन साजरीमागे करण्यामागे जाणून घ्या संकल्पना

बर्‍याच प्राणी कार्यकर्त्यांचा असा विश्वास आहे की वंशवाद आणि लिंगवादाप्रमाणेच, सभ्य मानवी समाजात प्रजातीवाद देखील अस्तित्त्वात असावा. मानवांप्रमाणेच प्राण्यांबद्दलचा पूर्वग्रह यापुढे स्वीकार्य नसावा, याची जाणीव करून देण्यासाठी दरवर्षी ५ जून रोजी जागतिक प्रजातीविरोधी दिन पाळला जातो.

हैदराबाद : प्रसिद्ध तत्त्ववेत्ता जेरेमी बेन्थम यांच्या मते, ‘ते तर्क करू शकतात का?’ किंवा ‘ते बोलू शकतात का?’ हा प्रश्न नसून ‘त्यांना त्रास होऊ शकतो का?’ प्रजातीवाद हा एक सामान्य समज आहे की काही प्रजाती, जसे की मानव, इतरांपेक्षा श्रेष्ठ आहेत. ही विचार प्रक्रिया जगभरातील मानवांना इतर सर्व गोष्टींपेक्षा मानवी संस्कृतीला प्राधान्य देण्यास अनुमती देते. मानतात की मानवांना सामावून घेण्यासाठी त्यांच्यातील परिसंस्था आणि इतर जीवसृष्टी नष्ट केली पाहिजेत. भेदभावाची ही कल्पना दूर करण्यासाठी प्राणी कार्यकर्ते आणि इतर अनेकजण जगभरात 'जातीवाद विरुद्ध जागतिक दिन' साजरा करतात.

शाकाहारी बनण्याचे मुख्य कारण : प्रजातीवाद विरुद्ध जागतिक दिवस हा लोकांना एक स्मरण करून देतो की वंशवाद आणि लिंगवाद प्रमाणेच प्रजातीवाद देखील सभ्य समाजात नाही. प्राणी कार्यकर्त्यांचा असा विश्वास आहे की जे लोक दयाळूपणाला सद्गुण मानतात त्यांनी केवळ प्राण्यांचे सेवन करणे, त्यांच्यावर प्रयोग करणे, त्यांना साखळदंडाने बांधणे किंवा पिंजऱ्यात ठेवणे किंवा माणसे त्यांच्यापेक्षा श्रेष्ठ आहेत म्हणून त्यांची फर काढून टाकणे चांगले होणार नाही. प्राणी देखील आदरास पात्र आहेत. ते देखील मांस, हाड आणि रक्ताने बनलेले आहेत. त्यांना आनंद आणि वेदना जाणवते. ते मैत्री करतात आणि प्रियजनांच्या नुकसानीमुळे दुःख करतात. लोकांनी मांसाहार सोडण्यामागे आरोग्याची विविध कारणे आहेत. परंतु तज्ञांच्या मते, लोक शाकाहारी किंवा शाकाहारी बनण्याचे मुख्य कारण म्हणजे अन्नासाठी प्राण्यांना मारण्याच्या नैतिकतेबद्दल वाढणारी चिंता, विशेषतः तरुण स्त्रियांमध्ये.

जागतिक समस्यांचे व्यवस्थापन : मानवांमध्ये वनस्पतींचे काही भाग कापण्याची क्षमता आहे. ज्याचा वापर ते करू शकतात आणि या वनस्पती प्राण्यांच्या विपरीत, स्वतःला पुन्हा निर्माण करू शकतात. त्यामुळे लोकांना आवश्यक नसलेल्या आणि त्यांच्या आरोग्यासाठी आणि पर्यावरणासाठी हानीकारक असलेल्या उत्पादनांसाठी विनाकारण प्राण्यांचे प्रजनन करणे अनेकांना क्रूरता मानले जाईल. प्रजातीवाद विरुद्ध जागतिक दिवस लोकांना श्रेष्ठतेच्या विचारसरणीपासून दूर जाण्यासाठी एक व्यासपीठ प्रदान करतो आणि संशोधक, धोरण तज्ञ आणि उद्योजक बनवतो. जे हवामान बदल, उर्जेचे भविष्य, मानवतेचे भविष्य आणि अन्न सुरक्षा यासारख्या जागतिक समस्यांचे व्यवस्थापन करण्यासाठी कार्य करतात.

हेही वाचा :