श्रीनगर : आज माहिती तंत्रज्ञानाचे युग आहे हे आपणा सर्वांना माहीत आहे. तंत्रज्ञान क्रांतीने जगातील विविध भाषा वाचण्याची उत्तम संधी तर उपलब्ध करून दिली आहेच शिवाय समजून घेणेही सोपे झाले आहे. याचे उत्तम उदाहरण म्हणजे गुगल ट्रान्सलेट ( Google Translate ).
१३० हुन अधिक भाषांचे भाषांतर : गुगल ट्रान्सलेटच्या माध्यमातून जगातील 130 हून अधिक भाषांचे भाषांतर केले जाऊ शकते, परंतु दुर्दैवाने, 5,000 वर्षे जुनी काश्मीरची भाषा ( Kashmiri language ) अद्याप गुगल ट्रान्सलेटमध्ये समाविष्ट करण्यात आलेली नाही. काश्मिरी भाषा ही भारत-पाक उपखंडातील महत्त्वाची भाषा आहे. ऐतिहासिकदृष्ट्या, काश्मिरी ही इंग्रजीइतकीच जुनी भाषा आहे, परंतु आधुनिक काळात इंग्रजी आणि इतर भाषांचा ज्याप्रकारे विकास झाला आहे, त्यातुलनेत काश्मिरी भाषेकडे दुर्लक्ष झाले आहे. तज्ज्ञांसाठी ही चिंतेची बाब आहे.
सॉफ्टवेअर केले विकसित : काश्मिरी भाषेबद्दल जॉर्ज अब्राहम ग्रीनसन यांनी लिहिले आहे की, काश्मिरी ही एकमेव भाषा आहे ज्याचे साहित्य उपलब्ध आहे. मात्र, प्राचीन आणि साहित्यिक भाषा असूनही, तंत्रज्ञानाच्या या युगात काश्मिरी अजूनही गुगल ट्रान्सलेटपासून दूर आहे, ही चिंतेची बाब आहे. काश्मिरी भाषेतील प्रकाशन सॉफ्टवेअर त्यांच्या देखरेखीखाली विकसित करण्यात आल्याचे डॉ. जवाहर कुदुसी सांगतात. यानंतर सरकारने काश्मिरी भाषेच्या विकासासाठी आणि संवर्धनासाठी काम करण्याची जबाबदारी संस्थांवर सोपवली. काश्मीर भाषा प्रकाशन सॉफ्टवेअरचा विकास डॉ. जवाहर कुदुसी यांच्या वैयक्तिक प्रयत्नांपूर्वी झाला होता.
.. तर इतर भाषांच्या बरोबरीने येईल काश्मिरी भाषा : कुदुसी म्हणाले की, या संस्थांनी याबाबत काहीही केले नाही. परिणामी, भाषा तंत्रज्ञानाच्या बाबतीत खूप मागे पडते आणि याचे कारण म्हणजे काश्मिरी भाषा अद्याप गुगल ट्रान्सलेटमध्ये समाविष्ट केलेली नाही. तज्ज्ञांनी भाषेच्या विकासासाठी आणि संवर्धनासाठी काश्मिरी भाषांतरासाठी एक योग्य तांत्रिक साधन सुचवले आहे. जेणेकरून ही भाषा इतर भाषांच्या बरोबरीने येऊ शकेल.
